اغلب افراد تمایل دارند به صورت دقیق در جریان محاسبه حقوق و دستمزد خود باشند و دقیقا بدانند که مزایایی که دریافت می کنند و مبالغی که از حقوق ماهیانه ان ها کسر می شود، چگونه محاسبه می گردد.
در این مقاله شما با نحوه محاسبه حقوق و دستمزد و اضافه کاری پرسنل آشنا شده، فرمول ها و نحوه محاسبه اضافه کاری، حقوق و دستمزد، عیدی و سنوات را آموزش دیده و با بررسی فرمول های محاسباتی ذکر شده، به یک حسابداری حقوق و دستمزد تبدیل می شوید.
آموزش گام به گام محاسبه حقوق و دستمزد
برای محاسبه حقوق و دستمزد ابتدا باید مزایا و سپس کسورات کارمندان محاسبه شود و با کسر این دو مقدار از یکدیگر مبلغ حقوق پرداختی فرد مشخص می گردد. مزایا شامل تمام دریافتی های پرسنل ازجمله حقوق پایه، حق مسکن، پاداش و .... می باشد. کسورات شامل غیبت، کسر کار، مالیات حقوق، بیمه حقوق، بیمه تکمیلی، وام و .... می باشد.
با آموزش گام به گام محاسبه حقوق و دستمزد ابتدا شما را با حداقل حقوق اعلام شده توسط وزارت کار در سال 1400 آشنا می نماییم و سپس به شرح فرمول های محاسبه حقوق و دستمزد می پردازیم و در نهایت یک مثال کاربردی از محاسبه حقوق و دستمزد را بررسی خواهیم نمود.
جدول حقوق و دستمزد سال 1400
حقوق پایه، حق مسکن، حق بن، حق اولاد و سنوات ماهیانه ازجمله مزایایی هستند که مبلغ حداقل آن ها در هرسال توسط وزارت کار اعلام شده و با عنوان جدول حقوق و دستمزد شناخته می شود. علاوه بر جدول حقوق و دستمزد، جدول مالیات با توجه به مبلغ حقوق در هر سال توسط وزارت کار تعیین و اعلام می شود. جدول حقوق و دستمزد در سال 1400 به شرح زیر می باشد.
جدول حقوق و دستمزد سال 1400
| مزایا |
مبلغ |
| حقوق پایه |
۲۶,۵۵۴,۹۵۰ |
| حق بن |
000,0006, |
| حق مسکن |
0,00004,5 |
| حق اولاد |
2,655,492 |
| سنوات روزانه |
46,667 |
| پایه سنوات ماهیانه |
۱,۴00,000 |
| دستمزد روزانه |
885,165 |
| سقف روزانه بیمه |
6,196,155 |
| حداقل عیدی |
53,109,100 |
| حداکثر عیدی |
79,664,850 |
فرمول محاسبه حقوق و دستمزد
در این بخش لیست فرمول هایی که برای محاسبه حقوق و دستمزد لازم است ذکر می نماییم. البته لازم به ذکر می باشد که ما چند مورد از پرکاربرد ترین فرمول های حسابداری که مربوط به حسابداری حقوق و دستمزد هستند معرفی کرده ایم.
درصورتی که شرکتی دارای مزایا و یا کسوراتی باشد که در اینجا قید نشده است، باید فرمول کسورات و مزایای مورد نظر را نیز در نرم افزار حقوق و دستمزد خود تعریف کند، که مشکلی در محاسبه حقوق و دستمزد به وجود نیاید.
