مدل جدید توسعه اینترنت پرسرعت در گفت‌وگو با مدیرعامل شرکت مخابراتي استان تهران ما اینترنت می‌دهیم،PAPها توزیع کنند م.ر.بهنام رئوف- دنياي اقتصاد محمد روح‌اللهی مدیرعامل شرکت مخابرات استان تهران، این روزها سرگرم فراهم آوردن مقدمات پیوستن شرکتش به بخش خصوصی است. شرکتی که در میان سایر شرکت‌های مخابرات استان کشور، بیشترین تعداد مشترک را دارد؛ یعنی چیزی نزدیک به 6‌میلیون مشترک در کل استان تهران. شركت مخابرات استان تهران نیز همانند ساير شركت‌هاي مخابراتي استان‌ها در راستاي سياست تمركززدايي و براساس قانون اصلاح ماده 7 قانون تاسيس شركت مخابرات ايران مصوب 6/2/73 مجلس شوراي اسلامي و مطابق با اساسنامه مصوب 1/11/74 كميسيون مربوطه در مجلس كه در تاريخ 11/11/74 توسط رياست جمهوري وقت ابلاغ شد به مدت نامحدود تاسيس و آغاز به كار کرد. هر چند که تا چند ماه دیگر این شرکت نیز قرار است به همراه 31 شرکت وابسته به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وارد بورس شوند؛ اما موضوع گفت‌وگوی ما با مدیرعامل این شرکت بیشتر پیرامون خدماتی است که قرار است این شرکت بعد از خصوصی شدن به مشترکانش ارائه دهد. البته بحث ارائه اینترنت پرسرعت توسط بخش دولتی نیز از دیگر سرفصل‌های این گفت‌وگو بود که روح‌اللهی به طور کامل برنامه‌های آینده خود در این بخش را تشریح کرد که در ادامه مي‌خوانید. • شرکت شما قطعا امسال وارد بورس مي‌شود، با توجه به اینکه مخابرات در بخش تلفن ثابت بدون رقیب است، آیا بعد از خصوصی شدن، تعرفه‌های خدمات ارائه شده کاهش مي‌یابد یا افزایش؟ آخرین خبری که ما در اين بخش داریم بر مي‌گردد به عرضه سهام مخابرات در 22 خرداد ماه سال جاری برای کشف قیمت. تعرفه‌ها تابع پروانه و قوانین جاری کشور است. در پروانه اگر ملاحظه فرمایید ما یک الزاماتی داریم که تعرفه‌هایی را که سازمان تنظیم مقررات و کمیسیون تنظیم مقررات به ما ابلاغ می‌کند، باید رعایت کنیم. از طرفی یک لایحه‌ای در مجلس مطرح بود که در حالا حاضر در مجمع تشخیص قرار دارد در آن لایحه بحثی در مورد تعرفه وجود دارد که چون هنوز قانون نشده و اعتراضاتی بین شورای نگهبان و مجلس در آن زمینه وجود دارد که احتمالا این اختلافات بر سر آن بند هم نیست اگر این لايحه تصویب شود با توجه به آنچه که من در جریان هستم، اختیار تعرفه در اختیار اپراتور قرار مي‌گیرد؛ ولی بعید است که در واقع کشور بدون نظارت این موضوع را رها کند، اپراتورها هم دو سیاست دارند یا گران مي‌فروشند و کم یا ارزان مي‌فروشندو زیاد. دیدگاه الان در مخابرات این است که تا جایی که مي‌شود ما بتوانیم تعداد مشترکانمان را افزایش دهیم، بعید مي‌دانم که در شرایط فعلی و مسوولان فعلی دنبال گران کردن تعرفه‌ها باشیم. • اگر تعرفه بخواهد تغیر داشته باشد آیا باید همانند گذشته در هیات دولت و مجلس و شورای اقتصاد تصویب شود؟ یا اینکه مخابرات خود مختار است؟ بستگی به قانون لایحه اصل 44 دارد که الان در مجمع تشخیص در دست بررسی است و به نکات پروانه. این‌ها را باید کنار هم گذاشت و از لحاظ حقوقی راه‌حل را در آورد که مجاز‌ند یا نه؛ ولی سیاست شرکت مخابرات ایران افزایش هزینه‌های مردم نیست؛ چراکه مي‌خواهد تعداد مشترکین را افزایش دهد. در مقیاس بالا با سود کم کار اقتصادی مي‌شود؛ دیدگاه فعلا این است و بعید مي‌دانم که حتی اگر مجاز به افزایش تعرفه باشند، این کار انجام شود. • به غیر از سرویس‌های هوشمندی که تعریف شده بعد از خصوصی شدن این سرویس‌ها افزایش مي‌یابد؟ پیش‌بینی مي‌شود که اگر ما خصوصی شویم و دستمان در ارائه سرویس باز باشد این موضوع به صورت بهمنی افزایش پیدا کند. شما فرض کنید که ما در حال حاضر مي‌خواهیم یک سرویس را افزایش دهیم، بوروکراسی اداری و دولتی یک سال طول مي‌کشد تا ما بتوانیم این سرویس را افزایش دهیم اما اگر ما بتوانیم فارغ از بوروکراسی دولتی و قوانین دست و پاگیر این کار را انجام دهیم، بدون‌ تردید افزایش سرویس‌ها قابل توجه خواهد بود که همین الان هم مطالعات این موضوع در دست انجام و پیگیری است. سرویس‌های ارزش افزوده خصوصیت‌اش این است که یک سرمایه‌گذاری کم روی سرویس‌های پایه مي‌شود در نتیجه به نظر مي‌رسد این فضا، فضای بهتری مي‌شود و عمده‌ترین نکته هم آن است که مردم برنده نهایی این توسعه خواهند بود. یکی از بحث‌هایی که ما در این قسمت داریم، استفاده از فعالان بخش خصوصی حاضر در بازار است و استفاده از مشارکت آنها است. با دیدگاه فعلی من بعید مي‌دانم که نه بخش خصوصی آسیب ببیند و نه مردم، بلکه یک افزایش فضای کسب‌وکار ایجاد مي‌شود که در قبال آن هم شرکت مخابرات ایران سود مي‌برد و هم فعالان بخش خصوصی و هم مردم. • آماری از میزان درآمد شبکه هوشمند تا این لحظه دارید؟ در مخابرات کشور خیر، اما در استان تهران دو سرویس از هفت سرویسی که ما فعال کردیم از مهم‌ترین سرویس‌های مورد استقبال بودند، یکی سرویس کارت اعتباری که حدود 200‌هزار عدد در ماه توزیع مي‌شود، که درآمد حاصل از آن نزدیک 320‌میلیون تومان در ماه خواهد بود. سرویس دیگر هم اینترنت هوشمند است که در هر دوره حدود 2‌میلیارد تومان در آمد ایجاد مي‌کند که 70‌درصد آن به بخش خصوصی تعلق دارد که ما پس از وصول از مردم آن را پرداخت مي‌کنیم. • بحثی اخیرا مطرح شده مبنی ‌بر حضور مخابرات در بخش اینترنت پرسرعت، موافقت‌ها و مخالفت‌هایی هم در این باره وجود دارد، پیش‌تر وزیر ارتباطات تاکید داشتند که این موضوع بیشتر در نقاط محرومی که شرکت‌های خصوصی حاضر به فعالیت در آن نقاط نشده‌اند صورت گیرد و مخابرات قصدی ندارد که عرصه بخش خصوصی را تنگ کند، آیا در تهران هم قرار هست ناحیه‌های مخابراتی این کار را انجام دهند؟ در این حوزه مخابرات دولتی از نظر قانون تا آخر سال 85 ممنوع‌الورود بوده است. اما از ابتدای سال 86 هیچ ممنوعیتی برای ورود نداشته است. در زمان ممنوع‌الورودی هم فقط در ارائه سرویس ممنوع‌الورود بوده و در حقیقت شرکت‌های فعال در این بخش همه متکی به امکانات و فعالیت‌های مخابرات هستند. نکته اول این بود که از سال 86 این بحث مطرح شد که آیا ما وارد شویم یا نه؟ نکته دوم هم به وضعیت کشور در این بخش مربوط مي‌شد که تحت هیچ عنوانی رضایت بخش نیست. هم سرویس‌های گران، هم کیفیت پایین و هم پراکنده و کم، ارائه مي‌شود. هم یک حجم سرمایه‌گذاری بالایی در این بخش مورد نیاز است و هم یک عزم جدی برای حل این موضوع. آخرین تصمیمی که گرفته شده است این است که یک حرکت، به صورت وسیع برای راه‌اندازی سرویس‌های پرسرعت صورت بگیرد که یکی از آنها اینترنت پر سرعت است، چون سرویس‌های پر سرعت منحصر در بخش اینترنت پرسرعت نیست. جلسات مستمری در حال برگزاری است. نگرانی‌هایی هم از سوی فعالان PAP وجود دارد. سیاست بر این است که این بازار افزایش پیدا کند؛ به نحوی که جای هیچ کس تنگ نشود. قرار است لایه توزیع در استان تهران همچنان در اختیار شرکت‌های خصوصی قرار گیرد؛ اما با یک نظم جدید. در این پروانه‌ای که به شرکت‌های فعال در