ایتنا- فناوری اطلاعات می‌تواند باعث ارتقای کارایی در سازمان و بهبود کنترل و بهره‌وری فرایندهای داخلی شود.

ارزیابی پروژه‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات بعضا با مشکلاتی روبه‌رو است که علل اصلی آن‌ها، وجود منافع و هزینه‌های غیر ملموس و پنهان و ریسک حاصل از پیاده‌سازی این پروژه‌هاست.


به گزارش ایتنا از ایسنا، بسیاری از صنایع با اجرای پروژه‌های ICT توانسته‌اند بهبودهای عظیمی را در بهره‌وری فعالیتهای خود ایجاد کنند. فناوری اطلاعات برای صنایع مختلف مزیتهای زیادی ازجمله سرعت در عملیات، ثبات و سازگاری در ایجاد داده، دسترسی به اطلاعات و مبادله آن را فراهم کرده است.

فناوری اطلاعات به طور فزاینده‌ای برای دلایل استراتژیک به کار گرفته می‌شود و می‌تواند باعث ارتقای کارایی در سازمان و بهبود کنترل و بهره‌وری فرایندهای داخلی شود.

با وجود مستنداتی که نشان دهنده وجود بهبود در کنترل و کارایی عملیات کسب و کار است، بعضی از این سازمان‌ها از سرمایه‌گذاریهای خود در بخش ICT ناراضی هستند. این نارضایتی‌ها تا اندازه‌ای مربوط به درک محدود درباره تعریف و اندازه‌گیری عملکرد ICT است، بنابراین ارزیابی و اندازه‌گیری عملکرد ICT ضرورت می‌یابد.

یک اجماع قوی بین محافل آکادمیک و صاحبان کسب و کار وجود دارد که سرمایه‌گذاری‌های پروژه‌های ICT باید به دقت تعدیل، اندازه‌گیری و کنترل شوند. در عمل تکنیک‌های ارزیابی سنتی از قبیل دوره بازپرداخت (PP) و ارزش فعلی خالص (NPV) از کاربردی‌ترین تکنیک‌ها در حوزه ارزیابی عملکرد به حساب می‌آیند. با این وجود، استفاده سودمندانه از تکنیک‌های یاد شده در محیط ICT شک و تردید زیادی به وجود آورده است.

سرمایه‌گذاری در پروژه‌های فناوری اطلاعات از ویژگی‌هایی خاص مثل وجود ریسک بالا، دوره بازگشت بلندمدت سرمایه، افزایش هزینه‌ها و ناملموس بودن منافع آنها برخوردار است.

این ویژگی‌ها استفاده از تکنیک‌های مذکور در ارزیابی پروژه‌های فناوری اطلاعات را مشکل ساخته و حتی نتایج کسب شده از آن‌ها تا حدودی نامطمئن هستند. از این رو تلاش‌هایی در جهت یافتن تکنیک‌های مناسب‌تر صورت پذیرفته است.

بر اساس این گزارش که اطلاعات آن از پایگاه مقالات علمی مدیریت برگفته شده است، برای افزایش قابلیت کاربرد تکنیک‌های ارزیابی سنتی در محیط‌های ICT باید به تعدیل آنها پرداخت.

از طرفی، تکنیک‌های جدید و تعدیل شده خیلی مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، زیرا واقعیت این است که تخمین هزینه‌های ناملموس، به راحتی امکان‌پذیر نیستند و از طرفی اکثر تکنیک‌های نوین در فاز مفهومی قرار دارند. بنابراین بهتر است با ترکیب این تکنیک‌ها و حذف نقاط ضعف آنها ارزیابی عملکرد بهتری ارائه داد.

روشهای سنتی ارزیابی سرمایه‌گذاری ICT
روشهای ارزیابی که به تحلیل‌های اقتصادی، مانند: تحلیل هزینه - منفعت و تحلیل هزینه - اثربخشی می‌پردازند، معمولا به عنوان روشهای سنتی ارزیابی شناخته می‌شوند.

از جمله این روشها می‌توان به دوره بازگشت (PP) نرخ بازگشت داخلی (IRR) نرخ بازگشت سرمایه (ROI) و ارزش خالص فعلی (NPV)، اشاره کرد. باتوجه به اینکه منافع حاصل از پروژه‌های ICT در بلند مدت مشخص می شوند و ریسک ناشی از اجرای آنها باید در ارزیابی این پروژه‌ها لحاظ شود، استفاده از روشهای سنتی در ارزیابی چندان سودمند نیست.

هر سازمانی پیش از اینکه به ارزیابی پروژه‌های خود بپردازد باید با روش ارزیابی خود آشنایی کافی و لازم را داشته باشد. پروژه‌های فناوری اطلاعات نیز از این قاعده مستثنی نیستند. این پروژه‌ها به دلیل ماهیت فناوری اطلاعات آن، نیاز به در نظر گرفتن تمامی جنبه‌های ارزیابی دارند.

در پایان می توان گفت فناوری اطلاعات و ارتباطات در دهه‌های اخیر، به علت ایجاد مزیت رقابتی برای سازمانها، به طور فزاینده مورد استفاده قرار گرفته و باعث ارتقای کارایی و بهره وری در سازمانها شده است. از طرفی ارزیابی عملکرد پروژه‌های فناوری اطلاعات، یک امر مهم در چرخه زندگی اجرای پروژه‌های ICT تلقی می‌شود.

ولی ارزیابی پروژه‌های ICT، با مشکلاتی روبه‌رو است که علل اصلی آن ها، وجود منافع و هزینه‌های غیرملموس و پنهان و ریسک حاصل از پیاده سازی این پروژه‌هاست.