ادامه روند رشد سيستمهاي درمان از راه دور تكنولوژي در خدمت بيماران ندا لهردي- دنياي اقتصاد «تريستان داكانها» كجاست؟ شايد حتي نامش هم برايتان آشنا نيست؛ اينجا دورافتادهترين منطقه مسكوني دنيا است. اين منطقه در واقع مجموعهاي از جزاير آتشفشاني است كه با جمعيت 269نفري در وسط اقيانوس اطلس جنوبي واقع شده.حالا تصور كنيد در اين منطقه زندگي ميكنيد و دچار يك بيماري غيرمعمول شدهايد. در واقع وجود چنين شرايطي ايجاد سيستمهاي «درمان از راه دور» (Telemedicine) را به صورت الزام درآورد. اين سيستم در حقيقت با تركيبي از تكنولوژي ارتباطات مخابراتي و پزشكي به وجود آمده و شيوههاي قديمي درمان را متحول كرده است. اين سيستم ميِتواند تا حد قابل توجهي به پزشكان و پرستاران كمك كند تا اطلاعات خود را به روز كرده و بدون ارتباط نزديك با بيماران، درمان آنها را پيگيري كنند. دكتر كارل وندرمرو تنها پزشك دورافتادهترين منطقه مسكوني دنيا در اين مورد ميگويد: «ما اينجا هيچ باند فرودگاهي براي انتقال بيماران اورژانسي نداريم و تنها راه ارتباطي ما با دنياي بيرون به اندازه يك سفر دريايي 6 يا 7روزه طول ميكشد. با اين حال تمام ساكنان اين جزيره به پيشرفتهترين امكانات پزشكي دنيا از طريق سيستم «درمان از راه دور» دسترسي دارند. به اين ترتيب با استفاده از يك ارتباط اينترنت ماهوارهاي با يك مركز فوريتهاي پزشكي 24ساعته در آمريكا ميتوانيم عكسهاي راديولوژي، نوارهاي قلب و تست عملكرد ريهها را به راحتي براي متخصصان فرستاده و از طريق ارتباط ويدئويي با پزشكان ديگر مشورت كنيم.»با اين اوصاف هر بيماري در اين جزيره با مراجعه به مطب پزشك ميتواند تصور كند كه در مركز پزشكي دانشگاه پترزبورگ است. «ريچارد بكالار» مدير بخش تجهيزات پزشكي شركت كامپيوتري بزرگ IBM معتقد است كه تكنولوژي Telemedicine به سرعت ميتواند در دسترس كاربران سراسر دنيا قرار گرفته و روند درمان را سرعت ببخشد. او ميگويد: «تنها مشكل در اين زمينه راهاندازي لينك اينترنت ماهوارهاي بود كه اين روزها مرتفع شده است تا جايي كه در سال 2001 يك جراح در نيويورك يك عمل جراحي برداشتن زخم مثانه را روي يك بيمار در پاريس با استفاده از سيستم جراحي روباتيك به نام «داوينچي» انجام داد. سيستمهاي Telemedicine امروزه تا آنجا پيشرفت كردهاندكه به پزشكان اين امكان را ميدهند تا از راه دور بيماراني را كه از باتري قلب استفاده ميكنند و يا بيماراني كه حسگرهاي پيوندي در بدنشان دارند را كنترل كرده و تحت نظارت قرار دهند.» به همين دليل هم هست كه بسياري از كارشناسان سيستمهاي «درمان از راه دور» را بهترين ابزار براي مراقبتهاي پزشكي در دنياي مدرن امروز ميدانند. به اين ترتيب مراقبت و نگهداري از بيماران مبتلا به امراضي مانند ديابت يا نارسايي قلبي در خانه امكانپذير ميشود كه اين موضوع ميتواند حس استقلال، اعتماد به نفس و آرامش را در اين بيماران تقويت كند. اين در حالي است كه بعضي بيماراني كه عمل جراحي پيوند قلب روي آنها انجام شده است، ميتوانند شرايط جسمي و قلبي خود را با استفاده از گوشي موبايل كنترل كنند؛ بدون آنكه نيازي به معاينه حضوري در كلينيك داشته باشند. شركت آلماني Body Tel يكي از بزرگترين شركتهاي فعال در زمينه سيستمهاي درمان از راه دور است كه به توليد حسگرهاي مبتني بر تكنولوژي بيسيم بلوتوث ميپردازد كه اين حسگرها ميتوانند ميزان قند خون، فشار خون و وزن بيماران را اندازهگيري كرده و اطلاعات را روي يك وبسايت ايمن ذخيره كنند تا بيماران بتوانند با استفاده از اين اطلاعات با پزشك خود مشورت كنند. شركت آمريكايي Honeywell هم يكي ديگر از شركتهاي فعال در زمينه telemedicine است كه سيستمي را در اختيار بيماران قرار ميدهد تا با استفاده از آن بتوانند در خانه ميزان دم و بازدم، عملكرد ريهها، گسترش اكسيژن در بدن و فشار خون را اندازهگيري كنند. اين سيستم در واقع براي بيماران مبتلا به انسداد رگهاي عروقي طراحي شده است. علاوه بر تمام اين سيستمها و امكاناتي كه آسايش و راحتي بيماران را به آنها بازميگردانند، يكي از مهمترين نتايج بهكارگيري telemedicine كاهش چشمگير هزينههاي درمان است. اين موضوع در سالهاي اخير مورد توجه كشورها و دولتهاي بسياري قرار گرفته است تا آنجا كه آمار نشان ميدهد دولت انگلستان از سال 2006 چيزي در حدود 160ميليون دلار براي تسهيلات مبتني بر تكنولوژي پيشگيري از بيماريها هزينه كرده است كه اين رقم امكان استفاده 160هزار سالمند از سيستمهاي درمان از راه دور در خانه را فراهم آورده است. بازار سيستمهاي درمان از راه دور نگاه جهاني به بازار سيستمهاي telemedicine كاملا اميدواركننده و مثبت است. آخرين گزارش تحقيقاتي موسسه آنلاين Report Buyer در اين زمينه نشان ميدهد كه ارزش بازار جهاني سيستمهاي درمان از راه دور با متوسط رشد سالانه 19درصد تا سال 2012 به 9/13ميليارد دلار ميرسد. به عقيده بسياري از كارشناسان صنعت درمان و تجهيزات پزشكي، درمان از راه دور ديگر از صورت يك شعار به يك رويكرد كمهزينه و مفيد تبديل شده است. بازار سيستمهاي درمان از راه دور به دو بخش تكنولوژي و خدمات تقسيم ميشود. بخش تكنولوژي اين بازار كه شامل سختافزار، نرمافزار، صنايع مخابراتي و شبكهاي است يك بخش بسيار پررونق است و انتظار ميرود تا سال 2012 و با درصد رشد سالانه 8/24درصدي به ارزشي برابر 5ميليارد و 610ميليون دلار برسد. اين در حالي است كه اين رقم تا پايان سال 2007 برابر 2/2 ميليارد دلار بوده است.