ایتنا - استعفا، یکی از عواقب راه‌اندازی سیستم‌های نظارتی مداربسته در کارخانجات و مراکز صنعتی است.

مستانه منصوری، احسان طریقت - شرکت رهنمون - "این مکان مجهز به دوربین مداربسته است" را امروزه می‌توان در بسیاری از جاها دید. موافقان و مخالفان دوربین مداربسته دیدگاه‌های متفاوتی به آن دارند و ارتباط آن با امنیت و ناامنی را به شیوه‌ای متفاوت بیان می‌کنند. به راستی چه عواملی به گسترش روزافزون این پدیده دامن زده و استفاده از آن را به یک ضرورت تبدیل کرده است؟ نصب دوربین‌های مداربسته چه نتایج و پیامدهایی به دنبال داشته است؟
با حسام مبینی مدیر فروش شرکت لیان گستر، ارائه دهنده خدمات دوربین مداربسته و سیستم‌های حفاظتی، گفتگویی انجام داده‌ایم تا سوالات فوق و مواردی دیگر را از ایشان بپرسیم.

• آقای مبینی دید کلی شما به سیستم‌های نظارتی چگونه است و آیا در بعضی موارد آنها را در مقابل حریم خصوصی افراد نمی بینید؟
به نظر می‌رسد دید ما با دید کلی مردم نسبت به دوربین‌ها و ورود این ابزار به زندگی خصوصی‌شان کمی متفاوت است که اگر به این شکل نبود ما این کار را انتخاب نمی‌کردیم. در واقع سیستم‌های نظارتی کاری با حریم خصوصی افراد ندارند و در مکان‌های عمومی نصب می‌شوند و برای نصب آنها در مکان‌های خصوصی مثل واحدهای شخصی هم قوانینی وجود دارد.
در دیدگاهی مقابل، تجربه ما نشان می‌دهد که در مواردی مثل گم شدن اموال، کم‌کاری، تاخیر حضور در محل کار و موارد شخصی متعددی از این قبیل، دوربین‌ها به افراد زیادی کمک کرده‌اند تا بی‌گناهی‌شان را ثابت کنند.

• بسیاری بر این باورند که ازدیاد دوربین‌ها در محل کار باعث مصنوعی شدن رفتار کارمندان می‌شود. به نظر شما دوربین، اعتماد اجتماعی را کم نمی‌کند؟
به نظرم کسی که کارش را درست انجام می‌دهد، حضور یا عدم حضور دوربین برایش تفاوتی ندارد. اما ما هم به نوعی درگیر این دید منفی هستیم و معمولا هنگام ورود به شرکت‌ها شخصیت‌های منفوری هستیم. شاید باور نکنید در هفته اول پس از نصب سیستم‌های نظارتی خصوصا در کارخانه‌ها و مراکز صنعتی، در اغلب مواقع دیده می‌شود که حدود ۱۰ درصد از پرسنل مربوطه از کار خود استعفا می‌دهند. اما من در اینجا حق را به طرف دیگر قضیه که کارفرماست می‌دهم و معتقدم حتما دلیلی برای نصب دوربین وجود داشته است و هنوز هم به مصنوعی شدن رفتار آدم‌ها در مقابل دوربین معتقد نیستم. از سوی دیگر دوربین هم از آن دسته تکنولوژی‌های نسبتا جدیدی است که مانند موبایل و GPS در ابتدا تصور میشد وارد حریم خصوصی افراد شده ولی امروز دیگر شاید زندگی بدون موبایل خیلی سخت و حتی ناممکن باشد.

• آمار گفته شده از ترک کار خصوصا در شرایط فعلی اقتصاد قابل تامل است. کاهش یا افزایش این آمار را شما چگونه می‌بینید؟ آیا ارتباطی با رونق اقتصادی دارد؟ اساسا شرایط فعلی اقتصاد کشور چه تاثیری روی کار شما داشته است؟
یک مثل قدیمی می‌گوید: "مال خودت را بچسب، همسایه‌ات را دزد نکن!". در واقع همان‌طور که گفتم کسی سراغ این سیستم‌ها می‌آید که به آنها احساس نیاز کند. در سازمان‌ها هر چقدر هم پرسنل ناظر زیاد باشند، نمی‌توانند به‌خوبی دوربین‌ها نظارت کنند. شرایط اقتصادی نابسامان هم معمولا سبب ناامنی اجتماعی یا شغلی می‌شود و در این شرایط کار ما رونق پیدا می کند و مردم بیشتر سراغ این سیستم‌ها می‌آیند.

