ايتنا - چگونه فضانورد شویم؟

مسیر سنتی برای فضانورد شدن این است که برای یک آژانس فضایی مانند ناسا درخواست بفرستید. اما این کار تنها راه ممکن برای رسیدن به فضا نیست. اگر توانایی مالی دارید، ممکن است بتوانید یک بلیط برای سفرتان بخرید. این امکان هم وجود دارد که خوش‌شانس باشید و در مسابقه پرواز به فضا برنده شوید.

به گزارش ایتنا و به نقل از اسپیس، تا ماه اوت سال ۲۰۲۳، کمتر از ۷۰۰ نفر به فضا راه یافته‌اند؛ اما انتظار می‌رود که با محبوب‌تر شدن گردشگری فضایی و گسترش تحقیقات فضایی توسط شرکت‌های خصوصی، این تعداد افزایش یابد.

سوالات متداول

برای فضانورد شدن باید چه مطالبی مطالعه کرد؟
به طور کلی، پیش‌نیازهای تبدیل شدن به فضانورد حرفه‌ای عبارتند از آموزش علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات مقدماتی (STEM)، همراه با تجربه قابل توجه کار در محیط‌های دشوار، مانند هواپیما یا سفرهای از راه دور.

چقدر طول می‌کشد تا فضانورد شویم؟
بیشتر فضانوردان حرفه‌ای بعد از ۳۰ سالگی استخدام می‌شوند، به این معنی که لازم است حداقل ده سال به کسب تجربه حرفه‌ای و آموزشی در زمینه‌های فنی بپردازند. سپس، حدود دو سال طول می‌کشد تا واجد شرایط فضایی شوند و چندین سال دیگر نیز تحت آموزش مأموریت قرار می‌گیرند.

فضانورد شدن چقدر سخت است؟
فضانورد شدن نیازمند انگیزه و اراده است. بسیاری از افراد چندین بار برای مشاغل فضانوردی حرفه‌ای اقدام می‌کنند تا سرانجام پذیرفته می‌شوند. با این حال، اگر نمی‌توانید از این طریق به آرزوی خود برسید، می‌توانید پول‌تان را برای گردشگری فضایی پس‌انداز کنید.

ناسا
این مقاله بر روند انتخاب فضانوردان از سوی ناسا تمرکز دارد که برای شهروندان ایالات متحده اعمال می‌شود. با اینکه بسیاری از صلاحیت‌ها را می‌توان به برنامه‌های فضانوردی در کشورهای دیگر نیز تعمیم داد، اما باید توجه داشت که هر آژانس فضایی فرآیند گزینش خاص خود را دارد.

الزامات اساسی ناسا عبارتند از شهروندی ایالات متحده و همچنین دارا بودن مدرک کارشناسی ارشد یا معادل آن در علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات مقدماتی (STEM). این آژانس همچنین از داوطلبان می‌خواهد که حداقل دو سال تجربه حرفه‌ای مرتبط (تدریس به دانش‌آموزان، به عنوان تجربه محسوب می‌شود) یا ۱۰۰۰ ساعت تجربه خلبانی با هواپیما را داشته باشند.

نامزدهای فضانوردی همچنین باید یک دوره فیزیکی طولانی‌مدت را بگذرانند. به طور کلی، نامزدهای فضانورد تا حد زیادی از این الزامات فراتر می‌روند و تجربه قابل‌توجهی در محیط‌های منزوی و محدود مشابه فضا دارند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مدارک و فرآیند که هر چند سال یک بار باز می‌شود، به وب سایت ناسا مراجعه کنید.

ناسا و بسیاری از آژانس‌های دیگر یک فرآیند خاص برای نامزدی فضانوردی دارند که در آن یک فرد تازه انتخاب‌شده باید مجموعه‌ای از آزمایش‌های اساسی را طی دو تا سه سال آموزش پشت سر بگذارد تا بتواند به عنوان فضانورد واجد شرایط شود.

حتی پس از آن نیز، فضانوردان ممکن است سال‌ها یا دهه‌هایی را روی زمین سپری کنند و منتظر باز گشایش فرصتی برای مأموریت موشک باشند. با این حال، آنها روی زمین نیز بیکار نیستند؛ برای مثال از دیگر مأموریت‌های فضایی پشتیبانی می‌کنند، روی توسعه فضاپیما کار می‌کنند و سایر وظایف آژانس را انجام می‌دهند.

