ايتنا - اولین پیاده‌سازی کامل تکنولوژی RFID در کتابخانه‌های ایران

ایتنا به نقل از ماهنامه دنیای کامپیوتر و ارتباطات، پیاده سازی کامل فناوری RFID در کتابخانه‌های ایران برای اولین بار توسط کنسرسیوم شرکت‌های پارس آذرخش و کاوشکام در کتابخانه مرکزی دانشگاه تبریز با موفقیت به انجام رسید و هم اکنون این سیستم مکانیزه در حال بهره‌برداری و توسعه در کل دانشگاه می‌باشد.

بهره‌گیری از تجارب علمی گروه تحقیقات خدمات مخابراتی کاوشکام آسیا در صنعت الکترونیک و مخابرات و دستاوردهای شرکت پارس آذرخش در راستای طراحی و تولید نرم‌افزارهای مدیریت کتابخانه‌ها و مراکز اسناد منتج به طراحی و پیاده‌سازی راهکار جامع کتابخانه هوشمند با استفاده از تکنولوژی RFID گردیده است.
پیاده‌سازی این راهکار، رویای مدیریت مکانیزه کتابخانه‌ها و به تبع آن تحقق کتابخانه‌های ۲۴۷(بیست و چهار ساعت شبانه روز، هفت روز هفته) را به واقعیت تبدیل می‌نماید. لازم به توضیح است که کنسرسیوم پارس آذرخش، کاوشکام جهت پیاده‌سازی کامل فناوری RFID در کتابخانه کشور تشکیل گردیده و آماده ارائه خدمات با کیفیت و جامع در زمینه پیاده‌سازی این فناوری در کتابخانه‌های کشور می‌باشد.

۱- آماده سازی اسناد
- الصاق برچسب RFID در حین آماده‌سازی به کتاب
- برنامه‌ریزی بر چسب RFID
خدمات منحصر بفرد: با توجه به کمبود نیرو در اغلب کتابخانه‌های کشور، عملیات آماده‌سازی اسناد برای بهره‌گیری از تکنولوژی RFID بصورت رایگان انجام خواهد گرفت . این خدمات سرعت و دقت پیاده سازی تکنولوژی را در کتابخانه به نحو محسوسی افزایش خواهد داد و ریسک‌های پروژه را کاهش خواهد داد.

۲- میز امانت RFID کتابدار
- در اختیار داشتن کلیه امکانات مدیریتی بخش امانات با استفاده از فناوری RFID
- آماده سازی لحظه ای کارت عضویت RFID
- رفع مشکل احتمالی کارت‌های عضویت و اسناد مجهز به RFID
خدمات منحصر بفرد : با توجه به اینکه کارت دانشجویی بسیاری از دانشگاه‌ها- سازمان‌ها کارت RFID می‌باشد لذا برای کتابخانه نیازی به کارت مجزای کتابخانه نبوده و می‌توان از همان کارت‌ها در راهکار استفاده نمود. چنانچه برای کتابخانه نیاز به کارت RFID باشد با راهکار ارائه شده، بدون نیاز به کارت پرینتر که هزینه‌های بسیار بالایی دارد تنها با یک پرینتر رنگی معمولی می‌توان کارت عضویت کتابخانه RFID را آماده نمود.

۳- سامانه امانت و تمدید مکانیزه
- امکان ثبت و تمدید اعضاء بصورت کاملاً مکانیزه
- اطلاع‌رسانی مکانیزه به اعضاء از عضویت( تعداد سند در امانت...)
خدمات منحصر بفرد : طراحی و تولید کیوسک به صورت اختصاصی برای راهکار کتابخانه که تعمیر و نگهداری دستگاه به آسانی صورت گیرد. استفاده از امکانات صفحه لمسی (Finger touch) برای سرعت استفاده کاربران و همچنین با توجه به اینکه باید برای عملیات بازگشت کتاب از کیوسک مکانیزه بازگشت کتاب استفاده شود ولی برخی از مشتریان که خواهان استفاده از کیوسک مکانیزه امانت، برای امانت دادن و بازگشت کتاب هستند این امکان نیز به صورت نرم افزاری در سیستم پیاده‌سازی شده است.

۴- گیت‌های حفاظتی کتابخانه RFID
- هشدار در حین خروج اسناد غیرمجاز
- ثبت رویدادهای تردد اسناد
امکانات هشدار صوتی یا نوری که با نظر مدیران کتابخانه راه‌اندازی خواهد شد. بهره‌گیری از ادوات سخت‌افزاری بسیار کارآمد(دارای میدان مغناطیسی دو جهته یا سه جهته) جهت جلوگیری از ایجاد خط کور در آنتن‌های حفاظتی.
با توجه به اینکه از بروز اشتباه در انجام فرآینده مدیریت کتابخانه مبتنی بر تکنولوژی RFID ضروری است گیت‌های حفاظتی قادرند که با بررسی کتاب‌های در حال خروج، به انجام صحیح فرآیند صحه‌گذاری نمایند.

۵- سامانه بازگشت مکانیزه
- بازگشت مکانیزه کتاب توسط اعضاء
- طراحی و تولید کل سیستم نرم‌افزاری و الکترونیکی و مکانیکی برای اولین بار در ایران
استفاده از سیستم‌های مکانیکی حمل کتاب (نوار نقاله) که در اکثر سیستم‌های بازگشت کتاب دنیا معمول می‌باشد این سامانه با قیمتی بسیار پایین‌تر از مدل‌های مشابه خارجی طراحی و تولید گردیده است.. استفاده از توان علمی داخلی، خدمات نگهداری و بروز رسانی دستگاه را بسیار آسان می‌نماید.
بازگشت مکانیزه کتاب در کتابخانه هوشمند حلقه نهائی سیستم جامع کتابخانه می‌باشد که اعضای کتابخانه می‌توانند با استفاده از سامانه مربوطه بدون مراجعه به مسئولین کتابخانه اقدام به بازگشت کتاب نمایند. با سامانه بازگشت کتاب در ساعات تعطیلی کتابخانه، نیز می‌توان عملیات بازگشت را حتی در خارج از محل کتابخانه به انجام رسانید.

۶- سیستم قفسه‌خوانی و کنترل موجودی
- تسریع در کنترل موجودی و یافتن مفقودی‌ها
- بالا رفتن اطمینان به موجودی مخازن

۷- کنترل سطح دسترسی به مخازن
- اجازه استفاده از مخازن به اعضاء با توجه به طبقه‌بندی به صورت باز یا بسته
- ثبت کنترل ورود و خروج به مخزن به صورت مکانیزه
- جلوگیری از ورود افراد غیرمجاز به مخزن

استفاده از سیستم کنترل سطح دسترسی و مدیریت کتابخانه مبتنی بر RFID به صورت کاملاً هم بسته که با همان زیرساخت موجود برای کارت اعضای کتابخانه می‌توان کلیه ترددهای اعضاء به مخازن و سایر اتاق‌های استفاده از اسناد مانند اتاق میکروفیش اتاق دیواری و شنیداری را برنامه‌ریزی مدیریت و ثبت نمود. برای مدیریت بهینه هر مکان فرهنگی و جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی، مدیریت، کنترل و ثبت تردد استفاده کنندگان بسیار ضروری می‌باشد. همبستگی سیستم‌های کنترل تردد با سیستم‌های کتابخانه عامل دیگری است که تحقق سیستم‌های جامع مکانیزاسیون کتابخانه ها را به حد تعالی نزدیک می‌نماید.