ايتنا - رانت، تفاهم عمومی

مهدی رودکی*
چند سال قبل که انرژی بیشتری داشتم، به سمینارها و رویدادهای بسیاری سرک می‌کشیدم. رویدادهایی که هر چند به طور کلی به وب و اینترنت مرتبط، اما از دید تخصصی و کارشناسی موضوعاتی کاملا جدا از هم بودند.
در اغلب این سمینارها چند نفر یا گروه بودند که همیشه پای ثابت سخنرانی و ارائه سمینار بودند.

علیرضا شیرازی به شوخی می‌گفت، عجب نوابغی داریم که در امنیت و آموزش و تجارت الکترونیک و مباحث میزبانی گرفته تا انواع زبان‌های برنامه‌نویسی و مدیریت و اقتصاد، متخصص هستند.
حقیقت آن است که آنها تنها یک تخصص داشتند: حفظ ارتباط با برگزارکنندگان رویدادها. به این ارتباط رانت هم گویا می‌گویند!
کیفیت ارائه‌های آنها در حد همان ترجمه بود اما رسانه‌ای که از آنها پشتیبانی می‌کرد لقبی کمتر از استاد را برنمی‌تافت.

آن رویدادها که برگزارکنندگان آنها عمدتا شرکت‌های غیرخصوصی بودند، هنوز هم فعالند.
با وجود فیس‌بوک و بقیه شبکه‌های اجتماعی نوعی دیگر از رانت هم این سال‌ها رواج یافته که اتفاقا سرمنشا آن، افراد و شرکت‌های خصوصی است. بسیاری از افراد جویای نام که از کانال‌های این افراد و شرکت‌ها پشتیبانی شدید رسانه‌ای می‌گردند و همزمان دارای همه این عناوین می‌شوند: محقق، نویسنده، مشاور و مدرس، آن هم از نوع عمیق و حساس آن.

رانت، چه دولتی و چه خصوصی، فعالیت‌های درست و اصولی را دور می‌زند. چرخه طبیعی ارائه و دریافت خدمات را فلج می‌کند و نوآوری را می‌کشد.

حتی خود وزیر آی.تی هم از این رانت در امان نماند و در اولین حضور خود در شبکه‌های اجتماعی، از شبکه‌ای نام برد که حتی ۵۰۰۰ کاربر ثبت نام شده نداشت!

اینکه مشاوران یک وزیر، به نادرست نامی را به وی پیشنهاد می‌کنند، یا رانت است یا نبود تخصص. که البته وجود هر دو مورد، آن هم تا این حد فاش و هویدا، تنها سترگی رانت را فریاد می‌زنند.

در جلسه‌ای با یکی از سازمان‌های دولتی، معاونت مربوط من را از جلسه بیرون انداخت تنها به این دلیل که اعتراض کردم. اعتراضم چندان پیچیده نبود: در جلسه‌ای که از شرکت‌های حقوقی دعوت شده است، نباید فردی که نماینده هیچ شرکتی نیست و یک برنامه‌نویس حقیقی است، حضور داشته باشد. شان شرکت‌هایی که با وجود ده‌ها درد و مرض، بقا دارند و فعالیت می‌کنند، باید حفظ گردد.
اعتراضم این بود که وقتی به طور همزنان بیش از ۳۰ شرکت دعوت می‌گردد، نباید توضیحاتی که از پروژه ارائه می گردد، کمتر از ۵ دقیقه زمان ببرد. نباید توضیحاتی بدیهی ارایه گردد و آن هم به طور شفاهی و بدون هر گونه مستنداتی از پروژه.

اما می‌دانید، جلسه صوری باید برگزار گردد تا "رانت" به قرارداد دست یابد.
سفارش‌ها ادامه دارد
جلسات صوری ادامه دارد
رانت همچنان می تازد...
-----------------------------------------------------
* کارشناس وب و مدیر عامل شرکت رهنمون