فضانوردان ناسا معمولاً تا یک سال به ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) پرواز می‌کنند و در حال حاضر نیز برای مأموریت‌های برنامه آرتمیس به ماه تعیین می‌شوند.

آژانس‌های فضایی بین‌المللی
شهروندان غیر آمریکایی در مناطق جغرافیایی زیر برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد فضانورد شدن باید به یکی از این آژانس‌ها مراجعه کنند:

آژانس فضایی اروپا (ESA): در حال حاضر ESA «پاراسترونورد» به معنی فضانوردان دارای معلولیت جسمی را پذیرش می‌کند. این آژانس همچنین یک برنامه فضانورد ذخیره دارد که در طی آن، شما شغل دیگری دارید؛ اما ممکن است برای یک مأموریت فضایی به مدت کوتاهی فراخوانده شوید.
آژانس اکتشافات هوافضای ژاپن (JAXA)
آژانس فضایی کانادا (CSA)
آژانس فضایی فدرال روسیه (روسکاسموس)
اداره ملی فضایی چین
سازمان تحقیقات فضایی هند (در نظر دارد به زودی فضانوردان را جذب کند)
آژانس فضایی امارات متحده عربی (صفحه این آژانس به زبان عربی است)

آژانس‌های JAXA، ESA و CSA نیز مانند برنامه فضایی ایالات متحده پروازهایی به ایستگاه فضایی بین‌المللی دارند و انتظار می‌رود افراد را نیز به ماه ببرند. (یک فضانورد به نام جرمی هنسن در آژانس فضایی کانادا مشغول به کار است که برای مأموریت آرتمیس ۲ به همراه سه فضانورد ناسا گزینش شده است.)

گفتنی است که روسیه یکی از شرکای ایستگاه فضایی بین‌المللی است، اما به دلیل نگرانی‌های ژئوپلیتیکی ناشی از تهاجم غیرمجاز این کشور به اوکراین در سال ۲۰۲۲، در حال ساخت یک برنامه فضایی مستقل است که در اولین فرصت در سال ۲۰۲۸ آغاز به کار خواهد کرد.

امارات متحده عربی نیز به تازگی فعالیت‌های خود در زمینه پروازهای فضایی انسانی را آغاز کرده و تاکنون از نزدیک با ناسا در مأموریت‌ها همکاری کرده است.

از سوی دیگر، برخی کشورها به طور مستقل به فضا می‌روند. چین برنامه فضایی و ایستگاه فضایی خود را اجرا می‌کند که عمدتاً به دلیل نگرانی‌های امنیتی مداوم ایالات متحده است. هند نیز در حال کار بر روی پرتاب فضانوردان به طور مستقل از طریق فضاپیمای Gaganyaan خود است.

توریسم فضایی
از ماه اوت سال ۲۰۲۳، ویرجین گالکتیک (Virgin Galactic) و بلو اوریجین (Blue Origin) شرکت‌های عمده گردشگری به شمار می‌روند. این در حالی است که SpaceX نیز متعهد شده است که در آینده مأموریت‌های فضایی طولانی‌مدت را برای گردشگران انجام دهد.

این شرکت‌های خصوصی گردشگری فضایی گهگاه باز هستند و می‌تواند برای تهیه بلیط به آنها مراجعه کرد، اما باید دانست که صندلی‌ها قیمت بالایی دارند. بلیط‌های ویرجین گالکتیک در تازه‌ترین باری که این شرکت ثبت‌نام کرد، هر کدام ۴۵۰ هزار دلار قیمت داشت. اما بلو اوریجین هنوز به طور عمومی قیمتی برای پروازهای فضایی خود اعلام نکرده است.

هم ویرجین گالکتیک و هم بلو اوریجین چند دقیقه تجربه بی‌وزنی را در فضای زیرمداری به مشتریان خود ارائه می‌دهند. بلو اوریجین موشک‌ها را فراتر از خط کارمان (Kármán) پرواز می‌دهد.

منظور از کارمان، مرز بین‌المللی به رسمیت شناخته‌شده فضا در 100 کیلومتر بالاتر از سطح متوسط دریا است. ویرجین گالکتیک نیز با استفاده از هواپیمای حامل و هواپیمای فضایی بالاتر از سطح تعریف‌شده فضا توسط ایالات متحده پرواز می‌کند. بنابر تعریف ایالات متحده، فضا از ارتفاع 80 کیلومتری از سطح متوسط دریا آغاز می‌شود.

