نگاهي به تحولات بازار تلفن همراه در سه ماهه چهارم سال 2007 برتري مطلق نوكيا، آينده مبهم خالق موبايل آيا سوني‌اريكسون موتورولا را مي‌خرد؟ هومن كبيري پرويزي- دنياي كامپيوتر و ارتباطات شايد اگر نوكيا را جادوگر دنياي تلفن همراه بدانيم سخن گزافي نباشد. رشد خارق‌العاده سهم بازار نوكيا (5/39%) به گونه‌اي است كه رفته‌رفته با مجموع سهم بازار چهار توليدكننده برتر بازار يعني سامسونگ، موتورولا، سوني‌اريكسون و ال‌جي، (9/41%) رقابت خواهد كرد! در كنار توفيق شگفت نوكيا بايد به ناكامي دامنه‌دار موتورولا، مبدع تكنولوژي تلفن همراه در جهان، اشاره كرد. همانگونه كه پيش‌بيني مي‌شد از دست دادن شديد سهم بازار موتورولا ادامه يافت به گونه‌اي كه بسياري از كارشناسان سرنوشتي چون فيليپس و يا بدتر از آن، مانند زيمنس را براي اين شركت پيش‌بيني نمودند. سقوط ارزش سهام موتورولا كار را بدانجا رساند كه بالاخره «گرگ براون» مدير ارشد اجرايي جديد موتورولا، تسليم خواست بخشي از سهامدارن اين شركت به رهبري «كارل آيكان»، مولتي ميلياردر يهودي شد و در بيانيه‌اي اعلام كرد موتورولا بخش توليد گوشي تلفن همراه خود را از ساير بخش‌هاي شركت جدا خواهد كرد و خود رهبري اين بخش را بطور مستقيم به عهده خواهد گرفت. در روزهاي اخير بحث‌هاي گسترده‌اي در خصوص آينده موتورولا مطرح شده است. شايعاتي مبني بر تمايل شركت‌هاي كره‌اي سامسونگ و ال‌جي براي خريد بخش توليد گوشي تلفن همراه موتورولا، تلاش شركت چيني هووايي براي خريد موتورولا، تمايل سوني‌اريكسون براي خريد موتورولا و آخرين آنها اعلام بررسي دقيق شرايط موتورولا توسط غول مخابراتي جهان يعني‌ اريكسون توسط مدير ارشد اجرايي اين شركت. بسياري از تحليلگران حتي اقدام به قيمت‌گذاري بر روي اين شركت كرده‌اند و مبلغي بين 6 تا 8 ميليارد دلار را با توجه به شرايط فعلي اين شركت براي خريد بخش توليد تلفن همراه موتورولا تخمين مي‌زنند. در بين تمام شايعات و تحليل‌هاي ارائه شده، خريد موتورولا توسط سوني‌اريكسون بسيار هيجان‌انگيز و باعث تحولي شگرف در بازار خواهد بود. چنين رخدادي مي‌تواند رقيبي نسبتاً جدي براي نوكيا ايجاد نمايد. سهم بازار نوكيا در اين دوره 5/39% بوده است اين در حالي است كه سهم بازار موتورولا 1/12% و سهم بازار سوني‌اريكسون 1/9% بوده است كه مجموعاً 2/21% را تشكيل خواهد داد. از طرف ديگر موتورولا عليرغم تضعيف شديد، كماكان پرفروش‌ترين گوشي در آمريكاي شمالي محسوب مي‌شود جايي كه سوني‌اريكسون ضعيف‌ترين موقعيت را دارد. به تازگي و در نمايشگاه CES لاس‌وگاس «هيدكي‌ كومي ياما» رئيس اسبق سوني آمريكا و رئيس جديد سوني‌اريكسون، كه تجربه سال‌ها حضور موفق در بازار محصولات الكترونيكي مصرفي در بازار آمريكاي شمالي را داراست، اعلام كرد استراتژي او حضور بيشتر از پيش در بازار آمريكاي شمالي است و خريد موتورولا مي‌تواند راه ميانبري براي اين حضور باشد. از ديگر نكات قابل توجه در اين خصوص مي‌توان به نقطه ضعف موتورولا در طراحي سيستم‌عامل گوشي‌هاي تلفن همراه و قوت سوني‌اريكسون در اين امر اشاره كرد. نكته‌اي كه شايد بتواند نجات بخش موتورولا گردد. سوني‌اريكسون و موتورولا پيش از اين در مالكيت مشترك UIQ، تجربه شراكت با يكديگر را داشته‌اند. از طرف ديگر شايعات ديرينه علاقه اريكسون يكي از موسسان سوني‌اريكسون، براي خريد موتورولا از ديرباز ورد زبان‌ها بوده است و سخنان جديد «سونبرگ» رئيس هيئت‌مديره سوني‌اريكسون و مدير ارشد اجرايي‌اريكسون مهر تاييدي بر اين ادعا است. همه اين موارد احتمال خريد همه يا بخشي از مالكيت بخش توليد تلفن‌هاي همراه موتورولا توسط سوني‌اريكسون را تقويت مي‌كند هرچند