کارکرد ماه پرسنل ×30 ÷ حقوق پایه در حکم = حقوق پایه
کارکرد ماه پرسنل ×30 ÷ حق مسکن در حکم = حق مسکن
کارکرد ماه پرسنل ×30 ÷ حق بن در حکم = حق بن
کارکرد ماه پرسنل ×30 ÷ حق پایه سنوات در حکم = حق پایه سنوات
کارکرد سالیانه پرسنل × 365 ÷ (2 × حقوق پایه در حکم) = حداقل عیدی
کارکرد سالیانه پرسنل × 365 ÷ (3 × حقوق پایه در حکم) = حداکثر عیدی
کارکرد سالیانه پرسنل × (365 ÷ حقوق پایه در حکم) = سنوات سالیانه
100 ÷ 7 × مزایای مشمول بیمه = حق بیمه سهم کارمند
۴۰درصد از دستمزد یک ساعت کار + دستمزد هر ساعت کار = محاسبه هر یک ساعت اضافه کار
تعداد ساعات کار × میزان دستمزد ساعتی کار = دستمزد هر ساعت کار
35 درصد اضافه دستمزد به ازای هر ساعت کار در شب + دستمزد ساعت کار عادی = شب کاری
3 × 1 × حداقل دستمزد روزانه = حق اولاد براي يك فرزند
3 × 2 × حداقل دستمزد روزانه = حق اولاد براي دو فرزند
سابقه کار به سال × دو برابرآخرین حقوق ماهیانه = عیدی
7% × حقوق دریافتی = بیمه حقوق
درصد مالیات × حقوق دریافتی = مالیات حقوق
ساعات کسر کار ×220÷ (2 × حقوق پایه) = کسر کار ماه
تعداد روزهای غیبت × 30 ÷ (2 × حقوق پایه) = غیبت
مثال محاسبه حقوق و دستمزد
در این قسمت به ذکر یک مثال کاربردی محاسبه حقوق و دستمزد می پردازیم.
مثال: در سال 1400 آقای محمدی به مدت 5 ماه در شرکت مشغول به کار بوده و شرکت برای او مزایای حقوق پایه، حق بن و حق مسکن و حق اولاد را درنظر گرفته است. حال این فرد از شرکت استعفا داده است و در پایان مرداد ماه از شرکت خارج می شود. برای تسویه حساب ایشان باید علاوه بر محاسبه حقوق ماه جاری، میزان عیدی و سنوات هم با توجه به کارکرد کل سال ایشان که 135 روز بوده است، محاسبه و پرداخت شود.
کارکرد ایشان در مرداد ماه 27 روز بوده است و 4 روز مرخصی استحقاقی هم داشته اند. محاسبه حقوق ایشان به صورت زیر انجام می شود.
23,899,455 = 27 ×30 ÷ 26,554,950 :حقوق پایه
5,400,000 = 27 ×30 ÷ 6,000,000 :حق بن
4,050,000= 27 ×30 ÷ 4,500,000 :حق مسکن
2,389,942= 27 ×30 ÷ 2,655,492 :حق اولاد
35,729,397 = 2,389,942+ 4,050,000 + 5,400,000 + 23,899,455 :مزایای مشمول بیمه
23,899,455:مزایای مشمول مالیات
0 = مالیات
2,501,057= 100 ÷ (7 × 35,729,397) :بیمه سهم کارمند
2,000,000 = قسط وام کارکنان
35,729,397 = 2,389,942+ 4,050,000 + 5,400,000 + 23,899,455 :جمع مزایای ماه
2,501,057 + 2,000,000 = 4,501,057 :جمع کسورات ماه
31,228,340=4,501,057 - 35,729,397 :خالص پرداختی
همانگونه که مشاهده می کنید، ابتدا مزایا، سپس کسورات و در نهایت حقوق پرداختی آقای محمدی محاسبه شد. در ادامه به محاسبه میزان عیدی و سنوات پایان خدمت وی می پردازیم.
8,839,524= 135 × (365 ÷23,899,455 ) = سنوات پایان خدمت
19,643,387 = 135 × 365 ÷ (2 × 23,899,455) = عیدی
ثبت حقوق و دستمزد
برای ثبت اسناد حقوق و دستمزد ابتدا باید بدانید که سند حقوق و دستمزد دارای یک معادله کلی می باشد. معادله کلی سند حقوق و دستمزد به صورت زیر می باشد:
مساعده و علی الحساب + انواع حق بیمه + مالیات + حقوق قابل پرداخت = جمع هزینه حقوق
نحوه سند زدن حقوق و دستمزد
در هنگام ثبت شابلون اسناد حقوق و دستمزد معمولا هزینه هایی مانند حقوق پایه، اضافه کاری، حق مسکن، حق ماموریت، حق اولاد، حق بن و خواروبار و ... در حساب هزینه حقوق و دستمزد ثبت می شوند. هزینه هایی مانند بیمه و مالیات حقوق در سایر حساب های پرداختنی ثبت می شوند. هزینه هایی مانند مساعده کارکنان و وام کارکنان در سایر حساب های دریافتنی ثبت می شوند.