همچنین ممکن است بتوانید با استخدام در یکی از این شرکت‌ها به عنوان فضانورد شرکت کنید، به ویژه در شرکت ویرجین گالکتیک. این شرکت دارای مربیان فضانوردی است که در کنار گردشگران پرواز می‌کنند تا در لحظات کوتاه پرواز فضایی، به آنها کمک کنند.

البته خلبانانی نیز فضاپیما را هدایت می‌کنند که در صورتی که واجد شرایط باشید، می‌توانید این مسئولیت را نیز بر عهده بگیرید.

گاهی اوقات، سازمان غیرانتفاعی موسوم به «فضا برای نوع بشر» (Space For Humanity) نیز فراخوان‌هایی برای گردشگران به منظور شرکت در پروازهای بلو اوریجین یا ویرجین گالکتیک صادر می‌کند و برخی از افراد توانسته‌اند از این طریق به فضا بروند.

این نهاد به دنبال فراهم کردن امکان پرواز برای افرادی از مناطقی از جهان است که در پروازهای فضایی کمتر حضور دارند، مانند مصر یا کارائیب. این بودجه توسط دیلن تیلور (بنیانگذار میلیاردر که در پرواز بلو اوریجین به عنوان یک گردشگر فضایی پرواز کرد)، تأمین می‌شود.

با گسترش گردشگری فضایی، ممکن است فرصت‌های دیگری برای پرواز به فضا از طریق مسابقات یا شرکت‌های دیگر نیز پیدا کنید. برای مثال، اسپیس‌ایکس حداقل دو مأموریت گردشگری برای سیستم استارشیپ آتی خود برنامه‌ریزی کرده است.

هزینه این مأموریت‌ها توسط میلیاردرها تأمین می‌شود. یک مأموریت به نام dearMoon، هشت هنرمند را به همراه سرمایه‌گذار خود (میلیاردر ژاپنی، یوساکو مائزاوا) به دور ماه پرواز خواهد داد.

در مأموریت دیگر، دنیس تیتو میلیاردر، همسرش آکیکو و هشت نفر دیگر نیز به دور ماه پرواز خواهند کرد. هنوز تاریخ پروازی برای این فرصت‌ها اعلام نشده است.

شرکت‌های خصوصی
تا امروز، شرکت‌های خصوصی ارائه‌دهنده پرواز به فضا عبارتند از اسپیس‌ایکس و اکسیوم اسپیس (که اکسیوم از فضاپیمای اسپیس‌ایکس استفاده می‌کند.) اکسیوم اسپیس با یکی از کارمندان خود (که به دلیل قوانین آژانس همیشه باید یک فضانورد سابق ناسا باشد)، مأموریت‌های کوتاه‌مدت به ایستگاه فضایی بین‌المللی انجام می‌دهد.

این شرکت افراد خصوصی را در این مأموریت‌ها برای انجام تحقیقات پروازهای فضایی به اعزام کرده است، اما آنها افراد ثروتمندی هستند که ده‌ها میلیون دلار برای صندلی‌های خود پرداخت کرده‌اند و تمایل چندانی به انجام این کارها از خود نشان نداده‌اند.

اسپیس‌ایکس همراه با جرد ایزاکمن میلیاردر، مسئولیت چهار مأموریت را به امضا رسانده است. البته یک مأموریت قبلاً انجام شده است: Inspiration4 که یک سفر در سال ۲۰۲۱ به مدار زمین با ایزاکمن و سه نفر دیگر بود که صندلی‌های خود را از طریق مسابقات یا ارتباطات شخصی دریافت کرده بودند.

هدف این مأموریت جمع‌آوری صدها میلیون دلار برای یک بیمارستان تحقیقاتی کودکان در ایالات متحده بود.

ایزاکمن اکنون در حال اجرای یک طرح فضایی خصوصی به نام Polaris Program است که اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، سه بار دیگر به فضا بازخواهد گشت. هر یک از این مأموریت‌ها برای بیمارستان تحقیقاتی کودکان فوق نیز پول جمع‌آوری می‌کند.

اولین مأموریت از این سه مأموریت Polaris Dawn نام دارد و در طی آن، ایزاکمن، دو کارمند اسپیس‌ایکس و یکی از همکاران قدیمی، او را در یک مأموریت در ارتفاع بالا بر فراز زمین همراهی خواهند کرد.

پولاریس همچنین برای افزایش ارتفاع تلسکوپ فضایی هابل یک مأموریت ارائه کرده است، اما ناسا در حال بررسی امکان‌سنجی این مأموریت است و این زمینه ایده را برای فروشندگان دیگر نیز فراهم خواهد کرد.

