ایتنا- آیا می‌توان گوشه‌ای از زندگی را یافت که در آن تکنولوژی نفوذ نکرده باشد؟

روزگاری تکنولوژی و فناوری تنها در اختیار تعداد محدودی قرار داشت و به وسایل مبتنی بر تکنولوژی، بیشتر به دیده کالاهای لوکس نگاه می‌شد اما حالا اوضاع تغییر کرده است و نمی‌توان گوشه‌ای از زندگی را یافت که در آن تکنولوژی نفوذ نکرده باشد.


حالا دیگر تکنولوژی با اقتصاد کشورها گره خورده است و منطقه‌ای از نظر اقتصادی رشد بیشتری دارد که در زمینه فناوری‌های روز، سرمایه‌گذاری بیشتری انجام داده باشد.

یکی از شاخص‌های اوضاع اقتصادی کشورها در گوشه و کنار جهان، تولید ناخالص داخلی است که با نگاهی گذرا به آن، می‌توان عملکرد کشورها در زمینه‌های مختلف اقتصادی را تجزیه و تحلیل کرد.

با توجه به اینکه حالا دیگر استفاده از تکنولوژی درآمدزایی مناسبی هم دارد،بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان تلاش کرده‌اند تا از آن در اقتصاد خود بهره بگیرند طوری که حالا دیگر می‌توان گفت بخشی از تولید ناخالص داخلی کشورها ناشی از استفاده از تکنولوژی است.

 فناوری و ۶ درصد تولید ناخالص داخلی
فناوری می‌تواند سهمی بسزا در تولید ناخالص داخلی داشته باشد به صورتی که سازمان جهانی اطلاعات و فناوری امریکا به‌تازگی در گزارشی اعلام کرده است بیش از ۶درصد تولید ناخالص داخلی در سراسر جهان از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) حاصل می‌شود و این تکنولوژی‌ها هستند که سالانه ۵/۴ تریلیون دلار درآمدزایی در سراسر جهان دارند.

بیست کشور برتر جهان در حوزه تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۱۴میلادی به ترتیب امریکا، چین، ژاپن، آلمان، فرانسه، انگلیس، برزیل، ایتالیا، روسیه، هند، کانادا، استرالیا، اسپانیا، کره جنوبی، مکزیک، اندونزی، هلند، عربستان سعودی،ترکیه و سوئیس هستند ولی این بدان معنا نیست که این روند در سهم فناوری از تولید ناخالص داخلی نیز رعایت شده است.

به عنوان مثال با اینکه کره جنوبی در رتبه چهاردهم تولید ناخالص داخلی در جهان قرار دارد ولی وقتی پای فناوری در میان باشد،این کشور با سهم ۴/۴درصدی فناوری از تولید ناخالص داخلی، در رأس هرم قرار می‌گیرد و امریکا و چین را پشت سر می‌گذارد.

ژاپن نیز به عنوان سومین اقتصاد برتر جهان ۳/۳درصد از سهم تولید ناخالص داخلی خود را به فناوری اختصاص داده و پس از کره جنوبی در جایگاه دوم جای گرفته است. اما سهم فناوری از تولید ناخالص داخلی ایالات متحده امریکا که بزرگ‌ترین اقتصاد جهان محسوب می‌شود، ۸/۲درصد است و به این ترتیب در این زمینه در ردیف سوم لیست قرار گرفته است.

رشد غیرقابل تصور کره جنوبی
کره جنوبی در ۴ سال گذشته رشدی غیرقابل تصور در اقتصاد صنعتی مبتنی بر پایه تکنولوژی‌های برتر یا high tech داشته است.

در دهه ۶۰ سرانه تولید ناخالص داخلی این کشور هم ردیف کشورهای فقیر مانند برخی مناطق آفریقا و آسیا بود ولی بتدریج اقتصاد آن تغییر کرد تا اینکه در سال ۲۰۰۴ این کشور به جمع اعضای باشگاه تریلیون دلاری اقتصادهای جهان پیوست و درحال حاضر به دوازدهمین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل شده است.

در این کشور محدودیت‌هایی برای واردات درنظر گرفته شد و دولت واردات محصولات خام و مواد اولیه و همچنین تکنولوژی را ارتقا داد. هرچند بحران اقتصادی آسیا در ۱۹۹۷ و ۹۸ دامان این کشور را نیز گرفت و تولید ناخالص داخلی آن کم شد ولی از سال ۱۹۹۹ اوضاع بهتر شد و از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷ سالانه ۴درصد رشد داشت.

به دلیل سیاست‌های دولت، در این میان فناوری نقشی ویژه داشته و سهم ۴/۴درصدی را که رقم مناسبی محسوب می‌شود به خود اختصاص داده است.

برنامه ۸ساله چین در توسعه فناوری
یکی از کشورهایی که سهم مناسبی از تولید ناخاص داخلی آن به فناوری و مطالعات مبتنی بر فناوری دارد، چین یعنی دومین اقتصاد جهان است که به تنهایی بیش از اتحادیه اروپا در علوم و فناوری سرمایه‌گذاری کرده و نتیجه آن را نیز در اقتصاد خود دیده است.

بنا به تحقیق سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه،چین که زمانی به عنوان بزرگ‌ترین کارخانه جهان لقب گرفته بود ۹۸/۱ درصد از تولید ناخالص داخلی‌اش در سال ۲۰۱۲ مربوط به علوم و تکنولوژی بود که این رقم،نسبت به سال قبل از آن حدود ۶/۷درصد رشد نشان می‌دهد.