برای ثبت اسناد حقوق و دستمزد، تمام مزایایی برای پرسنل ثبت می شوند در بخش بدهکار و تمام کسوراتی که برای پرسنل ثبت می شود در بخش بستانکار ثبت می شود. البته لازم به ذکر می باشد که خالص پرداختنی به عنوان بستانکار و بیمه بیکاری و بیمه سهم کارفرما به عنوان بدهکار ثبت می شوند.
نکته: بیمه سهم کارمند در اسناد حسابداری ثبت نمی شود.
سند حقوق و دستمزد با مثال
سند حقوق و دستمزد دارای دو بخش شناسایی و پرداخت می باشد. بدین طریق برای ثبت سند حقوق و دستمزد ابتدا باید نوع بدهکار و بستانکار بودن عوامل حقوق را مشخص نماییم و سپس سند پرداخت حقوق و دستمزد را صادر نماییم. به عنوان مثال آقای سعید زارعی در مرداد ماه حقوق و مزایای زیر را دریافت نموده است:
- حقوق پایه: 29,000,000
پایه سنوات: 1,400,000
حق بن: 6,000,000
حق مسکن: 4,500,000
اضافه کاری: 5,000,000
باتوجه به حقوق و مزایای دریافتی آقای سعید زارعی، جدول شناسایی سند حقوق و دستمزد وی به صورت زیر می باشد.
| شرح حساب |
بدهکار |
بستانکار |
| هزینه حقوق پایه |
29,000,000 |
0 |
| هزینه پایه سنوات |
1,400,000 |
0 |
| هزینه بن |
6,000,000 |
0 |
| هزینه حق مسکن |
4,500,000 |
0 |
| هزینه اضافه کاری |
5,000,000 |
0 |
| بیمه سهم کارفرما 20% |
9,180,000 |
0 |
| بیمه بیکاری 3% |
1,377,000 |
0 |
| حق بیمه سازمان تامین اجتماعی |
0 |
13,770,000 |
| مالیات حقوق |
0 |
59,000 |
| حقوق و دستمزد پرداختنی/سعید زارعی |
0 |
42,097,000 |
پس از شناسایی سند سند حقوق و دستمرد، در هنگامی که حقوق و دستمزد پرسنل پرداخت گردد، باید سند پرداخت حقوق و دستمزد ثبت شود. به عنوان مثال اگر حقوق و دستمزد از حساب بانک تجارت پرداخت شده باشد، سند آن به صورت زیر ثبت می شود.
| شرح |
بدهکار |
بستانکار |
| حقوق و دستمزد پرداختنی/سعید زارعی |
42,097,000 |
|
| موجودی نقد و بانک/حساب بانکی جاری نزد بانک تجات |
|
42,097,000 |
محاسبه اضافه کاری
برای محاسبه اضافه کاری ابتدا میزان ساعات اضافه کاری پرسنل محاسبه می گردد سپس با توجه به دستمزد روزانه پرسنل، 1.4 دستمزد محاسبه شده و در ساعات اضافه کاری ضرب می گردد. بدین طریق مبلغ اضافه کاری پرسنل محاسبه می گردد.
در ادامه ابتدا فرمول های محاسبه اضافه کاری را معرفی نموده و سپس به بررسی قوانین اضافه کاری می پردازیم. البته در مقاله محاسبه اضافه کاری به انواع اضافه کاری و محاسبه آنلاین اضافه کاری پرداخته ایم، شما می توانید با مطالعه مقاله محاسبه اضافه کاری اطلاعات خود را در این زمینه تکمیل کنید.
