ایتنا - انتشار تصاویر کودکان در رسانه‌های اجتماعی چه تبعاتی دارد؟

انتشار یک تصویر از جشن تولد یا مهمانی خانوادگی و شیرین‌کاری کودکان در رسانه‌های اجتماعی تبدیل به امری معمول شده است، بی‌آنکه والدین از خطرهای آن آگاه باشند.

اغلب والدین به کودکان خود می‌آموزند که در خارج از خانه چطور از خود محافظت کنند، اما هم‌زمان خودشان با اعمالی که از نتیجه آن آگاه نیستند زندگی کودکانشان را ناامن می‌کنند.  

والدین و اطرافیان خواسته یا ناخواسته از کودکان به‌عنوان ابزاری برای جلب توجه در فضای مجازی استفاده می‌کنند. در حالی که بسیاری از ما از خطرهای دنیای بیرونی و نحوه محافظت از فرزندانمان اطلاع داریم، خطرهای دنیای دیجیتال را جدی نمی‌گیریم.

امنیت کودک در دنیای دیجیتال با انتشار عکس‌ها و مطالب مختلف در معرض خطر قرار می‌گیرد، خطرهایی که تبعات آن فقط معطوف به دنیای دیجیتال نمی‌ماند.

والدین دوست دارند لحظات شادی را که با فرزندان خود دارند، ثبت کنند و در رسانه‌های اجتماعی با اطرافیان خود به اشتراک بگذارند. با این حال، این شیوه از به اشتراک‌گذاری می‌تواند تبعات و عواقب خطرناکی هم به همراه داشته باشد.

نقش والدین در ایجاد ردپای دیجیتال کودکان
کارشناسان حریم خصوصی اعتقاد دارند که کودکان نسل جدید بزرگ‌ترین ردپای دیجیتالی (Digital footprint) تاریخ را خواهند داشت. حتی برخی از والدین با انتشار عکس سونوگرافی نوزاد خود ردپای دیجیتال کودک را قبل از تولد او منتشر می‌کنند. در عکس سونوگرافی، نام فرد و نام مرکز درمانی روی عکس ذکر شده است و در صورت پاک نکردن این اطلاعات و به‌اشتراک‌گذاری در فضای مجازی، دستیابی مجرمان اینترنتی به این اطلاعات می‌تواند خطرهایی در پی داشته باشد.

بر اساس گزارش کمیسر کودکان بریتانیا، به‌طور متوسط از یک فرد ​​در بریتانیا تا سن ۱۸ سالگی، ۷۰ هزار پست آنلاین به اشتراک گذاشته می‌شود که تعداد قابل توجهی از این اطلاعات را والدین شخص در دوران کودکی منتشر کرده‌اند. موضوع به‌اشتراک‌گذاری بیش از حد اطلاعات کودکان از طرف والدین تا حدی جدی است که برای این عمل یک اصطلاح جدید تعریف شده است و در سال ۲۰۱۶ نیز این اصطلاح که «sharenting» گفته می‌شود به فرهنگ انگلیسی کالینز (Collins English Dictionary) افزوده شد.

 زمانی که تصویری را در رسانه‌های اجتماعی منتشر می‌کنید، دیگر آن تصویر منحصرا متعلق به شما نیست. بسترهای رسانه‌های اجتماعی اغلب در شرایط و ضوابط خود بیان می‌کنند، زمانی که یک تصویر روی سرور آن‌ها آپلود می‌شود، آن‌ها می‌توانند بدون رضایت کاربر از آن استفاده کنند. به بیان دیگر آن‌ها مجازند از تصویر شما به‌صورتی که صلاح می‌دانند، استفاده کنند. برای نمونه طبق قوانین اینستاگرام، این شرکت «مالکیت محتوای کاربران را در اختیار نمی‌گیرد؛ اما شما با ثبت نام در این سرویس به اینستاگرام مجوز استفاده از محتوای خود را داده‌اید.»

همچنین والدین با به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات یا تصاویر فرزندان خود ممکن است زمینه را برای سرقت هویت کودک فراهم کنند. گاهی اوقات، یک عکس یا مطلب ممکن است اطلاعاتی از قبیل نام، تاریخ تولد یا محل سکونت و محل تحصیل کودک را فاش کند، سپس یک مجرم اینترنتی با بهره‌گیری از ابزارها و توانایی‌هایی که دارد، ممکن است اطلاعات شخصی والدین را نیز کشف کند.

این موضوع آن‌قدر حائز اهمیت است که تخمین زده می‌شود تا سال ۲۰۳۰ دو سوم کلاهبرداری‌های هویتی و مالی جوانان مرتبط با ارسال آنلاین عکس‌های فرزندان خواهد بود. بسیاری از مجرمان اینترنتی سال‌ها وقت خود را صرف جمع‌آوری اطلاعات برای سرقت هویت می‌کنند. ممکن است روزی که فرزند شما متولد می‌شود به این نکته توجه نکنید که انتشار تاریخ و محل تولد و اسم کودک چه عواقبی خواهد داشت، اما یک مجرم اینترنتی با استفاده از همین داده‌ها است که می‌تواند در به دست آوردن اطلاعات پزشکی یا مشخصات حساب بانکی فرزند شما موفق عمل کند.

دقت داشته باشید که رسانه‌های اجتماعی مسئولیتی در قبال حذف فراداده‌ها (Metadata) از تصاویر شما ندارند. فراداده‌ شامل موقعیت جغرافیایی شما، نوع دستگاه مورد استفاده برای گرفتن عکس و غیره است. یک مجرم اینترنتی ممکن است به‌راحتی از این داده‌ها برای یافتن موقعیت مدرسه فرزند شما، جایی که زندگی می‌کنید و فعالیت‌های فوق‌درسی فرزندتان و حتی ساعت‌های رفت‌وآمد او استفاده کند. به همین دلیل، وقتی عکس می‌گیرید، سعی کنید از ثبت ویژگی‌هایی مانند نام خیابان‌ها و مکان‌هایی که می‌توانند برای ردیابی کودکان استفاده شوند، اجتناب کنید.