ايتنا - انتقاد از طرح «سيستم عامل ملي لينوكس»

يك كارشناس امنيت فناوري اطلاعات گفت: پروژه‌اي كه‌در زمان حاضر تحت عنوان «لينوكس فارسي» مطرح، تصويب شده و بودجه قابل توجهي براي آن در نظر گرفته شده، شرايط يك سيستم عامل ملي را ندارد.

به گزارش ایتنا بهرنگ فولادي در گفت‌وگو با ايرنا گفت: هدف از طرح لينوكس فارسي «پشتيباني از زبان فارسي در كتابخانه‌ها و ابزارهاي پركاربرد لينوكس» عنوان شده، اما برنامه‌هاي ارائه شده سنخيتي كاملي با اين تعريف ندارد. وي افزود: باگذشت سه سال از شروع طرح و صرف ‪ ۲۸۰‬ميليون تومان، مجموعه‌اي شامل نسخه "ناپيكس" (‪ (Knoppix‬و برنامه "فارسي ك.دي.اي" (‪ (FarsiKDE‬تحت عنوان نسخه نمايشي اين طرح عرضه شده است.
وي يادآور شد: دو پروژه "ناپيكس"(‪ (Knoppix‬و "فارسي‌ك.دي.اي"(‪(FarsiKDE‬ مستقل از طرح لينوكس فارسي است و در گذشته توليد شده‌اند. وي توضيح داد: "ناپيكس"(‪ (Knoppix‬يك سيستم عامل مبتني بر لينوكس است كه توسط يك گروه آلماني تهيه شده و براي مصارف آموزشي، ترميم و بازيابي سيستم‌هاي لينوكس(‪ (Rescue CD‬و يا عرضه محصولات تبليغاتي تحت لينوكس كاربرد دارد.
وي ادامه داد: سيستم عامل "ناپيكس" قابليت جايگزيني با نسخه‌هاي رايج ديگر لينوكس مانند ردهت(Redhat) سوزي‪Suse)‬) يا مندارك(‪ (Mandark‬را ندارد.

به گفته وي "فارسي ك.دي.اي"(‪ (FarsiKDE‬نيز پروژه ترجمه محيط "ك.دي.اي" (‪ ،(KDE‬يكي از محيط‌هاي گرافيكي محبوب و مطرح لينوكس به زبان فارسي است كه اين عمل بطور مستقل از طرح ذكر شده در گذشته، انجام شده و به پايان رسيده است. وي بيان داشت: در مراسم "تجليل از دست اندركاران تدوين سيستم عامل ملي" ، يكي از مديران طرح اعلام داشت كه از اين پس بر روي سيستم "ردهت" (‪(redhat‬ نسخه "فدورا"(‪ (fedora‬متمركز خواهيم شد و به اين جهت در ادامه فعاليت، نام طرح از لينوكس فارسي به "طرح تدوين

هدف از طرح لينوكس فارسي «پشتيباني از زبان فارسي در كتابخانه‌ها و ابزارهاي پركاربرد لينوكس» عنوان شده، اما برنامه‌هاي ارائه شده سنخيتي كاملي با اين تعريف ندارد

سيستم عامل ملي" تغيير يافت.
اين كارشناس تصريح كرد: بحث سيستم‌هاي عامل امن (‪ (Bastion OS‬براي استفاده در كاربردهاي حساس و حياتي، موضوع جديدي نيست و پروژه‌هاي متعددي بصورت كدباز(‪ (open source‬يا محصولات تجاري مبتني بر لينوكس با تمركز و تاكيد روي بحث امنيت در گذشته تهيه شده و در دسترس مي‌باشند. وي سيستم عامل امن را سيستم عامل عادي دانست كه در آن برخي تنظيمات و برنامه‌ها به نحوي تغيير كرده كه درجه اطمينان بيشتري را از نظر مقاومت در برابر نفوذپذيري و هك شدن ارائه مي‌دهد و برخي قابليت‌ها به آن اضافه شده كه امكانات نظارتي و كنترل سيستم عامل را بيشتر مي‌كند.

وي با اشاره به اينكه زبان و فونت در سيستم عامل امن به عنوان پارامتر اساسي محسوب نمي‌شود، گفت: كارشناسان و مسئولان بايد با نگاه دقيق ابتدا به ارزيابي نيازهاي كاربردي كنوني كشور بپردازند و سپس به اجرا و صرف هزينه اقدام كنند.
وي خاطرنشان كرد: عنوان چنين پروژه‌اي را هيچگاه نمي‌توان سيستم عامل ملي دانست چرا كه بسياري از برنامه‌ها و سيستم‌هاي آن از قبل موجود بوده و بايد توجه كنيم كه تاكنون هيچ كشوري چنين پروژه‌اي را به نام سيستم عامل ملي براي خود تعريف نكرده است.

فولادي گفت: پرسش مهم اين است كه آيا اين بار نيز تغيير نام يك طرح كه به هيچ عنوان ايمن‌سازي يا موارد امنيتي (‪ (Security Hardening‬جزو خروجي هاي آن نبوده، اتكا روي تيم مديريتي و اجرايي اين پروژه نامفهوم و بدون نتيجه و تخصيص دوباره بودجه كلان ، اتلاف سرمايه به شمار نمي‌آيد.
بنا به گزارش مركز فناوري اطلاعات پيشرفته دانشگاه صنعتي شريف (مجري پروژه لينوكس فارسي) با توجه به برنامه‌هاي رفع مشكلات زبان فارسي به‌صورت پايه‌اي درنرم‌افزارهاي كدباز، خروجي‌هاي طرح ملي لينوكس فارسي در نسخه‌هاي جديد لينوكس مانند فدورا(‪ (FEDORA‬و سوزي(‪ (SUSE‬در حال استفاده است. اين گزارش افزود: در سال گذشته پنج پروژه در طرح لينوكس فارسي با عنوان امكانات و ابزارهاي پايه‌اي زبان فارسي انجام شده كه برخي طرح‌هاي آن شامل پشتيباني فونت‌هاي فارسي در موتور طرح‌بندي و نمايش فونت لينوكس در محيط‌هاي گرافيكي و ويژگي‌هاي محلي زبان فارسي در كتابخانه اصلي زبان "سي"(‪ (C‬است.