فرمول محاسبه اضافه کاری
فرمول محاسبه اضافه کاری با توجه به ساعات کاری موظفی کارمند محاسبه می گردد. ساعت کاری موظفی کارگران و کارمندان با توجه به نظر کارفرمایان متفاوت بوده و دارای سه نوع 220 ساعت، 192 ساعت و 196 ساعت می باشد. فرمول محاسبه اضافه کاری با توجه به ساعات کاری موظفی مختلف به شرح زیر می باشد:
ساعات اضافه کاری × 1.4 × 220 ÷ (حق مسکن + حق بن + حقوق پایه) = اضافه کار
ساعات اضافه کاری × 1.4 × 192 ÷ (حق مسکن + حق بن + حقوق پایه) = اضافه کار
ساعات اضافه کاری × 1.4 × 196 ÷ (حق مسکن + حق بن + حقوق پایه) = اضافه کار
اضافه کاری در قانون کار
کارفرما حداکثر می تواند تا 4 ساعت در روز از کارگر بخواهد که اضافه کاری انجام بدهد و اضافه کاری بیشتر از 4 ساعت در روز غیر قانونی می باشد. البته لازم به ذکر می باشد که بر اساس ماده 60 قانون کار، اگر حوادث غیر قابل پیش بینی مانند زلزله و یا سیل به وجود بیاید، کارفرما می تواند از پرسنل خود درخواست نماید که 8 ساعت در روز اضافه کاری انجام بدهند. البته در این صورت هم کارفرما باید حتما تا مدت زمان 48 ساعت بعد به اداره کار محل کارگاه خود اطلاع رسانی نماید که ساعات اضافه کاری پرسنل خود را افزایش داده است.
اگر کارگر به دلیل سابقه کار خود سنوات دریافت کند. همچنین مشمول طرح طبقه بندی مشاغل هم باشد، قطعا حقوق دریافتی وی بیشتر از حداقل حقوق قانون کار است، در این حال اگر کارگر اضافه کاری انجام بدهد، با توجه به حقوق دریافتی وی باید مبلغ اضافه کاری او محاسبه و پرداخت گردد.
اضافه کاری روز های تعطیل
با توجه به مفاد مواد 51 و 62 و 63 قانون کار، روز های جمعه، تعطیلات رسمی در تقویم کشور و 11 اردیبهشت ماه که روز کارگر است برای کارگران تعطیل بود و بدون حضور کارگر در محل کار باید حقوق و مزایا و بیمه کارگران در این روز ها توسط کارفرما پرداخت شود.
اگر کارگران در روزهای تعطیل مشغول به کار باشند، مشمول دریافت حق تعطیل کاری هستند. مبلغ دستمزد در روز های تعطیل بیشتر از روز های عادی بوده و با ضریب 1.8 محاسبه می گردد. به عنوان مثال اگر فردی 4 روز تعطیل در ماه مشغول به کار باشد و دستمزد یک روز کار عادی وی برابر با 1,500,000 باشد، مبلغ 4 روز تعطیل کاری وی به صورت زیر محاسبه می شود.
10,800,000 = 4 * 1.8 * 1,500,000 : دستمزد 4 روز تعطیل کاری
شرایط قانونی اضافه کار
- اجباری نباشد و کارگر و کارفرما هردو باید برای انجام اضافه کاری کارگر کاملا راضی باشند.
به صورت دائمی و همه روزه نباشد.
حقوق اضافه کاری باید 40 درصد بیشتر از حقوق کارگر در ساعات عادی کار باشد.
سه گروه از افراد نباید اضافه کاری انجام بدهند و اگر کارفرما آن ها را مجبور به اضافه کاری نماید، اگر در طول مدت اضافه کاری این افراد اتفاق و یا آسیبی به کارگر برسد کارفرما موظف می باشد که تمام خسارات به وجود آمده را جبران نماید. این سه گروه از افراد عبارتند از:
- کارگران شاغل در کارهای سخت و زیان آور
کارگران مشغول به کارهای شبانه
کارگران نوجوان که دارای سن بین 15 تا 18 سال هستند و درحال کارآموزی هستند.
نتیجه گیری
حقوق و دستمزد یکی از مباحث مهم در حسابداری می باشد، که وجود اشتباه در محاسبه آن سبب بروز اختلاف بین کارفرما و پرسنل می شود، بنابراین حسابداران حقوق و دستمزد باید از دقت بسیار بالایی برخوردار باشند که اشتباهای در محاسبات انجام ندهند. کارفرمایان موظف می باشند با توجه به حداقل های اعلام شده در مبلغ حقوق و دستمزد پرسنل خود را مشخص نمایند.
درصورتی که نظر یا پیشنهادی درباره این مقاله دارید، از طریق ثبت دیدگاه با ما در ارتباط باشید.