این رقم در سال ۲۰۱۳ به ۲درصد رسید و البته این روند موفقیت‌آمیز قرار است همچنان ادامه یابد چون در قالب برنامه‌ریزی ۵ساله مشخصی که در این کشور وجود دارد گفته می‌شود تا سال ۲۰۲۵ سهم فناوری از تولید ناخالص داخلی این کشور به ۲/۲درصد می‌رسد که رقمی بسیار مناسب محسوب می‌شود.

همچنین طبق برنامه ریزی‌های انجام شده، قرار است تا سال ۲۰۱۸، چین در زمینه سهم فناوری از تولید ناخالص داخلی، از ۳۴ کشور اروپایی پیشی بگیرد. این کشور به این پیشرفت نیز رضایت نداده و می‌خواهد تا سال ۲۰۲۲ امریکا را نیز که در حال حاضر دو برابر چین در فناوری سرمایه گذاری می‌کند، پشت سر بگذارد.

این، چشم اندازی است که اگر محقق شود می‌تواند چین را نه تنها در زمینه اقتصادی،بلکه در زمینه فناوری نیز به یک غول تبدیل کند. چین علاوه بر سرمایه‌گذاری،همچنین به فکر کاربردی‌تر کردن تحقیقات فناورانه است تا تأثیرگذاری و ماندگاری آن بیشتر باشد که البته به اعتقاد محققان،چنین شاخصی را براحتی نمی‌توان اندازه‌گیری کرد.

اتحادیه اروپا از چین عقب افتاد
در مقابل،۲۸عضو اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۲ روی هم حدود ۹۷/۱درصد از تولید ناخاص داخلی شان از محل فناوری و کارهای پژوهشی و تحقیق(R&D) بوده است و این رقم تنها یک درصد نسبت به سال قبل از آن افزایش نشان می‌دهد.

سهم فناوری از تولید ناخالص داخلی این کشور در سال ۲۰۱۳ نیز رشد چندانی نداشت و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۱۵ هم این رقم رشد چندانی نداشته باشد. مایکل جنینگز یک کمیسر اتحادیه اروپا این رشد نامناسب درمقابل چین را به کاستی کشورهای اروپایی در سرمایه گذاری در مؤسسات R&D نسبت می‌دهد.

۵۰۰ استارتاپ در امریکای لاتین
با توجه به نقش فناوری در توسعه اقتصاد جهان، امریکای لاتین نیز از این قافله عقب نمانده است و تلاش دارد سهم مناسبی از تولید ناخالص داخلی خود را به فناوری اختصاص دهد. رشد جهانی تکنولوژی،سرمایه گذاران و بخش تجاری امریکای لاتین را بیدار کرده است و حالا دیگر اقتصاد این کشورها شاهد حضوری آرام اما گسترده همه اقشار مردم در توسعه فناوری است که کمتر در سایر نقاط جهان می‌توان دید.

یکی از کشورهای موفق در حوزه فناوری در امریکای لاتین، برزیل بزرگ‌ترین اقتصاد امریکای لاتین و دومین بخش بزرگ صنعتی در امریکاست که تا پایان سال ۲۰۱۱ اقتصادی ۴۵/۲تریلیون دلاری داشت و یکی از پرسرعت‌ترین اقتصادهای جهان محسوب می‌شود.بخشی از این رشد اقتصادی به بیشتر شدن توجه این کشور به فناوری مربوط می‌شود.

درحال حاضر اقتصاد این کشور بر پایه خودروسازی و تکنولوژی‌های آن،صنایع استیل،کامپیوتر و صنایع هواپیماسازی است.
حالا دیگر بسیاری،کشورهای امریکای لاتین را با ۵۰۰ شرکت استارتاپ، محلی مناسب برای سرمایه گذاری می‌دانند و انتظار دارند تا سال ۲۰۳۰ تکنولوژی‌های این منطقه به مرحله جدیدی وارد شوند و ذخیره اطلاعات و پردازشگرها نقش مهمی در تولید ناخالص داخلی ایفا کنند.

به همین دلیل سرمایه گذارانی از شیلی،برزیل،آرژانتین و مکزیک گرفته تا ایالات متحده امریکا، شمال امریکا و اروپا در حال سرمایه گذاری در حوزه تکنولوژی این منطقه هستند و تنها یکی از شرکت‌های ارتباطی و مخابراتی مکزیک متعهد شده است که در ۵سال آینده رقمی حدود ۵۰ میلیارد دلار برای پهنای باند اینترنت درامریکای لاتین سرمایه گذاری کند.انتظار می‌رود این روند تا سال ۲۰۳۰ همچنان ادامه داشته باشد پس فناوری در امریکای لاتین نیز در آینده سهم مناسبی از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص می‌دهد.

آنچه مسلم است اینکه فناوری، برنامه‌های سلامت را تقویت می‌کند و هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهد و درواقع پروژه‌های اقتصادی، تنها بر پایه و اساس توسعه فناوری است که نتیجه می‌گیرند پس در آینده، کشورهایی می‌توانند موفق‌تر باشند که در زمینه فناوری تلاش بیشتری داشته باشند و به بیان دیگر سهم مناسبی از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص دهند.

از سهم فناوری ایران در تولید ناخالص داخلی کشور آمار دقیقی در دست نیست. در سال۹۱ با همکاری مرکز آمار ایران و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، طرح آمارگیری سهم فناوری از تولید ناخالص داخلی کشور انجام شد اما با توجه به این‌که آمار به دست آمده هنوز از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و مرکز آمار ایران نهایی نشده است.

سؤال شهروندان درباره سهم فناوری ایران در تولید ناخالص داخلی بی‌پاسخ مانده است. انتظار می‌رود با توجه به رونق بازار فناوری و خیل شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران این عرصه، روشن شود که چه نسبتی میان حوزه فناوری با تولید و درآمد ملی برقرار است.

منبع: روزنامه ایران