ایتنا- اغلب فعالان حوزه نوت‌بوکاز افزایش ناگهانی تعرفه‌ها ناراضیند و خواستار بازنگری این طرح شدند.

تصویب افزایش ۵درصدی تعرفه واردات نوت‌بوک به کشور در کمیسیون ویژه وزارت صنعت، واکنش‌های مختلف فعالان این صنف را به دنبال داشت هرچند موضع رسمی اتحادیه ذیربط و به طور مشخص، سازمان نظام صنفی رایانه‌ای اعلام نشده است اما بیشتر فعالان این عرصه، افزایش ناگهانی تعرفه را به نقد کشیده و خواستار بازنگری در این تصمیم شده‌اند به صورتی که برخی معتقدند با این اتفاق، یک نوت‌بوک ۲میلیون تومانی حداقل ۱۰۰هزار تومان افزایش قیمت خواهد داشت.


عوارض تصمیم
یک عضو کمیسیون سخت‌افزار سازمان نظام صنفی تهران با ابراز نارضایتی از اعمال تعرفه جدید برای واردات نوت‌بوک، معتقد است: دود این مصوبه درنهایت، به چشم مصرف کنندگان و همچنین واردکنندگانی می‌رود که می‌خواهند قانونمند باشند.

علیرضا پورنقش‌بند می‌گوید: ما با وجود تحریم‌ها بازهم موفق شدیم از پس مشکلات موجود برآئیم و زانوهایمان خم نشود ولی آنچه ما را شگفت زده می‌کند برخی تصمیمات داخلی است که گاه به نظر می‌رسد مغایر سیاست های کلان دولت است گرفته می‌شود.

نخستین تصمیمی که برای سال جدید در حوزه‌ آی‌تی گرفته شد یعنی افزایش تعرفه گمرکی واردات نوت‌بوک، شیرینی اخبار را تلخ کرد، چراکه خوب می‌دانیم این افزایش تعرفه، حاصلی جز گرفتاری واردکننده‌های قانونی و سوق داده شدن بازار به سمت استفاده از کالاهای قاچاق و غیرقانونی ندارد.

وی اعتقاد دارد، وقتی تعرفه بالاتر برود شرکت‌های فعال و خوشنام، دیگر توان حل این مشکل را ندارند و یک به یک از صحنه خارج می‌شوند تا راه برای کسانی که این کالاها را از طریق قاچاق وارد می‌کنند هموار شود؛ اتفاقی که اکنون نیز در پاره‌ای از موارد افتاده و حالا هم شاهد سیر نزولی واردات کالا از طریق گمرک هستیم.

وی تصریح می کند؛ آنچه مسلم است اینکه با این تصمیم، عملاً ریالی عاید دولت نمی‌شود و از آن گذشته، واردات به سمت قاچاق کالا می‌رود بنابراین فقط شرکت‌های دلال هستند که سود می‌برند.

این عضو کمیسیون سخت افزار سازمان نصر که افزایش هرباره تعرفه گمرکی واردات کالاهای آی‌تی را زمینه ساز زیاندهی بازار می‌داند دراین باره می‌گوید: به‌عنوان مثال وارد کننده‌ای که یک نوت‌بوک را با قیمت ۶۰۰ دلار خریداری می‌کند، پس از پرداخت عوارض گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده، هزینه حمل و نقل و... هرگز نمی‌تواند محصول را درنهایت با قیمتی به بازار ارائه کند که مورد پسند مشتری باشد.

پورنقشبند با اشاره به اینکه تمام کشورهای دنیا برای فناوری ارزش و جایگاهی خاص قائل هستند به مقایسه تعرفه محصولات آی‌تی در ایران و سایر کشورها می‌پردازد و می‌گوید: به عنوان مثال در امارات متحده عربی که تعرفه برای واردات همه کالاها بین ۴تا۵درصد است، تعرفه واردات کالاهای مربوط به صنعت آی‌تی را صفر در نظر می‌گیرند تا مردم بویژه نسل جوان به محصولات آی‌تی دسترسی راحت‌تری داشته باشند ولی در کشور ما این رقم هر سال بالاتر می‌رود و به این ترتیب سهم فعالان قانونمند بازار، هر سال کمتر می‌شود.

