در حاشيه سود 15 درصدی مخابرات! علي مولوي- دنياي کامپيوتر و ارتباطات شرکت مخابرات ایران به عنوان یکی از شرکت‌های دولتی که گستره مشترکین آن به اندازه کل جمعیت کشور بود در سال گذشته و پس از عرصه سهام بلوکی آن به شرکت توسعه اعتماد مبین رسما خصوصی شد. نوعي از خصوصی‌سازی که حرف و حدیث‌های فراوانی به دنبال داشت. همگی مشترکان مخابراتی به یاد می‌آورند که در سال 85 و با شروع زمزمه‌های خصوصی‌سازی این شرکت، بحث ارایه سهام به جای ودیعه‌های دریافت شده از مشترکان مطرح شد و حتی این موضوع در قبض‌های تلفنی درج شد تا در صورتی که مشتری قصد ندارد سهامدار مخابرات شود این موضوع را رسما اعلام کند. علت این امر نیز استفاده شرکت مخابرات ایران از ودایع مردم برای سرمایه‌گذاری ورود تکنولوژی و خرید تجهيزات لازم برای ارایه خدمات بوده است. همگی مشترکان مخابرات اوایل دهه 70 را به یاد دارند که شرکت مخابرات با دریافت ودایع 100 هزار تومانی، وعده تلفن‌دار شدن به ثبت نام کنندگان را می‌داد که این وعده بعضا تا 10 سال نیز محقق نشد، یا ثبت نام موبایل در اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 که بیش از نیمی از مبلغ 500 هزار تومانی دریافت شده تحت عنوان توسعه شبکه روستایی و... در زیرساخت‌های مخابراتی هزینه شد. چنانچه اگر به خبرهای آن زمان مراجعه کنید، حتی هزینه توسعه 50 هزار کیلومتری فیبر نوری شرکت مخابرات همگی از طریق در آمدهای به دست آمده از این ثبت نام‌ها فراهم شده بود. پس چندان دور از انتظار نبود که این مردمی که در صاحبان اصلی این سرمایه بودند، در بخشی از سودی که در آینده نصیب دیگران خواهد شد سهیم باشند. اما پس از مدتی این طرح کاملا به فراموشی سپرده شد و بحث عرضه بلوکی و سایر قضایا پیش آمد که به اندازه کافی در مطبوعات کشور به آنها پرداخته شده است. هرچند تاکنون دلیلی برای اعلام این طرح و دلیلی برای متوقف کردن این طرح بیان نشد، اما با متوقف شدن این طرح، کلیه ودایع مشترکین به عنوان دیون در نظر گرفته شد و بدین ترتیب با تقریب تعداد مشترکین تلفن همراه و ثابت در کل کشور، میزان دیون شرکت مخابرات ایران حدود 5 هزار ملیلیارد تومان تخمین زده می‌شود. به عبارت دیگر پس از ارزش‌گذاری کل شرکت مخابرات ایران، سه هزار میلیارد تومان بابت این دیون از ارزش شرکت مخابرات کسر شد و ارزش جدید در قیمت‌گذاری و ورود به بورس در نظر گرفته شد. با تمام این تفاسیر سهام شرکت مخابرات ایران در قالب حدود 45 میلیارد سهم صد تومانی ارزش‌گذاری و در سال 87 برای عرضه به اشخاص حقوقی در بورس عرضه شد. جالب اینجاست که در حالی شرکت مخابرات ایران 4500 میلیارد تومان ارزش‌گذاری اولیه شد که 5 هزار میلیارد تومان ودیعه در نزد مردم داشت! 9/22 میلیارد سهام بلوکی این شرکت نیز در یک معامله پر حرف و حدیث به شرکت توسعه اعتماد مبین خریدار سهام بلوکی مخابرات اعلام شد که برای این سهام مقرر شد 1564 میلیارد تومان به صورت نقد و 16 قسط 492 میلیارد تومانی طی 8 سال توسط این شرکت به دولت پرداخت شود، معامله‌ای که عملا شرکت مخابرات ایران را به شرکتی خصوصی تبدیل کرد. اما نکته قابل توجه در این میان، مصوبات آخرین مجمع عمومي شرکت مخابرات ایران در تاریخ 18 اردیبهشت سال جاری است. در این جلسه سود 30 تومانی به ازای هر سهم تعیین گردید، هر سهمی که ارزش آن در بورس حدود 200 تومان است. به این معنا که هر سهم مخابرات در سال 88 معادل 15 درصد سود خالص داشته است. موضوعی که در حال حاضر از سوی سازمان بورس پذیرفته شده نیست و از نظر سازمان بورس حداکثر میزان سود پرداختی بابت هر سهم میبایست مبلغ 128 ریال باشد. اصرار مدیران شرکت مخابرات ایران از یکسو و هشدارهای مسئولان سازمان بورس از سوی دیگر، گمانه‌های زیادی را ايجاد می‌کند، چرا که با توجه به ارزش کلی شرکت و همچنین عدم تغییر ساختار کلی شرکت و به خصوص مدیران ارشد پس از خصوصی‌سازی از یک سو و افزایش هزینه‌های شرکت به نسبت قبل از خصوصی‌سازی، رسیدن به چنین سودی را دور از انتظار می‌داند. در حال حاضر ارزش سهام شرکت مخابرات ایران با احتساب ارزش هر سهم 200 تومان حدود 9200 میلیارد تومان برآورد می‌شود که مطابق با آخرین تصمیم مجمع، این شرکت می‌بایست حدود 1400 میلیارد تومان سود به سهامداران خود پرداخت کند که از این میزان حدود 700 میلیارد تومان سهم شرکت توسعه اعتماد مبین است. جالب اینجاست که سه روز پس از اعلام خبر تقسیم سود 30 تومانی مخابرات، خبر پرداخت 492 میلیارد تومانی توسط کنسرسیوم توسعه اعتماد مبین جهت قسط اول سهام مخابرات از سوي رسانه‌ها منتشر شد. پرداختی که بعید است با سود بالای اعلام شده توسط شرکت مخابرات بی‌ارتباط باشد. اما احتمال دیگر که بارها پیش از این نیز بیان شده بود، قیمت‌گذاری غیرواقعی شرکت مخابرات ایران در فرآیند خصوصی‌سازی است. موضوعی که کارشناسان متعددی بر روی آن صحه گذاشتند. تا جایی که برات قنبری، معاون اسبق وزارت ارتباطات و عضو کنونی هیئت مدیره بانک ملی ایران، ارزش شرکت مخابرات ایران را بیش از 120 هزار میلیارد تومان ( 120 میلیارد دلار) برآورد کرد. شاید با این میزان ارزش، سود 30 تومانی آنچنان دور از ذهن نباشد، اما با مسائل ذکر شده و عدم تغییر ساختاری در این شرکت، سود 15 درصدی غیرعادی می‌نماید. به نظر می‌رسد ابهامات پیرامون شرکت مخابرات ایران به اين زودی‌ها برطرف نخواهد شد!