هوش مصنوعی بسیار سریعتر از آنچه پیش از این تصور میشد، در حال توسعه و ترقی است. طی یک سال گذشته این شاخه از علم به حدی تحول یافته و نمود و بروز خود را در شاخه های دیگر از جمله رباتیک نشان داده که بسیاری از بزرگان حوزه فناوری و علم را نگران کرده است. نگران از اینکه مبادا آنچه زمانی برادران واچوفسکی در فیلم ماتریکس نمایش دادند به زودی زود محقق شود!
به گزارش ایتنا از تابناک در همین ماه گذشته بود که گوگل موفق شد با ماشین هوشمند خود ـ که مجهز به متودولوژی جدیدی در هوش مصنوعی است ـ یکی از بزرگترین بازیگران بازی Go در جهان را شکست دهد.
آنچه این موفقیت را برای گوگل رقم زد، استفاده از تکنیک جدیدی در هوش مصنوعی به نام Deep Learning یا آموزش عمیق است؛ تکنیکی که به سرعت در حال متحول ساختن هوش مصنوعی است.
تا پیش از معرفی این تکنیک جدید، سیستمهای هوش مصنوعی ناچار به دست به گریبان شدن با مشکلات عدیده ای بودند که برای حل آنها باید قواعد و اصول ناتمامی تعریف میشد؛ اما Deep Learning این فرایند را برای همیشه تغییر داده و منجر به آن شده که محققان روشهای قدیمی در هوش مصنوعی را برای همیشه کنار بگذارند.
این تکنیک مبتنی بر شبیه سازی چندلایه و عظیمی از شبکههای مجازی عصبی است که به یک رایانه یا یک سیستم رایانهای، این امکان را میدهد که به سادگی الگوهای تجریدی را فرا بگیرد. دقیقا شبیه آنچه مغز انسان بر اساس آن عمل میکند. این تکنیک امکان حل بسیاری از مسائل و مشکلات شناختی برای رایانهها را فراهم کرده است.
یکی از مهمترین منابع تغذیه این تکنیک، دادههای عظیم است که این روزها به لطف گسترش روزافزون اینترنت و دسترسی به خدمات آنلاین به سادگی در دسترس است. در کنار این، افزایش قدرت پردازشی رایانهها بسیار کمک میکند تا این حجم عظیم از دادهها با سرعت هرچه بیشتر پردازش شده و با استفاده از حسگرهای دقیق، هوش مصنوعی موفق به حل مشکلات و مسائلی شود که تا پیش از این ممکن نبود.
امروزه همه شرکتهای بزرگ در حال سرمایه گذاری بر روی هوش مصنوعی هستند و تکنیک Deep Learning را در بسیاری از خدمات و محصولات خود به خدمت میگیرند. جالبتر از همه آنکه این شرکتها این تکنولوژی را تنها برای خود نگاه نداشتهاند و در حال اشاعه و گسترش عمومی آن هستند.
گوگل به تازگی خبر داده که کد سیستم هوش مصنوعی مجهز به تکنیک Deep Learning خود را به شکل متن باز منتشر میکند، فیسبوک رایگان سیستم جدید هوش مصنوعی خود را برای علاقه مندان منتشر کرده است، پروژه Open AI ایلان ماسک در همین مسیر قدم برمی دارد و شرکت IBM نیز SystemML خود را به شکل متن باز ارائه میکند.
دلیل این امر واضح است. آنچه تکنیک Deep Learning محتاج آن است دسترسی به دادههای بیشتر برای آموزش دقیق تر و عمیقتر است که منجر به تولید الگوریتمهای بهتر خواهد شد. الگوریتمهای بهتر نتایج بهتر برای مشتریان را نتیجه میدهد که در نتیجه آنها با اشتیاق بیشتری دادههای خود را در اختیار قرار میدهند:
از همین جاست که ماجرای قدیمی مرغ و تخم مرغ برای بار دیگر وارد دنیای ما میشود. بدون دادههای عظیم تولید الگوریتمهای جدید ممکن نیست و بدون الگوریتمهای کاربردی به دست آوردن دادههای بهتر و بیشتر ممکن نخواهد بود.
این موضوع ما را به یاد دیالوگی ماندگار در فیلم ماتریکس میاندازد؛ جایی که «مورفیوس» خطاب به «نیو» شروع به تشریح آنچه بعد از تسلط ماشینها بر دنیای انسانها رخ داده میکند و با این جمله آغاز میکند: نمیدانیم کدام یک از ما ابتدا حمله را آغاز کرد. ما یا آنها (ماشینها).
واقعیت آن است که هوش مصنوعی با توجه به روندی که اکنون دارد، در آینده نزدیک کل دنیای ما را در بر خواهد گرفت. خودروهای هوشمند، خانههای هوشمند، رباتهای هوشمند انساننما، سیستم عاملهای هوشمند (به یاد فیلم Her) صندلیهای هوشمند ـ که شرکت نیسان همین حالا نیز تولید کرده است ـ و یک دنیای کاملا هوشمند.
احتمالا در آینده نزدیک رباتهای نرمافزاری همه دانش ما را برای ما فراهم خواهند کرد و به عنوان معلمان و استادان ما فعالیت میکنند. دانش انسانی به دست رباتها تولید میشود و ذهن منطقی این هوش، به سادگی بر ذهن تجریدی بشر تسلط مییابد. چه کسی فکر آن را می کرد که هوش مصنوعی انسان ساخته گوگل، به ذهن یک دان ۹ بازی Go غلبه کند؟
چندی پیش، یکی از متخصصان هوش مصنوعی اشاره کرده بود که این تکنولوژی تا به آنجا پیش خواهد رفت که برنامهنویسان را از برنامهنویسی باز خواهد داشت و کنترل همه چیز را به دست خواهد گرفت. بیل گیتس و استیون هاوکینگ و بسیاری دیگر از بزرگان علم و تکنولوژی در مورد تبعات تسلط و شیوع این تکنولوژی هشدار دادهاند و به نظر میرسد که راه زیادی تا تحقق آنچه ماتریکس در مورد هوش مصنوعی تصویر کرده بود، نمانده است.
آیا زمانی خواهد رسید که انسانها بردههای به خواب رفته ماشینهای هوشمندی که زمانی خود آنها را خلق کردهاند، شده باشند؟ هیچ کس از آینده تکنولوژی خبر ندارد؛ اما یک نکته مسلم است و آن اینکه به همان اندازه که باید از پیروزیهای هوش مصنوعی شگفتزده و هیجانزده بود، از تبعات و عوارض جانبی آن نیز باید اندیشناک و بیمناک بود.
منبع: تابناک