وی با انتقاد از افزایش ۵ درصدی تعرفه در سال جاری، می‌افزاید: مگر افزایش ۶ درصدی تعرفه واردات نوت‌بوک در سال ۹۳ تأثیری در حمایت از تولید داخل (به‌فرض که تولید نوت بوک در کشور وجود داشته باشد) داشت، که امسال نیز بی‌توجه به مشکلاتی که برای بازار ایجاد می‌کند ادامه یافته و تکرار شده است؟

اگر هم هدف، حمایت از تولید داخل باشد چرا تعرفه برای واردات محصولی مانند تبلت که نمونه ساخت داخل دارد اعمال نشده و فقط نوت‌بوک نشانه گرفته شده است؟ اگر به دنبال حمایت از تولید داخل هستیم باید راهکارهای دیگری ارائه دهیم.

افزایش تعرفه، کارشناسی شده باشد
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم صوتی و تصویری و موبایل نیز با غیرکارشناسی خواندن مصوبه افزایش ۵درصدی تعرفه نوت‌بوک می‌گوید: همه ما خوب می‌دانیم که تعرفه غیرمنطقی، زمینه ساز ایجاد بستر قاچاق است و به همین دلیل هر تصمیمی دراین باره باید کارشناسی شده باشد و در گام نخست ببینیم در زمینه‌ای که تعرفه جدید اعمال می‌کنیم، اصلاً تولید داخلی وجود دارد که بخواهیم از آن حمایت کنیم؟

ازسوی دیگر باید مشخص شود که این تولید داخل تا چه حد نیازهای مردم را برطرف می‌کند و با اعمال تعرفه گمرکی بیشتر به تولید، بازار و مردم لطمه نمی‌خورد.

ابراهیم درستی می‌افزاید: به بیان دیگر در خصوص افزایش تعرفه، باید تخصصی عمل شود.

این درحالی است که ما به صورت مشخص تولید نوت‌بوک نداریم که با اعمال تعرفه بخواهیم از تولید داخل حمایت کنیم و بیشتر نوت‌بوک‌های موجود در بازار، وارداتی هستند.
وی اعتقاد دارد افزایش تعرفه کالاهای وارداتی، زمانی مناسب است و جواب می‌دهد که تولید داخل وجود داشته باشد و با این تصمیم، مانع ورود بی‌رویه کالاهایی شویم که خودمان در داخل می‌توانیم نیاز مشتری‌ها را برطرف کنیم.

پس در کنار افزایش تعرفه، باید تولید قوی و بالایی داشته باشیم تا مردم سراغ اجناس قاچاق نروند بلکه از تولید داخل حمایت کنند، وگرنه در شرایطی که تولید داخل عملاً وجود ندارد و واردکنندگان هم با توجه به قیمت بالا نمی‌توانند کالا را از مجاری رسمی و قانونی وارد کرده و در بازار به فروش برسانند، مسلم است که با توجه به ۸ هزار کیلومتر مرز آبی و خاکی کشور، کالای قاچاق بازار را پر می‌کند و شاهد نابسامانی در بازار می‌شویم.

وی همچنین نگاهی به قیمت تمام شده نوت‌بوک با افزایش تعرفه دارد و می‌افزاید: به هرحال باید توجه کنیم اگر این وسایل از مبادی قانونی وارد شوند علاوه بر اعمال تعرفه جدید، هزینه‌های جانبی از جمله مالیات بر ارزش افزوده و... هم به آن اضافه می‌شود که سبب بالا رفتن قیمت این وسایل می‌شود طوری که شاید کمتر شرکت واردکننده‌ای بتواند با شرایط جدید خود را وفق دهد.