• آیا آمار قابل استنادی وجود دارد که نشان دهد دوربین‌ها چقدر در کاهش جرائم موثرند؟
تنها سیستمی که در ایران بطور رسمی نصب شده و توسط آن به بررسی جرائم پرداخته می‌شود، سیستم کنترل تردد راهنمایی و رانندگی است که آمار کاهش ارتکاب جرائم رانندگی در مکان‌هایی دارای دوربین را طبق شنیده‌های من حدود ۷۰-۸۰ درصد اعلام می‌کند. اما در کشور انگلیس که مهد دوربین مدار بسته محسوب می‌شود هر فرد در طول روز بطور میانگین ۲۰۰ -۳۰۰ بار در معرض دوربین‌های مدار بسته قرار می‌گیرد و کاهش جرایم در محل‌های جرم‌خیز این کشور با استفاده از دوربین مداربسته طبق آمار غیر رسمی نزدیک به ۷۰ درصد گزارش شده است.

• آیا به کمک دوربین‌ها می‌توان سوءاستفاده هم کرد؟
شرکت‌هایی مانند لیان گستر که فروش و اجرای سیستم‌های مداربسته را به‌طور رسمی انجام می‌دهند، از نظر قانونی اجازه نصب دوربین مخفی را ندارند اما چون اجازه فروش این تجهیزات وجود دارد و نصب آنها هم ساده است، موارد زیادی از تخلف در این زمینه وجود دارد. البته این نوع دوربین‌ها حداقل به اندازه یک قوطی کبریت هستند و می‌توانند به‌صورت آشکار هم نصب شوند و با دوربین‌های بسیار کوچک و البته ممنوع جاسوسی بسیار متفاوت هستند.

• به نظر شما چه مکان‌هایی واقعا به دوربین نیاز دارند؟
دوربین‌ها دو کاربرد عمده دارند که یکی نظارت است و دیگری حفاظت. در بحث نظارت من مطمئنا داخل منزلم دوربین نصب نمی‌کنم، اما به نظرم در اغلب مکان‌های اداری، تولیدی، صنعتی و محل‌های کسب‌و‌کار حضور دوربین‌ها ضروری است؛ هم برای حفاظت از اموال و هم برای نظارت و پیشگیری از وقوع جرم.

• بزرگی پروژه‌های مداربسته معمولا به چه چیزهایی بستگی دارد و پروژه‌هایی که اجرا می‌کنید جزء کدام دسته هستند؟
اندازه پروژه به تعداد دوربین به‌کار رفته در آن و مبلغ پروژه بستگی دارد. این دسته‌بندی عمومی نیست ولی در کار ما معمولا پروژه‌های تا ۱۶ دوربین، پروژه‌ای کوچک محسوب می‌شوند؛ پروژه‌های با ۱۶ تا ۶۴ دوربین، پروژه متوسط و با بیش از ۶۴ دوربین، پروژه‌ای بزرگ محسبوب می‌شوند. البته قیمت هم روی نوع دسته‌بندی موثر است. مثلا پروژه‌ای با ۱۰ دوربین گران قیمت می‌تواند جزء پروژه‌های متوسط باشد. پروژه‌های لیان گستر اغلب در مقیاس متوسط هستند.

• شرکت شما در زمینه نصب دوربین‌ها چگونه به مشتریان مشاوره می‌دهد و آیا درخواست‌های غیرمنطقی آنها مثل نصب تعداد دوربین بیش از نیاز یا نصب دوربین گران‌قیمت با یک تکنولوژی خاص از سوی شما پذیرفته می‌شود؟
مشاوره فروش، معرفی و نصب سیستم‌های مداربسته در لیان گستر به صورت رایگان انجام می‌شود. برای پروژه‌های کوچک معمولا از طریق تلفن و برای موارد بزرگتر که نیاز به بازدید از محل وجود دارد، مشاوره حضوری ارایه می‌گردد. گاهی پیش می‌آید که درخواست مشتری سود بیشتری هم عاید ما می‌کند اما اعتبار لیان گستر به دادن مشاوره صحیح و اجرای پروژه‌ها با حداقل بودجه ممکن است.

