اينترنت در ايران؛ صدا و تصوير به چه درد مي‌خورد؟! سپيده سمائي- همشهري آنلاين كيفيت پهناي باند ارتباط با شبكه جهاني اينترنت ارائه شده از سوي مخابرات ايران، شرايط و اندازه‌هاي كيفي قابل قبول براي انتقال صدا روي اينترنت را ندارد. ايد تصور شود اين مسئله مربوط به بحران اينترنتي است كه از چند روز پيش و در پي آسيب به 2کابل مخابراتي که از بستر درياي مديترانه عبور مي‌کنند، در منطقه خاورميانه رخ داده است، اما واقعيت آن است كه اگرچه اين بحران مشكلات كاربران ايراني را افزايش داده است، سابقه اختلالات اينترنتي ما به حدود 2 ماه پيش بازمي‌گردد. اين اختلالات به حدي بود كه منجر به اعتراض شركت‌هاي ارائه‌دهنده خدمات‌اينترنتي نسبت به كيفيت پهناي باند شد، هرچند كه مدير‌كل مهندسي عمليات و هماهنگي شبكه ديتاي شركت زير‌ساخت، عنوان مي‌كند كه از اعتراض‌هاي 2 ماه گذشته اين صنف بي‌اطلاع است. اسماعيل رادكاني به همشهري مي‌گويد: ممكن است به صورت مقطعي به‌دليل قطعي لينك، قطعي فيبر و... مشكلاتي بروز كند كه اين مسئله در همه‌جاي دنيا پيش مي‌آيد ولي ما مشكل خاصي نداريم و در يكي دو ماه گذشته هيچ موردي به ما گزارش نشده است. مشكلي كه اين مقام مسئول نسبت به آن اظهار بي‌اطلاعي مي‌كند، در حدي بود كه اواخر دي‌ماه سال‌جاري، روابط عمومي سازمان نظام صنفي رايانه‌اي استان تهران، در اطلاعيه‌اي با بيان اينكه، اين مسئله موجب نارضايتي شركت‌ها به ويژه ارائه‌دهندگان خدمات تلفن- اينترنتي و بسياري از كاربران كشور شده است، اعلام كرد: از حدود يك ماه پيش تاكنون در تمامي روزهاي اداري، از حدود ساعت ۱۰ صبح تا 30 :۱۶ عصر، ارتباط اكثر نقاط كشور با شبكه اينترنت، با بيش از ۵ الي ۱۰ درصد ريزش بسته‌هاي اطلاعاتي (Packet Loss ) روبه‌رو شده و اين ميزان در مواردي تا ۲۰ درصد افزايش مي‌يابد. در پي تماس همشهري با سازمان نظام صنفي، يكي از كارشناسان اين سازمان مشكل به وجود آمده را اينچنين تشريح كرد: هرگونه تبادل اطلاعات در اينترنت به گونه‌اي است كه به‌عنوان مثال، زماني كه ايميلي را ارسال مي‌كنيد، تبديل به چندين بسته اطلاعاتي مي‌شود و زماني كه مي‌خواهد به مقصد برسد اين بسته‌ها يكديگر را در اينترنت يافته و به هم وصل مي‌شوند، بدين ترتيب ايميل به مقصد مي‌رسد اما اگر هر يك از اين بسته‌ها در نهايت به بسته‌هاي ديگر وصل نشود، اطلاعات ارسالي ناقص به مقصد خواهد رسيد. طي يك ماه ‌اخير مطلوب نبودن پهناي باند و ريزش بسته‌هاي اطلاعاتي با نوسان تأخير در رفت يا برگشت بسته‌ها روبه‌رو شده و اين معضل، سبب كيفيت نامطلوب انتقال صدا شده است. پهناي اين باند كافي است؟ «قراردادي كه ما براي تأمين پهناي باند مورد نياز كشور بسته‌ايم، معادل STM135 است و جوابگوي نياز فعلي ماست.» اين را مهندس رادكاني مي‌گويد. وي ادامه مي‌دهد: هر STM1 معادل ارسال و دريافت 155 مگا‌بيت بر ثانيه اطلاعات است و اين ميزان پهناي باند از 3 مسير جنوب و شمال به كشور وارد مي‌شود. مدير‌كل مهندسي عمليات و هماهنگي شبكه ديتا در حالي ميزان پهناي باند كشور را مناسب و كافي ارزيابي مي‌كند كه بسياري از كارشناسان و فعالان اين حوزه اينچنين فكر