در ماه‌های گذشته موضوع طرح صیانت در اکوسیستم فناوری اطلاعات ایران بسیار پررنگ بوده است نگرانی تمامی کسب و کارها و مردم این است که این طرح نه تنها منجر به فیلترینگ پلتفرم‌های خارجی مورد استفاده عموم مردم خواهد شد بلکه فضایی را ایجاد خواهد کرد که کسب و کارهای داخلی که باید در آینده نزدیک به عنوان موتور محرک اقتصاد ایران نقش ایفا کنند هم نتوانند فعالیت موثر خود را ادامه دهند.
در درباره این طرح صحبتی با دکتر حسین کرامتی مدیر عامل شرکت سامانه گستر سحاب پرداز داشته‌ایم.
مدیر عامل سحاب: طرح صیانت در بلند مدت اهداف خودش را نقض خواهد کرد
مدیر عامل سحاب با تاکید بر این که مهم‌ترین مشکل طرح صیانت، شیوه حل مساله آن است، گفت حمایتی که قرار است با آن عملی شود رخ نخواهد داد و طرح صیانت به طور سیستماتیک، در بلند مدت مانع تحقق اهداف خود خواهد شد.
حواشی طرح صیانت مدتی است که بر فضای مجازی کشور مطرح می‌شود و نگرانی بابت اثرات آن، بر کسب و کارهای این حوزه سایه افکنده و نگرانی‌های زیادی را برای متخصصین و فعالین صنعت فناوری ایجاد کرده است. شرکت سحاب نیز یکی از هزاران کسب و کاری است که نگران اجرایی شدن طرح معروف به صیانت با محتوا و چارچوب فعلی منتشره شده از آن است. این مجموعه با نزدیک به ۲۰۰ متخصص، در جهت ارائه راهکارهایی برای پاسخ به نیازهای داده‌ای سازمان‌ها به عنوان شریک تجاری ایشان فعالیت می‌کند.
«حسین کرامتی»، مدیر عامل سحاب به بحث حکمرانی در فضای مجازی اشاره کرد و گفت نیاز به ساماندهی بخش‌هایی از فضای مجازی که ضعف قانون‌گذاری دارند و حکمرانی در این فضا برای حل مشکلات مردم و کسب‌وکارها امری ضروری است. اما به اعتقاد وی چیزی که به عنوان طرح صیانت با این شیوه و شتابزدگی در تدوین و تصویب آن مطرح می‌شود، قابل دفاع نبوده و به چنین نتیجه‌ای نخواهد رسید.
کرامتی شیوه حل مساله را مهم‌ترین مشکل این طرح دانست و گفت: «مساله‌ای که نمایندگان به دنبال آن هستند به حد کافی شفاف‌سازی نشده و مشخص نیست دقیقاً به کدام مساله از مجموعه مسائل از موضوع حکمرانی فضای مجازی پرداخته‌اند. اما اگر این موضوع را کنار بگذاریم و با فرض این که هدف خیرخواهانه داشته‌اند تا یک سری از مسائل را حل کنند، طرح صیانت در نحوه حل مشکل، ایرادات جدی دارد.»
به اعتقاد وی بایستی از متخصصین، کسب و کارها و مردم که با مسائل این حوزه درگیر هستند، در جهت تدوین طرح به صورت واقعی، مشارکت گرفته می‌شد. اگر این اشکال مهم وجود نداشت، مراحل بعدی آن که بحث محتوایی است با روش درست و کیفیت بهتری پیاده‌سازی می‌شد و اگرچه رسیدن به اجماع مطلق، ممکن نیست اما انتقاداتی که اکنون به محتوای طرح نیز وارد است، به این وسعت وجود نداشت.
طرح صیانت اهداف خود را نقض می‌کند
مدیر عامل سحاب در ادامه به اثرات مختلف اجرای این طرح اشاره کرد و گفت مطرح شدن طرح صیانت به این شکل فعلی، منجر به ناامیدی بسیاری از جامعه متخصصین شده و خیلی از افراد، آن آرمان‌هایی را که احساس می‌کردند در شرایط اکوسیستم طبیعی و با رشد ارگانیک می‌توانند به وجود آورند را دیگر به روشنی قبل نمی‌بینند.
