مروری بر رخدادهای سال 84 علی مولوی سال 84 با وجودی که با تغییر دولت همراه شد، اما بسیاری از پروژه‌هایی که در زمان دولت جناب آقای خاتمی استارت خورده بود، به سرانجام رسیدند. در این نوشتار سعی دارم به صورت اجمالی مروری بر این پروژه‌ها داشته باشم. تلفن همراه اعتباری، با تاخیر 2 ساله آمد پس از برگزاری مناقصه تلفن همراه اعتباری، بالاخره سیم‌کارت شرکت تالیا از خرداد 84 آنتن داد. طبق معمول که راه‌اندازی سرویس‌ها در ایران معمولا به صورت کامل انجام نمی‌پذیرد، تالیا نیز به همین سرنوشت دچار شد و کیفیت نامطلوب آن در همان ابتدا، باعث نارضایتی مشترکان شد. هر چند تمامی تقصیرات کیفیت نامطلوب سرویس تالیا به این شرکت مربوط نمی‌شود، اما عدم زمان‌بندی مناسب و تعیین سازوکار برای سرویس‌دهی مطلوب کاملا مشخص است. از سوی دیگر قرارداد نامعلوم شرکت مخابرات با شرکت تعاونی رفسنجان به عنوان سرمایه‌گذار شبکه تلفن همراه اعتباری، نکته دیگری بود که در شماره‌های پیشین مجله در باره آن نوشتیم. اما نکته جالب دیگر، عقب بودن تالیا از زمان‌بندی ذکر شده در قرار داد است. تالیا می‌بایست تا کنون 2 میلیون سیم‌کارت اعتباری در اختیار مردم قرار می‌داد که از این میزان تنها 500 هزار محقق شده است و کیفیت پایین مانع شده تا شرکت مخابرات به تالیا اجازه واگذاری سیم‌کارت‌های جدید را بدهد. تغییر شماره‌های تلفن تهران، نشان دیگری از بی‌اهمیت بودن مشترکان تیرماه امسال شرکت مخابرات استان تهران با تغییر شماره بیش از 3 میلیون مشترک تهرانی، نشان داد که مشترکان این شرکت را تنها به عنوان مشتریانی که تنها می‌بایست از آنها پول دریافت کند می‌بیند! با وجود اینکه طرح جدید شماره‌گذاری با شماره‌گذاری استاندارد جهانی مغایرت داشت و با وجودی که این طرح از نظر رگولاتوری تایید نشده بود، اما 8 رقمی شدن شماره تلفن‌های تهران انجام شد. طرحی که شاید در آینده ابعاد زیان‌بار آن برای مردم و مسئولین کاملا مشخص شود. آغاز واگذاری اینترنت پرسرعت برای مشترکان عادی سال 84 حداقل سال خوبی برای کاربران اینترنتی تهران بود. پس از دو سال کش و قوس فراوان بالاخره شرکت‌های PAP موفق به راه‌اندازی سرویس در تهران شدند. سرویس‌های ADSL دربرخی مناطق شمالی و مرکزی شهر راه‌اندازی شد. از سوی دیگر یکی از شرکت‌های دارنده مجوز PAP با راه‌اندازی سرویس اینترنتی بی‌سیم، توانست کاربران زیادی را جذب کند. هر چند هنوز تعداد کاربران اینترنت پر سرعت بسیار کمتر از پورت‌های راه‌اندازی شده می‌باشد که دلائل فراوانی دارد که مهم‌ترین آن، قیمت بالای این سرویس، دریافت هزینه‌ها و عوارض مختلف از کاربران و عدم سابقه اکثر شرکت‌های PAP در ارائه خدمات اینترنتی می باشد. نهایی شدن قرارداد جنجالی اپراتور دوم بالاخره پس از گذشت دو سال، قرارداد جنجالی اپراتور دوم با تغییرات عمده‌ای به نسبت طرح اولیه در تابستان امسال نهایی شد. سهم شریک خارجی از 70% به 49% کاهش پیدا کرد . شرکت ترک‌سل از پروژه کنار گذاشته شد و MTN آفریقای جنوبی جای آنرا گرفت و به جمع سهامداران خصوصی (بنیاد و صاایران !!!!!) بانک ملی ایران نیز اضافه شد . به هر