الماس و زمرد هر دو از گران‌بهاترین و محبوب‌ترین سنگ‌های قیمتی دنیا هستند، اما کدامیک نایاب‌تر است؟
این پرسش شاید در نگاه اول ساده به نظر برسد، اما پاسخ آن به عوامل مختلفی از جمله شرایط زمین‌شناسی، میزان استخراج و نادر بودن ذخایر طبیعی این سنگ‌ها بستگی دارد.
به گزارش ایتنا و به نقل از لایوساینس، اگر بخواهیم از منظر ذخایر شناخته‌شده مقایسه کنیم، زمردها نایاب‌تر از الماس‌ها هستند. بر اساس بررسی‌ای که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، تنها ۴۹ ذخیره شناخته‌شده از زمرد در سراسر جهان وجود دارد.
این در حالی است که حدود ۱۰۰۰ سازند سنگی حاوی الماس وجود دارد، اما تنها ۸۲ معدن فعال الماس در دنیا وجود دارد. اگرچه از لحاظ تعداد ذخایر، الماس‌ها بیشتر به نظر می‌رسند، اما به دلیل تفاوت در ساختارهای صنعتی و تجاری هر دو سنگ، مقایسه‌ی دقیق آن‌ها دشوار است.
گفتنی است صنعت استخراج و تولید الماس به شدت سازمان‌یافته و در سطح بین‌المللی با شرکت‌های بزرگ و زنجیره‌های تجاری پیچیده‌ای مدیریت می‌شود. بر اساس داده‌های منابع طبیعی کانادا، سالانه بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون قیراط (حدود ۲۰ تا ۳۰ تُن) الماس در سراسر جهان تولید می‌شود.
از سوی دیگر، در سال ۲۰۱۵، بین ۷ تا ۱۰ تُن زمرد از کشورهای اصلی تولیدکننده مانند کلمبیا، زامبیا، اتیوپی، ماداگاسکار و برزیل استخراج شد.
استخراج و پیچیدگی زمین‌شناسی
شرایط زمین‌شناسی برای تشکیل الماس و زمرد کاملاً متفاوت و پیچیده است. بر اساس گفته‌های ایوان اسمیت (محقق ارشد در مؤسسه گوهرشناسی آمریکا)، هر دو سنگ نیازمند شرایط زمین‌شناسی خاصی هستند که به شکلی نادر و منحصر‌به‌فرد در کنار هم قرار گیرند.
الماس‌ها در عمق ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلومتریدر لایه‌ای به نام گوشته تشکیل می‌شوند.
الماس‌ها به صورت تک بلورهای کربن تشکیل می‌شوند و زمین‌شناسان معتقدند که این فرایند زمانی اتفاق می‌افتد که تغییرات فشار یا دما و یا واکنش‌های شیمیایی خاصی باعث سرد شدن سنگ‌های مذاب حاوی کربن می‌شود.
برای اینکه الماس‌ها به سطح زمین برسند و قابل استخراج شوند، به پدیده‌ای نادر به نام فوران آتشفشانی کیمبرلیت نیاز است.
این فوران‌ها در عمق ۱۷۰ تا ۳۰۰ کیلومتری زمین رخ می‌دهند و در طول مسیرشان ممکن است الماس‌ها را با خود به سطوح کم‌عمق‌تر منتقل کنند. این فرآیند کاملاً تصادفی و ناپیوسته است و همیشه رخ نمی‌دهد.
در مقابل، زمردها به طور پیچیده‌تری تشکیل می‌شوند و معمولاً در مناطقی یافت می‌شوند که استخراج دستی و در مقیاس کوچک مؤثرتر است.
زمردها نوعی از کانی بریل هستند که به دلیل وجود عناصری مانند کروم و/یا وانادیوم به رنگ سبز درمی‌آیند.
برای تشکیل زمرد، باید محیط‌های زمین‌شناسی مختلفی که بریلیم و کروم و وانادیوم در آن‌ها موجود است، با هم برخورد کنند.
به گفته کریس تاکر، پژوهشگر موزه علوم طبیعی کارولینای شمالی، این فرآیند معمولاً زمانی رخ می‌دهد که سنگ‌های حاوی بریلیم با سنگ‌های رسوبی مانند سنگ آهک یا شیل تماس پیدا می‌کنند.
در برخی موارد، سنگ‌های مذاب از محیط‌های اطراف عبور می‌کنند و کروم را با خود جذب می‌کنند.
نادر بودن و استخراج زمردها در مقابل الماس‌ها
با اینکه شرایط زمین‌شناسی برای تشکیل هر دو سنگ خاص و ویژه است، به وضوح می‌توان گفت که زمردها در مقایسه با الماس‌ها نایاب‌تر هستند.
یکی از دلایل اصلی این موضوع، پیچیدگی بیشتر در استخراج زمرد است که عمدتاً به صورت دستی انجام می‌شود و امکان استخراج گسترده و صنعتی مانند الماس وجود ندارد.
الماس‌ها معمولاً در سازندهای کیمبرلیت توزیع نسبتاً یکنواختی دارند و به همین دلیل می‌توانند به‌صورت گسترده و صنعتی استخراج شوند.
اما استخراج زمرد نیاز به دقت بیشتری دارد و نمی‌توان به‌راحتی یک گودال بزرگ حفر کرد و مانند الماس، استخراج را در مقیاس بزرگ انجام داد. این شرایط باعث می‌شود که زمردها از نظر میزان تولید و توزیع در بازار نسبت به الماس نایاب‌تر باشند.
دریافت لینک صفحه با کد QR