BPMN استانداردی برای مدلسازی و نمایش فرایندهای کسبوکار است و ابزار اصلی در تکنولوژی مدیریت فرآیندهای کسبوکار (BPM) محسوب میشود.
BPMN استانداردی برای مدل سازی فرایندهای کسب وکار
17 اسفند 1393 ساعت 13:06
BPMN استانداردی برای مدلسازی و نمایش فرایندهای کسبوکار است و ابزار اصلی در تکنولوژی مدیریت فرآیندهای کسبوکار (BPM) محسوب میشود.
BPMN استانداردی برای مدلسازی و نمایش فرایندهای کسبوکار است و ابزار اصلی در تکنولوژی مدیریت فرآیندهای کسبوکار (BPM) محسوب میشود.
در واقع میتوان گفت مزیت اصلی استفاده از تکنولوژی BPM، وجود زبان استانداردی به نام BPMN است.
هدف اصلی در شکلگیری BPMN، طراحی نمادهایی است که قابلدرک برای تمامی کابران فرآیند (از تحلیلگران فرایند کاری (Business Analysts) تا کاربران فنی (Technical Developers) و حتی کاربرانی که پایش و کنترل فرایند را بر عهدهدارند) باشد.
در حقیقت BPMN مانند پلی، فاصله بین طراحی فرایند و عملیاتی (اجرایی شدن) فرایند را از میان برمیدارد.
مدیریت فرایندهای کسبوکار مستلزم توصیف دقیق فرایندها و مستندسازی آنها است.
روشهای متفاوتی برای انجام این کار وجود دارد که راحتترین آنها استفاده از متن و جدول برای توصیف فرایندها و بیان ویژگیهای آنها است.
از نمودارهای گرافیکی نیز برای نمایش یک فرایند استفاده میشود.
این نمودارها غالباً از اشکال هندسی و پیکان برای ترسیم جریان فرایند استفاده میکنند ولی توصیف مشخص و دقیقی از جزئیات فرایند ارائه نمیدهند.
برای همین نمادهای مشخصی برای فرایندها تعریف شد، نمادهایی که قادر به توصیف وجوه مختلف فرایند هستند.
این نمادها (Notation) زبان استاندارد توصیف فرایندها هستند و هر کسی با این زبان استاندارد آشنایی داشته باشد میتواند به راحتی مدل طراحیشده توسط هر فرد دیگری را درک و تفسیر نماید، ممکن است فرایندها بر مبنای این مدلها، مکانیزه (سیستماتیک) شوند و یا رفتار هر بخش از فرایند بر روی این مدلها شبیهسازی شود.
برخی از این مدلها بستری را برای متخصصان سیستم فراهم میکنند تا بر آن اساس فرایندها را اجرایی و پشتیبانی نمایند.
این مدل ها میبایست حاوی ساختار استاندارد، دقیق و ارائهدهنده اطلاعات اساسی فرایند برای توسعهدهندگان سیستم باشد.
امروزه سیستم های مدیریت فرایندهای کسبوکار(BPMS) متداولترین سیستم ها برای مکانیزه کردن فرایندها هستند.
این سیستمها در درون خود موتوری (Process Engine) دارند که مستقیماً جریان کاری را کنترل و مدیریت میکند.
این موتور بر اساس مدل های جریان کار استاندارد طراحیشده، عمل میکند.
برای همین چارچوب این مدلها دقیق و ساختار یافته است زیرا توسط خود ماشین مستقیماً اجرا میشود (بر خلاف بقیه مدلها که برنامهنویس (رابط انسانی) آن را به زبان ماشین ترجمه میکند).
تاکنون نمادهای متفاوتی برای توصیف فرایندها ابداع شده است که هر کدام مورد استفادهی ابزارهای طراحی فرایند یا سیستم های جریان کار خاصی قرارگرفتهاند از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- استاندارد (XPDL (XML Process Definition Language ارائهشده توسطWorkflow Management Coalition در سال ۲۰۰۸
- استاندارد (BPEL (Business Process Execution Language ارائهشده توسط OASIS در سال ۲۰۰۷
این استانداردها در برنامههای زیادی در جهت اجرایی کردن فرایندها بکار میروند ولی فاقد اِلِمانهای گرافیکی هستند.
یکی از نمادهای معروف دیگر EPC یا Event-driven Process Chain است که برای مدلسازی فرایندهای کسبوکار در پروژههای پیادهسازی شدهی SAP و ARIS مورد استفاده قرار میگیرد.
با این حال EPC یک زبان مدلسازی استاندارد نیست و تعداد محدودی از ابزارهای مدلسازی مبتنی بر آن عمل میکنند.
مابقی استانداردهای معروف نظیر UML یا Unified Modeling Language با استفاده از نمودارهای فعالیت (UML Activity Diagrams - ADs) قادر به مدلسازی فرایندهای کاری میباشند، با این حال توفیق چندانی در عملیاتی کردن این زبان در ابزارهای مدلسازی فرایندی (در مقایسه با BPMN) به دست نمیآید.
از مزیتهای BPMN در برابر UML می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دقیقاً مشخص است که چه کسی و در کجا ، چه کاری را انجام میدهد (نمادهای Lane و Pool)
- قابلیت نمایش انواع رخدادها، تأخیرها، اعلانها و... وجود دارد (که قبل و یا بعد از فعالیتها رخ میدهند)
- نفوذ به عمق فرایند (Drill down of sub process) و مشخص کردن ریزترین جزییات وظایف.
- امکان اضافه کردن ساختارهای اضافی به فرایند و امکان ثبت مستندات برای هر جزء از فرایند
- ارائه خروجی قابلاجرا (Executable Output)
به نظر میرسد استاندارد BPMN یا Business Process Modeling Notation مشهورترین و پذیرفته ترین استاندارد در راستای مدلسازی فرایندها است.
در وبسایت www.BPMN.org به بیش از ۶۰ ابزار و برنامه کاربردی اشارهشده که از این استاندارد برای مدلسازی فرایندها استفاده میکنند.
تاریخچه
BPMN برای اولین بار توسط BPMI) Business Process Management Initiative) توسعه داده شد.
در ابتدا هدف معرفی نمادهای گرافیکی بود که به عنوان زبان مدلسازی فرایندهای کسبوکار BPML ارائه شود و در مقایسه با BPEL، قابلیت اجرایی شدن توسط BPMSها را داشته باشد. (هرچند با توجه به محبوبیت زیاد BPEL، BPML فرصت چندانی برای توسعه پیدا نکرد و بخش اجرایی آن را به BPEL واگذار نمود).
کد مطلب: 34852
آدرس مطلب: https://www.itna.ir/article/34852/bpmn-استانداردی-مدل-سازی-فرایندهای-کسب-وکار