كه چنين كاري مي‌تواند بسيار خطرناك نيز باشد و هنوز خاطره سقوط بنكيو به جهت غرق شدن در گرداب خريد زيمنس موبايل از اذهان پاك نشده است. ولي امر بديهي اين است كه در روزهاي پيش‌رو سرنوشت مخترع تلفن همراه مشخص خواهد شد. با هم مروري اجمالي بر عملكرد توليدكنندگان مطرح تلفن همراه در جهان خواهيم داشت: 1- نوكيا: نوكيا در اين دوره بيشترين رشد در توليد گوشي را به نسبت ساير توليدكنندگان، با نرخ 5/19% تجربه كرد و توانست 5/133 ميليون گوشي به فروش رساند. سهم بازار اين شركت در سه ماهه پاياني سال 2007 به 5/39% رسيد. كارشناسان اين رشد بي‌سابقه را ناشي از افول شديد موتورولا و نيز كاهش نرخ رشد سامسونگ مي‌دانند. حضور موفق نوكيا در بازار كشورهايي چون چين و هندوستان از عوامل مهم موفقيت نوكيا در اين دوره بوده است. 2- سامسونگ: آهنگ رشد سامسونگ در اين دوره كند شد. توليد تلفن همراه سامسونگ در اين دوره به نسبت مدت سه ماهه گذشته 7/8% رشد داشت. سامسونگ توانست در اين دوره 3/46 ميليون گوشي به فروش رساند. سهم بازار سامسونگ در اين دوره به 7/13% رسيد. از ديگر نكات گفتني سامسونگ مي‌توان به بازرسي دفاتر اين شركت و بازجويي از مديران ارشد آن، توسط پليس و به جرم اختلاس اشاره كرد. 3- موتورولا: اگرچه موتورولا رشد 9/9% را به نسبت سه ماهه گذشته تجربه كرد ولي كاهش 84 درصدي سود اين شركت به نسبت مدت مشابه در سال گذشته، اين شركت را در بحران فرو برد. تعداد گوشي فروخته شده توسط موتورولا در اين دوره با نزديك به 38% كاهش به نسبت مدت مشابه سال گذشته به نزديك 41 ميليون دستگاه رسيد. سهم بازار موتورولا در اين دوره با كاهش چشمگير 4/9 درصدي به 1/12% رسيد. عمده كاهش سهم بازار موتورولا را از درخشش گوشي‌هاي آي‌فون شركت اپل و نيز اقبال خريداران آمريكاي شمالي به گوشي‌هاي سامسونگ مي‌دانند. 4-سوني اريكسون: سوني‌اريكسون در اين دوره با دومين دوره متوالي كاهش سودآوري مواجه بود كه دليل اصلي آن رويكرد اين شركت به توليد گوشي‌هاي ارزان قيمت براي افزايش سهم بازار بوده است. عليرغم رشد 5/18 درصدي در تعداد فروش به نسبت سه ماهه قبل، سود اين شركت از 447 ميليون يورو به 273 ميليون يورو كاهش يافت. اين شركت توانست 8/30 ميليون دستگاه گوشي به فروش رساند و فاصله خود با نزديك‌ترين رقيبش يعني ال‌جي را افزايش دهد. اگرچه اين شركت در اين دوره چند گوشي جديد معرفي كرد ولي هنوز از گوشي‌هاي جنجالي اين شركت هيچ خبري نيست. بايد ديد آيا سياست‌هاي جديد كومي ياما تغييري در سكون يك ساله اين شركت خواهد داد؟ 5- ال‌جي: ال‌جي در اين دوره به نسبت سه ماهه قبل‌تر، ضعيف‌ترين عملكرد را در بين 5 توليدكننده نخست تلفن همراه در جهان داشت و رشدي معادل 2/8% را تجربه كرد. برخلاف كاهش نرخ توليد، سودآوري بخش تلفن همراه ال‌جي به نسبت دوره مشابه سال گذشته سه برابر شد كه دليل آن رويكرد اين شركت در توليد گو‌شي‌هاي گران قيمت مانند پرادا و ويوئيتي بوده است. ال‌جي در اين دوره 7/23 ميليون دستگاه گوشي توليد كرد. 6- ساير توليدكنندگان: شاخص‌ترين چهره در بين ساير توليدكنندگان شركت اپل است كه با تنها گوشي خود يعني آي‌فون يكه‌تازي مي‌كند. اپل در اين دوره توانست 32/2 ميليون دستگاه آي‌فون به فروش رساند و جمع فروش اين گوشي از ابتداي معرفي تا پايان دوره را به نزديك 4 ميليون دستگاه برساند. مطابق برنامه اعلام شده اپل مي‌خواهد تا پايان سال 2008 ده ميليون دستگاه آي‌فون به فروش برساند. از ديگر رخدادهاي اين دوره تكميل واگذاري سهام شركت ساژم به گروه مالي گورز بود. مطابق توافق اعلام شده گروه مالي گورز شركت ساژم را با مبلغي معادل 383 ميليون يورو تصاحب كرد.