درستی در ادامه می‌گوید: در گذشته نیز این کار اشتباه انجام شد و با افزایش تعرفه واردات موبایل آن هم به صورت غیرکارشناسی، درواقع در را به روی قاچاق گوشی باز کردیم طوری که در حال حاضر بالغ بر ۷۰درصد تلفن‌های همراه با قیمت ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان به بالا، قاچاق هستند و مشتری پس از خرید کالا با مشکلاتی در خدمات پس از فروش مواجه می‌شود.

وی اعتقاد دارد از آنجا که هنگام تصویب افزایش تعرفه نوت‌بوک نماینده‌ای از اصناف در جلسه حضور نداشته و این موضوع فقط ابلاغ شده است، حالا باید اتاق اصناف، اتحادیه مربوطه و خبرگان این صنف، موضوع را بررسی کنند و ببینند دلیل این تصمیم چیست و اصلاً چرا چنین موضوع بحث برانگیزی تصویب شده است.

ضرورت حمایت از تولیدکننده
ماجرای افزایش تعرفه با وجود مخالفت شدید فعالان بازار، موافقانی هم در بین کارشناسان دارد؛ کارشناسانی که معتقدند سال‌هاست ناتوانی در کنترل بازار را به گردن قاچاق می‌اندازیم و به افزایش تعرفه به عنوان راهکاری برای حمایت از تولید داخل روی خوش نشان نمی‌دهیم.

یکی از این کارشناسان، علی فتوت کارشناس تجهیزات مخابراتی است که دل پری از حمایت نشدن از تولیدات داخل دارد و معتقد است هیچ سیستم حمایتی برای صادرات و صنعت بومی نداریم گویی قوانین ما فقط برای واردات طراحی شده‌اند.

این کارشناس تجهیزات مخابرات می‌گوید: قرار دادن تعرفه گمرکی برای واردات کالاهای دیجیتالی، مانعی سر راه رونق اقتصادی در صنعت آی‌تی محسوب نمی‌شود البته به شرطی که قوانین مربوط به تولید داخل که تاکنون پشت گوش انداخته شده است، رعایت شود.

علی فتوت می‌افزاید: باید برای تولیدکنندگان داخلی ارزش قائل شویم و به حمایت از آنان بپردازیم و البته در کنار آن به کنترل بازار بپردازیم و اجازه حضور کالای قاچاق را در بازار ندهیم.

وی، این موضوع را کمی زمان بر ولی امکانپذیر می‌داند چراکه معتقد است جوانان توانمند و خلاق کشور در صورت حمایت شدن، می‌توانند چرخ تولید را بچرخانند.

فتوت با این جمله که بسیاری می‌گویند قرار دادن تعرفه سبب ایجاد قاچاق و مبادی غیررسمی می‌شود موافق نیست و می‌گوید: سال‌هاست که می‌گوئیم تعرفه منطقی، ایجاد قاچاق می‌کند و دیگر نمی‌توان بازار را کنترل کرد درحالی که برای کنترل قاچاق کالای خارجی، راه‌هایی جدی وجود دارد.

به عنوان مثال نت‌بوک، شماره سریال دارد و وقتی به فروش می‌رسد می‌توان با کمک RFIB یا همان برچسب رادیویی که قابل کپی شدن نیست یا بسیار سخت است، آن را از میان کالاهای قاچاق تفکیک کرد.

در طرح شبنم نیز کاری مشابه انجام ‌شد ولی به دلایلی نتیجه نداد و باید مشکلات آن طرح را شناسایی و برطرف کرد نه اینکه کل طرح را کنار گذاشت.

به هرحال آنچه مسلم است اینکه کنترل بازار، امری است که هر کشوری بتواند انجام دهد موفق می‌شود وگرنه هرسال صنعت بومی و داخلی ضعیف تر شده و این دلالان هستند که فربه‌تر می‌شوند.

منبع: روزنامه ایران