نمي‌كنند؛ اگر به ميزاني كه ادعا مي‌شود، پهناي باند موجود بود ما مشكلي نداشتيم و اين ميزان كفاف نياز ما را مي‌داد، اما حالا اين مشكلات وجود دارد و اين بدان معناست كه يا ميزان پهناي باند كمتر از ميزاني است كه ادعا مي‌شود يا ميزان مصرف بيشتر از برآورد‌هاست. عضو انجمن اينترنت سازمان نظام صنفي با بيان اين مطلب مي‌افزايد: پهناي باند موضوعي سري نيست كه مسئولان مخابرات از ارائه اطلاعات كامل در مورد ميزان دقيق آن و مقدار تأمين شده از هر‌يك از لينك‌هاي ورودي خودداري مي‌كنند. وي با بيان اينكه هنگامي‌كه در دي‌ماه شركت‌هاي ارائه‌دهنده خدمات تلفن اينترنتي به‌دليل كيفيت پهناي باند با مشكل مواجه شدند، مسئولان زير‌ساخت موضوع را به افزايش درخواست به‌دليل تعطيلات ميلادي ربط دادند، ادامه مي‌دهد: در آن مقطع به ما قول دادند كه مشكل رفع شود، اما متأسفانه اين مشكل همچنان به قوت خود باقي است. اما در حالي ‌كه رادكاني از امكان توسعه ميزان پهناي باند به موازات تقاضاي مشتركان سخن مي‌گويد و اظهار مي‌كند كه كار‌هاي قرارداد را انجام داده‌ايم و به محض وجود تقاضاي جديد افزايش ظرفيت متناسب با آن را انجام مي‌دهيم، مدير يك شركت خدمات اينترنتي تأكيد مي‌كند: الان مدتي است كه شركت زيرساخت به تقاضا‌هاي جديد پاسخ نمي‌دهد و در حالي‌كه ما يك ماه پيش براي افزايش پهناي باندمان از 80 مگ به 100 مگ اقدام كرده‌ايم و مبلغ مورد نظر را هم پرداخته‌ايم، هنوز از اين افزايش ظرفيت خبري نيست. ... به سبزه نيز آراسته شد « مشکلات موجود در شبکه اينترنت ايران، کنجکاوي کاربران ايراني است». شفيعي سخنگوى شركت ارتباطات زيرساخت با بيان اينكه مشکلات موجود در شبکه اينترنت ايران در روز‌هاي اخير، کنجکاوي کاربران ايراني براي تحقيق درباره علت قطعي کابل زيردريايي اينترنت خاورميانه است، اظهار داشت: بلافاصله كل ترافيك اينترنت كشور را به مسير پشتيبان، يعنى فيبر نورى مسير تركيه منتقل كرديم و كوچكترين قطعى در ارتباط اينترنتى كشور به‌وجود نيامده است و کندي سرعت، محدود به برخى مناطق غربى كشوراست. اين اظهارات در حالي است که در چند روز گذشته قطعي و کندي سرعت اينترنت بلاي جان کاربران ايراني شده است و بنا بر اعلام سازمان نظام صنفي رايانه‌اي، كيفيت نامطلوب و كمبود پهناي باند كشور همچنان ادامه دارد. يكي از اعضاي اين سازمان در گفت‌وگو با همشهري در اين زمينه مي‌گويد: مشكل انتقال صدا همچنان ادامه دارد و در روز‌هاي اخير شركت‌هاي ارائه‌دهنده خدمات اينترنتي توان استفاده از حداكثر 40 تا 60 درصد پهناي باند خود را داشتند كه اين مسئله روي كيفيت تمام سرويس‌هاي تحت وب تأثير‌گذار است. وي انحصار فعلي در تأمين پهناي باند ارتباطي كشور را از دلايل وضعيت كيفي و كمي سرويس دريافتي شركت‌هاي اينترنتي از شركت‌هاي تابعه شركت مخابرات ايران طي 2ماه اخير مي‌داند و با اشاره به نارضايتي شركت‌هاي اينترنتي مي‌پرسد: آيا وقت آن نرسيده است كه مسئولان به فكر شكستن اين انحصار باشند؟ ادامه اين روند، شركت‌هاي ارائه‌دهنده اينترنتي را براي ارائه خدمات به مردم با مشكل مواجه مي‌كند و نارضايتي كاربران را به‌دنبال خواهد داشت.