• علاوه بر این، لیان گستر مزیت رقابتی دیگری هم نسبت به رقبایش دارد؟
فکر می‌کنم مهم‌ترین مزیت رقابتی ما این است که شرکت ما دو بخش کاملا مجزا برای فروش و اجرای پروژه‌ها دارد. یعنی ما هیچ اصراری روی برند خود نداریم و در اجرای پروژه‌ها، در صورت نیاز تجهیزات‌مان را از شرکت‌های همکار تهیه می‌کنیم. مزیت دیگر ارائه گارانتی واقعی با بیشترین زمان به مشتری است و مورد سوم هم این است که مشتریان ما اغلب راضی هستند و ما نیاز به فعالیت بیشتر روی بازاریابی نداریم. تقریبا همه مشتریان ما از طریق معرفی مشتریان پروژه‌های قبلی با ما وارد همکاری می‌شوند.

• گفتید گارانتی واقعی. شما در سایت شرکت لیان گستر، طریقه نصب دوربین مدار بسته را توضیح داده‌اید. اگر مشتری با تکیه بر اطلاعات شما خودش سیستم را نصب کند و اتفاقی بیافتد، گارانتی شما تا چه حد پاسخ‌گو خواهد بود؟
ما به‌طور کلی با دو دسته مشتری سروکار داریم. اول افرادی که می‌خواهند این کار را به‌عنوان پیشه خود اختیار کنند و دوم مشتری که می‌خواهد از محصول و خدمت ما استفاده کند. روش ما در همکاری با دسته دوم این است که تمام اطلاعات و مشاوره لازم را می‌دهیم و در صورتی که مشتری مایل باشد خودش سیستم را نصب کند، تجهیزات را کاملا برایش آماده می‌کنیم. حتی سوکت و فیش‌ها را هم می‌زنیم و در حین کار هم می‌تواند با کارشناسان ما در تماس باشد. برای پروژه‌های کوچک معمولا ترجیح می‌دهیم خود مشتری کار نصب را انجام دهد و در زمان ما هم صرفه‌جویی شود. در صورت بروز مشکل هم آنرا به‌صورت توافقی حل می‌کنیم اما اگر بدون مشاوره و گرفتن اطلاعات و هشدارهای لازم مشکلی پیش بیاید، دیگر نمی‌توانیم پاسخگو باشیم.

• پس نصب دوربین را خود مشتری هم می‌تواند انجام دهد. برای خرید و انتخاب دوربین چه پارامترهایی را باید در نظر گرفت؟
انتخاب دوربین به موارد زیادی بستگی دارد که گاهی به بررسی کارشناسان و بازدید از محل نیاز دارد. اما یکی از مهمترین پارامترها، محل نصب دوربین است. مثلا در فروشگاه‌ها، درب ورودی و صندوق دو مکان مهم برای نصب دوربین است. ارتفاع سقف هم در انتخاب نوع دوربین موثر است. پارامتر مهم دیگر میزان نور و نحوه قرارگیری دوربین به گونه‌ای که تصویر دریافتی تیره و یا سایه‌دار نشود.

• ضریب خطای کار دوربین‌ها در چه حدود است و آیا می‌توان صد در صد به دوربین‌ها اعتماد کرد؟
اگر سیستم درست کارشناسی شده و نصب شود و محدودیت بودجه و فضا هم وجود نداشته باشد، ما به‌راحتی می‌توانیم ادعا کنیم که ۹۰ تا ۹۵ درصد اتفاقات را پوشش دهیم. اما دوربین هم مانند تمام وسایل دیگر در معرض خرابی و آسیب است و خیلی کم پیش می‌آید که کارفرما تضمین قطعی از ما بخواهد. البته در مقابل بسیاری از آسیب‌ها راه‌کارهایی هم وجود دارد که می‌توان از قبل آنها را پیش‌بینی کرد. مثلا راحت‌ترین کار برای مختل کردن کار دوربین قطع برق است که راه‌کار آن استفاده از UPS است یا این‌که ممکن است جلوی دید دوربین‌ها عمدا گرفته شود. روش حل این مشکل هم استفاده از تکنولوژی جدیدی است که به محض تشخیص سیاه شدن تصویر، آلارم می‌دهند و به دستگاه‌های هشداردهنده مانند دزدگیر نصب می‌شوند. یکی از روش‌های پیش‌گیرانه دیگر در مواردی که مشکل هزینه وجود نداشته باشد استفاده از اصل هم‌پوشانی است که در آن هر دوربین با دوربین دیگری کاور می‌شود و ضریب خطا خیلی کم می‌شود.