این بخش ارائه شده است، مدل کسب‌وکار در وضع فعلی ایراد دارد، بحث این نیست که بخش خصوصی کم کاری داشته است و یا ما کم کاری داشته‌ایم. بحث سر این است که مدل ایراد دارد و از این مدل کاری، چیزی بیش از این در نمي‌آید. هم PAPها توان خود را در طول این چند سال به کار گرفته‌اند و هم مخابرات‌های مناطق. اما متاسفانه مدلی که در آن زمان برای این پروژه به کار گرفته شده مدلی ناقص و مشکل دار بوده است. ما پیشنهاد یک مدل جدید را از یک سال و نیم گذشته ارائه دادیم که خیلی از بخش‌های آن با مشارکت PAP‌ها در دست بررسی و تدوین است. با این طرحی که در دست بررسی است تعدادی از PAPها موافق هستند و تعدادی هم مخالف. خلاصه طرح ما این است که ما لایه توزیع را به تعدادی از این شرکت‌های PAP یا کنسرسیومی از آنها مي‌سپاریم. ما پیشنهاد کردیم به شرکت‌های PAP که شما بیایید و سه کنسرسیوم تشکیل دهید و ما هم حاضریم یک مناقصه برای برقراری یک‌میلیون پورت در استان تهران برای دو تا سه سال در اختیار آنها قرار دهیم. • این یک‌میلیون پورت به غیر از پورت‌هایی است که تا به حال راه‌اندازی شده است؟ ما برای یک‌میلیون پورت مي‌خواهیم سرمایه‌گذاری کنیم و این برنامه با برنامه قبلی ارتباطی ندارد. روش ما نقض روش فعلی نیست. ما گفته‌ایم شما کار قبلی خودتان را ادامه دهید و دنبال کنید. وقتی ما اینترنت هوشمند را در تهران راه انداختیم، مگر شرکت‌ها را مجبور کردیم که کارت‌هایشان را از بازار جمع کنند؟ خیر. به این دلیل که آن روش دیگر مقرون به صرفه نبود. خود شرکت‌ها به سمت اینتر‌نت هوشمند آمدند و این در حالی است که هم اکنون نیز برخی شرکت‌ها همچنان با همان کارت‌ها فعالیت خود را ادامه مي‌دهند. روش ما روش بهتری است. مشکل اصلی شرکت‌ها این است که چگونه سه کنسرسیوم تشکیل دهند؟ چون ما اصرار داریم که با سه گروه بیشتر نمي‌توانیم کار کنیم، یک‌میلیون پورت هم راه‌اندازی شود، لایه توزیع به شرکت‌ها تعلق دارد. یعنی آنها مشترک را مي‌گیرند. ما هم شارژ را همانند اینترنت هوشمند از طریق قبوض جمع‌آوری مي‌کنیم و بعد حق السهم طرفین را پرداخت مي‌کنیم. این روش به نفع آنها است. چراکه جمع‌آوری پول در این سیستم برای ما بسیار راحت و کم هزینه است، اما برای آنها بسیار دشوار و هزینه بر. نکته بعدی تجهیزات لایه دسترسی است. ما حاضریم اگر بخش خصوصی پیدا شود، در این بخش هم مشارکت کنیم. یعنی تجهیزات را ما نخریم، که این را هم به PAPها گفته‌ایم. PAP‌ها در حال حاضر همین دو قسمت را در اختیار دارند. یعنی هم توزیع مي‌کنند و هم تجهیزات لایه دسترسی را در اختیار دارند. ما هم همین را مي‌گوییم، اما در قالب برگزاری مناقصه. لایه توزیع را فقط به PAPها مي‌دهیم چون آنها پروانه دارند و بقیه پروانه ندارند. ما از حق خودمان در این بخش مي‌گذریم و مي‌گوییم که شما فقط توزیع کنید. اما با یک قرار داد محکم. با یک SLA محکم و با یک طرح فنی محکم که حقوق مردم، ملاحظات اقتصادی و فنی، همه رعایت شود. در لایه دسترسی، تامین تجهیزات در انحصار PAPها نیست. هر شرکتی که مي‌تواند تجهیزات را تامین کند، مي‌تواند حضور داشته باشد. PAPها مي‌گویند مزیت دارند، بیایند در مناقصه شرکت کنند و برنده شوند. تجهیزات را هم ما نمي‌خواهیم در تمام مناطق خریداری کنیم. هر شرکتی كه توان سرمایه‌گذاری دارد، مي‌تواند مشارکت کرده و درصد خود را طلب کند. بالای لايه دسترسی اصلا حوزه PAPها نیست. فقط و فقط حوزه اپراتوراست. پس لایه Core شبکه دیتا را ما باید توسعه دهیم که برنامه آن را هم داریم و در دست اقدام است و مجوز‌های قانونی را باید برای آن بگیریم که در حال اخذ مجوز هستیم. خیلی موضوع شفاف است و حرف ما نقض گذشته و تعطیل کردن کار گذشته نیست. اين زیر سوال بردن کار گذشته نیست. فقط یک مدل جدید است که مردم ما و شرکت‌های PAP سود مي‌برند، این سود در چه صورتی رخ مي‌دهد؟ در مقیاس یک‌میلیون پورت، با 50 یا 60‌ هزار پورت جواب نمي‌دهد. • این یک‌میلیون پورتی که موردنظر شماست با پورت‌هایی که قبلا واگذار شده است، فرقی دارد یا نه؟ کلا شرکت‌های PAP مدعی راه‌اندازی 70‌ هزار پورت در تهران بیشتر نیستند. راه‌اندازی یک‌میلیون پورت در برابر 70‌ هزار پورت فکر نمي‌کنم که تاثیر چندانی داشته باشد که این 70‌ هزار پورت باشد یا نباشد. • اتصال مدارس و دانشگاه‌ها و غیره به شبکه ملی اینترنت این هم از طریق شرکت مخابرات استان تهران است یا PAPها؟ این مساله را معاونت فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات پیگیری کرده‌اند. در بعضی استان‌ها این کار توسط PAPها و در بعضی استان‌ها هم توسط مخابرات استان‌ها انجام شده است. در استان تهران هم‌ترکیبی صورت گرفته است. یعنی تعداد قابل توجهی از مدارس از طریق شرکت‌های PAP و حدود 600 مدرسه هم از طریق ما. ما اصلا از این موضوع استقبال نمي‌کنیم. نه اینکه از کل طرح استقبال نکنیم، بلکه از اینکه ما بخواهیم واگذار کنیم استقبال نمي‌کنیم. توصیه ما این است که همین شرکت‌های PAP واگذار کنند و ما هم همین کار شبکه‌ای و اپراتوری خودمان را انجام دهیم. البته در درآمد این بخش ما بدون‌تردید شریک هستیم. • همان‌طور که مي‌دانید بحثی که PAPها در عدم توسعه خود دارند، عدم همکاری برخی از مناطق مخابراتی با آنها است. در این مورد توضیح مي‌دهید؟ ما هیچ الزامی به ارائه فضا به PAPها نداریم؛ اما نهایت همکاری را انجام داده‌ایم. از 9 منطقه استان تهران تقریبا در 7 منطقه به شکل کامل با PAP‌ها همکاری داشته‌ایم. به غیر از مناطق 2 و 8. در این دو منطقه ما محدودیت فضا داریم که عمده انتقادات PAPها هم در این دو منطقه است. جالب است که بدانید در اکثر مراکز این دو منطقه اکثر PAPها حضور دارند. برخی دیگر هم با خریدن یا اجاره کردن فضایی در کنار مخابرات خود را توسعه داده‌اند. به طور کلی در پلان تجاری PAPها این نکته لحاظ شده که باید خود PAPها فضا داشته باشند، نه اینکه مخابرات به آنها فضا دهد، اما متاسفانه این مساله به بهانه‌ای برای برخی PAPها نسبت به عدم توسعه آنها تبدیل شده است. اما به نظر من تمام این مشکلات به مدل کار باز مي‌گردد. در مدل فعلی هیچ موضوع مهندسی رعایت نشده است. در حال حاضر کدام مشترک مي‌تواند مدعی حقوق خود از PAPها باشد؟ مدلی که ما تعیین کردیم، یک شبکه یکپارچه است که یک ناظر هم دارد. سازمان تنطیم مقررات مي‌تواند من را کنترل کند. مردم اگر مدعی شوند که در فلان منطقه دسترسی در برخی از ساعات قطع بوده است یک ناظر در شبکه وجود دارد که این امر را به راحتی تایید مي‌کند. مهم‌ترین حسن این روش این است که درآمدها شفاف مي‌شود؛ همانند اینترنت هوشمند. ما از طریق قبوض هزینه‌ها را جمع‌آوری مي‌کنیم، مالیات را کسر مي‌کنیم و به دارایی هم اعلام مي‌کنیم. • فکر مي‌کنید این مدل چه زمانی اجرایی شود؟ امیدواریم که حدودا تا آذر ماه با رگولاتور و وزارتخانه به تفاهم‌هایی برسیم که با مدل جدید کار را آغاز کنیم. • از وقتی که در اختیار ما قرار دادید سپاسگزاریم.