او با تاکید بر این که اگر در پی این ناامیدی، متخصصان از دسترس شرکت‌های آی‌تی خارج شوند، عملا یکی از مهم‌ترین پایه‌های تحقق اهداف این طرح زیر سوال می‌رود، گفت: «یکی از مهم‌ترین آسیب‌هایی که به کسب و کارهای حوزه IT وارد می‌شود همین ناامیدی و خروج سرمایه انسانی داخل کشور است که می‌تواند منجر به مهاجرت آنها یا فعالیت برای پروژه‌های فقط خارج از ایران شود. این موضوع اتفاقی غیر قابل جبران است»
به اعتقاد کرامتی، طرح صیانت در بلندمدت به طور سیستماتیک مانع تحقق اهداف خودش خواهد شد و حمایتی که قرار بوده با این طرح اتفاق بیفتد، عملی نخواهد شد. او این اتفاق را مهم‌ترین اثر بلند مدت این طرح می‌داند که اگر با شتابزدگی فعلی ادامه یابد، منجر به نهادینه شدن همه آسیب‌هایی که در حال حال حاضر وجود دارند خواهد شد و دیگر نمی‌توان آنها را به راحتی و با روش‌های سیستماتیک حل کرد.
خبری از حمایت واقعاً موثر نیست
یکی از اهداف مطرح شده در رابطه با طرح صیانت، حمایت از کسب و کارها و پلتفرم‌های داخلی است. اما آیا چنین هدفی محقق خواهد شد؟
کرامتی در پاسخ به این سوال گفت اگر قرار به حمایت بود، بخش قابل قبولی از پلتفرم‌های داخلی که ادعای حمایت از آنها می‌شود، حامی طرح صیانت می‌بودند اما می‌بینیم اکثر قریب به اتفاق آنها از تریبون‌های مختلف اعلام کرده‌اند چنین طرحی به نفع ما نیست.
به گفته وی همه قدرت یک پلتفرم به کاربرانش است و کاربر را با زور و قانون نمی‌توان جذب یک پلتفرم کرد: «بایستی بسترهای این موضوع از جهات مختلف مانند بحث فنی دیده شود، اکوسیستم اقتصادی بتواند پاسخگوی آن باشد، مساله اعتماد و امنیت پلتفرم دیده شود، به قابل اتکا بودن و محتوای تولیدی توجه شود و در انتها ممکن است برای این حمایت نیاز به قانون باشد. اما تا زمانی که این مقدمات فراهم نشده، با گذاشتن یک سری قانون آن هم با این شیوه، حمایت موثری صورت نمی‌گیرد.»
او معتقد است شاید با این شیوه یک سری پلتفرم شکل گرفته و دورانی را هم طی کنند اما به موفقیتی که هدف این طرح است، با چنین روشی نخواهند رسید و حتی طرح صیانت نیز تبدیل به مانع خواهد شد.
مدیرعامل سحاب با بیان این که شاید یکی از مهم‌ترین مواردی که می‌تواند در حمایت از پلتفرم‌ها رخ دهد، قوانین ضدانحصار است، امکان ایجاد انحصار در پی اجرای این طرح را رد نمی‌کند. اگرچه به گفته وی در این طرح به انحصار اشاره نشده و درباره آن هدف‌گذاری نشده است؛ اما آن توانمندی اقتصادی و حجم کاربر مورد نیاز برای شکل گیری یک پلتفرم موفق در داخل طبق طرح صیانت، انحصار جزو لاینفک آن خواهد بود.
لزوم تمرکز بر محتوا
کرامتی در رابطه با بررسی طرح صیانت ذیل اصل 85 قانون اساسی در شرایط فعلی و راه‌کار کنونی برای موضوع، گفت که فعالان فضای مجازی باید در تعامل با افراد اثرگذار در این حوزه و نمایندگان مجلس باشند تا آنها نسبت به ابعاد و اثرات طرح واقف شده و به سادگی از کنار آن نگذرند: «نمایندگان نباید با تفویض بررسی آن به کمیسیون ویژه، این حق را از خود بگیرند که این موضوع به سرعت و با این سطح از کارشناسی حل شود. در گام بعدی نیز بایستی در یافتن راه‌حل مشکلات این حوزه به صورت فعال مشارکت کنند.»
او ابراز امیدواری کرد تلاش جمعی برای رسیدن به اجماع شکل گیرد تا هم نیازمندی‌های این حوزه به خوبی پوشش داده شده و هم با واقعیت‌های کسب‌وکارهای فضای مجازی سازگار باشد.
در ادامه به بحث محتوا در فضای مجازی اشاره شد و مطرح شد که اگر این طرح واقعا می‌خواهد به تغییر در محتوا و فضای مجازی کمک کند، بایستی تمرکز ویژه خود را روی حمایت از تولیدکنندگان محتوا بگذارد.
او با تاکید بر اینکه فضای کنونی نه توسط پلتفرم‌ها بلکه توسط محتوای روی پلتفرم‌ها ساخته شده، گفت: «به جای صرفاً قانون‌گذاری برای پلتفرم‌ها، بایستی روی تولید محتوای مناسب تمرکز داشت اما در طرح هیچ اشاره‌ای به این موضوع نشده است. هر طرحی که می‌خواهد در رابطه با این فضا به وجود آید، بایستی به صورت جدی به بحث محتوا ورود کند.»
دریافت لینک صفحه با کد QR