• شاید فردی تمایل داشته باشد که این کسب و کار را راه اندازی کند. با چه سرمایه‌ای می شود این کار را شروع کرد؟
برای اجرای پروژه‌های کوچک با ۱۰ تا ۱۵ دوربین می‌توان گفت که هیچ سرمایه اولیه‌ای نیاز نیست مگر اینکه شخص بخواهد از دوربین‌های مورد استفاده در پروژه ها، نمونه‌ای هم در فروشگاه یا شرکت خود داشته باشد. اگر کسی علاقه‌مند باشد، می‌تواند هنگامی که پروژه‌ای به او رجوع می‌شود، با ما تماس بگیرد، پروژه را توضیح دهد و ما تجهیزات مورد نیاز و قیمت را به او اعلام کنیم و حتی می‌توانیم بگوییم قیمت منطقی و معقول ارائه این کار به مشتری چقدر است.

• آیا گرفتن نمایندگی محصولات یا خدمات شما کار سختی است؟
شرایط اعطای نمایندگی ما که در سایت هم ذکر شده، شرایط ساده‌ای است و نیازی به بودجه زیادی هم ندارد. تنها در صورتی که نماینده انحصاری در شهرستانی نداشته باشیم و متقاضی با برند و کار ما تا حدی آشنا باشد، می‌تواند نماینده ما شود. اما امتیازهای ویژه به نمایندگانی داده می‌شود که میزان فروش آنها قابل قبول باشد. چون ما به محصولمان اطمینان داریم به راحتی وارد همکاری می‌شویم اما برای اجرای پروژه‌ها به دلیل حساسیت‌های کار و اهمیت ملاک‌های کار، نمایندگی نمی‌دهیم. هر چند برای اجرای پروژه‌های کوچک آموزش‌های لازم را به همکاران می‌دهیم تا خودشان آن را اجرا کنند. برای پروژه‌های بزرگ هم کارشناسان ما حداکثر تا ۷۲ ساعت به شهرستان مورد نظر مراجعه می‌کنند.

• آیا شرکت شما روی برند خاصی کار می‌کند؟
برند اصلی شرکت ما Metzo است که جزء با کیفیت‌ترین محصولات این حوزه است اما ما اصراری روی آن نداریم و در صورتی که مشتری نیازی به نصب آن نداشته باشد، برندهای مختلف را از همکاران خریداری می‌کنیم. برند سامسونگ یکی از اولین پیشنهادات ما روی سیستم‌های آنالوگ است و برای سیستم‌های تحت شبکه بیشتر از پاناسونیک استفاده می‌کنیم.

• آیا تحریم‌های اخیر تاثیری روی کار شما داشته است؟
خوشبختانه ما اجناس‌مان را از چین و کره وارد می‌کنیم و فعلا مشکلی در این زمینه نداشته‌ایم اما تهیه ارز با قیمت بالاتر کار را سخت‌تر می‌کند که فشار آن بیشتر به مشتری تحمیل می‌شود هرچند ما هم از سود خود کم می‌کنیم چون به هرحال باید جنس‌مان را بفروشیم. در واقع نتیجه‌اش برای ما این است که قیمت بالا رفته ولی میزان فروش که پارامتر مهم‌تری برای واردکننده است، کاهش یافته است.

• و سخن پایانی شما؟
در پایان می‌خواهم راجع به جمله‌ای صحبت کنم که حتما شما هم بارها دیده‌اید: "از منزل خود محل کارتان را ببینید". باید بگویم این یکی از پارامترهای خیلی معمولی دوربین‌های امروزی و جزء لاینفک آنهاست اما متاسفانه حربه‌ای شده برای ایجاد هیجان در مشتری. دیدن تصاویر دوربین‌ها از راه دور مانند این است که بگوییم گوشی موبایل، دوربین هم دارد و این خصوصیت را بیش از اندازه پررنگ جلوه دهیم. کاربرد و کارایی دوربین‌های امروزی بسیار فراتر از این انتظار اولیه است.