شکل قرار است سیم‌کارت‌های اپراتور دوم از سال آینده در ایران واگذار شوند. باید منتظر بود و دید که کیفیت سرویس‌دهی این اپراتور چگونه خواهد بود. راه‌اندازی IDC های خصوصی سال گذشته به 3 شرکت مجوز راه‌اندازی IDC اعطا شد. از این 3 شرکت تا کنون دو شرکت اقدام به راه‌اندازی طرح پایلوت کرده‌اند. با وجود تمام تبلیغاتی که این شرکت‌ها برای لزوم استفاده شرکت‌های داخلی از خدمات IDCهای ایرانی کرده‌اند اما مشکلات زیادی برای استفاده حرفه‌ای از این سرویس‌ها وجود دارد. مهم‌ترین نکته پهنای باند کم و قیمت بالای این سرویس‌هاست! یکی از این شرکت‌ها که قیمت خود را در سایت خود قرار داده است، یک سرور celeron 1.8Ghz با پهنای باند 64kbps را ماهانه 125 هزار تومان قیمت گذاری کرده است. در حالی که خرید سرویس با چنین مشخصات سخت‌افزاری از شرکت‌های امریکایی حداکثر ماهانه 70هزار تومان هزینه دارد. نکته دیگر پهنای باند بسیار کم این سرویس است! با این پهنای باند سرور در بهترین حالت امکان سرویس‌دهی ماهانه 40 گیگابایت تبادل داده را دارد که در مقایسه با سرورهای خارجی عدد بسیار کمی است. در حال حاضر سروری که کمتر از 1000 گیگابایت در ماه پهنای باند داشته باشد ، کمتر وجود دارد. به هر شکل با توجه به ادعاهای وزارت ICT و تلاش این وزارتخانه برای راه‌اندازی سرویس هاستینگ ملی، خوب است که اندکی از سود مالی فاصله بگیرند تا امکان سرویس‌دهی مناسب به مردم فراهم شود. ثبت‌نام دوباره موبایل و یادآوری گذشته‌ها با وجود تمام وعده‌هایی که وزیر قبلی و وزیر جدید ICT درباره بهبود کیفیت تلفن همراه داده‌اند، اما هنوز مشترکان موبایل می‌بایست با کیفیت پایین و مشکلات همیشگی تلفن همراه در ایران کنار آیند. اما نکته جالب‌تر، ثبت نام مشترکان جدید تلفن همراه با وجود وضعیت اسف‌بار شبکه تلفن همراه است. با وجودی که در چند سال گذشته بارها و بارها مدیران مخابراتی ادعا کرده‌اند که توسعه شبکه همزمان با بهینه‌سازی شبکه انجام می‌پذیرد، اما مشخص شده است که این امر امکان‌پذیر نیست و متاسفانه این موضوع نیز از سوی نهادهای نظارتی همچون مجلس و سازمان بازرسی کل کشور نادیده گرفته می‌شود و اینجا تنها کسانی که ضرر می‌کنند، مردم و مشترکان هستند که باید کیفیت نا مطلوب این سرویس‌ها را تحمل کنند. این نوشتار را با گفته‌های آقای دکتر سلیمانی در مصاحبه‌ای که در تاریخ 1/3/83 انجام شده است ( زمانی که ایشان هنوز وزیر ICT نشده بودند) به پایان می‌برم. ایشان درباره کیفیت موبایل به خبرنگار ایسنا گفتند: «در بخش مربوط به خدمات تلفن‌همراه، مي‌توان گفت تقريباً همه ناراضي بوده و اجماع عمومي در مورد كيفيت بد خدمات است.» وي ياد آور شد: «مي‌توان گفت مشكل عدم رضايتمندي كه در ساير مقولات كشور نيز به چشم مي‌خورد به اين برمي‌گردد كه مسئولان مستقيماً با مردم صحبت نمي‌كنند، طرح مشكلات فني و بررسي محدوديت‌ها براي اجراي پروژه‌ها و ارائه خدمات با برگزاري جلسات علمي و فني و ايجاد جو عمومي نقش مؤثري در جهت رضايتمندي مردم خواهد داشت زيرا مردم عادي از مشكلات فني موجود و تحولات در مراكز مخابراتي اطلاع چنداني ندارند.»