مسیرهای جایگزین
پیش‌تر چند نفر توانسته‌اند از مسیرهایی به فضا بروند که به راحتی قابل تکرار نیستند. برای مثال، برنامه X-15 آمریکای شمالی، هشت خلبان نظامی را در دهه ۱۹۶۰ بالاتر از ارتفاع فضایی ایالات متحده برد. پروازهای آزمایشی اولیه در SpaceShipOne، سلف کشتی‌های ویرجین گالکتیک امروزی نیز بر فراز مرزهای فضایی ایالات متحده پرواز کردند.

گزینه‌های متعددی برای مطالعه کار فضانوردان روی زمین وجود دارد، مانند آکادمی‌های خصوصی، مطالعات تحقیقاتی و مأموریت‌های آنالوگ. این مسیرها ممکن است به فضا منتهی شوند یا نشوند.

اما حداقل، شما را وادار به انجام فعالیت‌هایی شبیه فضانوردان می‌کنند، مانند کار در حین بر تن داشتن لباس‌های فضایی، یادگیری نحوه کار در محیط‌های دور از آب یا خشکی و انجام تحقیقات علمی در شرایط دشوار.

پروازهای سهموی یا گرانش صفر به شما این امکان را می‌دهند که ریزگرانش یا گرانش مانند آن را در ماه یا مریخ برای چند ثانیه تجربه کنید. شرکت‌های خصوصی Zero-G (در ایالات متحده) و Novespace (در اروپا) از هواپیماهای ویژه‌ای استفاده می‌کنند که با الگوی سهمی صعود و سقوط می‌کنند.

همزمان با سقوط هواپیما، بسته به موقعیت، چند ثانیه شناوری یا چند ثانیه گرانش سبک‌تر را تجربه خواهید کرد. البته این سفرها نیز گران‌قیمت و در محدوده ۱۰ هزار دلار هستند؛ اما از بلیط سایر شرکت‌های فضایی به مراتب ارزان‌تر می‌باشند.

برخی از شرکت‌های بالونی مانند World View و Space Perspective نیز در حال کار بر روی مأموریت‌های خصوصی هستند که گردشگران را به لبه فضا می‌کشاند. برای مثال، هر صندلی World View به قیمت ۵۰ هزار دلار ارزش دارد.

هر دو شرکت متعهد شده‌اند که بالن‌های خود را به اندازه کافی در جوّ پرواز کنند تا مردم انحنای زمین و تاریکی فضا را تجربه کنند.

پرسش و پاسخ با یاسمین مقبلی، فضانورد ناسا
یاسمین مقبلی فضانورد ناسا و سرهنگ دوم نیروی دریایی ایالات متحده است. او در سال ۲۰۱۷ توسط ناسا به عنوان کاندیدای فضانورد انتخاب شد و اکنون به طور کامل برای پرواز فضایی واجد شرایط است.

اولین مأموریت او Crew-7 در فضاپیمای SpaceX بود. او قبل از کار در ناسا، یک خلبان آزمایشی تفنگداران دریایی بود. یاسمین دارای لیسانس علوم در مهندسی هوافضا (با فناوری اطلاعات) و کارشناسی ارشد در مهندسی هوافضا است.

برای فضانورد شدن باید چه تحصیلاتی داشته باشیم؟
شما به مدرک کارشناسی ارشد در رشته STEM نیاز دارید؛ یعنی علوم، فناوری، مهندسی یا ریاضیات. البته برخی از مدارک تحصیلی قابل پذیرش نیستند؛ مانند پرستاری، روانشناسی، فیزیولوژی ورزشی یا علوم اجتماعی.

شما در حین تمرین چه کاری انجام می‌دهید؟
ما در طول دو سال اول، دائماً در حال آموزش دیدن هستیم. این هفته، من به آزمایشگاه شناوری خنثی [یک استخر بزرگ] می‌روم تا پیاده‌روی فضایی را تمرین کنم. بعداً سوار یک جت T-38 می‌شوم. بنابراین هر روز باید بخشی از این روند مداوم را طی کنیم.

چرا لازم است فضانوردان آزمون بدنی بدهند؟
شما به عنوان فضانورد باید بتوانید پیاده‌روی فضایی انجام دهید. همچنین باید بتوانید برای آموزش جت پرواز کنید. بنابراین ما باید مطمئن شویم که همه در بهترین شرایط بدنی خود هستند.