ايتنا - دیپلماسی ظریف توئیتر با ایران

روزنامه ایران - جواد افتاده - مدیرعامل توئیتر چند روز پیش مدعی شد مکالمه تلفنی با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان برای رفع فیلتر توئیتر در ایران داشته است. مکالمه‌ای که از جزئیات آن اطلاعی در دسترس نیست و وزارت خارجه نیز هنوز این موضوع را تأیید یا تکذیب نکرده است.

دیک کسلتو در توئیتی که از طریق حساب رسمی خود منتشر ساخته، می‌گوید: «مکالمه تلفنی خوبی در خصوص باز کردن دسترسی به توئیتر در ایران با وزیر امور خارجه ایران، محمدجوادظریف، داشته است.»
توئیتی که واکنش‌های زیادی را از سوی کاربران ایرانی توئیتر به دنبال داشت و باعث شکل‌گیری کمپینی با عنوان «اضافه کردن ایران به توئیتر» از طریق هشتگ AddIranToTwitter#و رونوشت به حساب کاربری وی در توئیتر (@dickc) شد.

به عبارتی، کاربران ایرانی اعتراض خود را به زبان انگلیسی و فارسی از عدم وجود ایران در فهرست کشورهای توئیتر از طریق این هشتگ و رونوشت به مدیر اجرایی نشان دادند. اعتراضی که قبلاً در کمپین <جین> علیه نتانیاهو جهانی شد و این بار نیز همین روند را دنبال می‌کند و آنها به دنبال ترند کردن این هشتگ هستند تا صدای محلی آن‌ها در بعد جهانی شنیده شود.

اما این کمپین در لایه زیرین خود، چند درس به شرح ذیل به دنبال دارد:
۱. شرکت‌های امریکایی چون توئیتر به دنبال افزایش سود و اثرگذاری خود هستند.
این شرکت‌ها منافع اقتصادی در اولویت آنها قرار دارد و سپس وارد منافع سیاسی و... می‌شوند. بنابراین همیشه به دنبال مذاکره برای دسترسی و افزایش کاربران خود هستند. هرچند که برخی از کشورها از جمله ایران را به دلایل واهی تحریم به رسمیت نشناسند و به آنها سرویس مستقیم ندهند. البته شرکتی چون گوگل بسیاری از سرویس‌های خود را به کاربران ایرانی می‌دهد و برخی را نیز مسدود کرده است که این موضوع نیز جای بحث مفصل دارد.

۲. مذاکره همیشه نباید جنبه رسمی و عمومی داشته باشد.
مذاکره با هدف حل مشکلات انجام می‌شود نه با هدف اجرای «شو»ی تبلیغاتی. تیم مذاکره کننده ایران این موضوع را در موارد مختلف به خوبی درک کرده است اما به نظر می‌رسد، طرف امریکایی هنوز هم بیشتر به دنبال جنبه تبلیغاتی موضوع است.

۳. مردم بهترین و دقیق‌ترین نگاه‌ را به روندها و امور دارند.
کاربران زیادی از دلایل عدم وجود ایران در فهرست توئیتر نوشتند. برخی به تأیید دومرحله‌ای پسورد نیز اشاره داشتند. به عبارتی، ریزترین مسائل از دید مردم پنهان نیست و لایه‌های ناپیدا را چون ذره‌بین می‌بینند. کافی است میدان عمل برای آنها باز باشد.

۴. مشارکت اجتماعی، لازمه مذاکره کارآمد است.
حضور مسئولان رده بالای کشور در نیویورک فرصت مناسبی برای مذاکره رو در رو بود. فرصتی که برخی آن را غنیمت شمردند. اما این کمپین دوباره نشان داد که مردم می‌توانند حمایت کامل و کافی از تیم مذاکره کننده و منافع ملی ایران داشته باشند. حمایتی که در پرونده هسته‌ای نیز بشدت احساس می‌شود.

فضای غیر رسمی بر رسمی ارجحیت دارد. توئیتر در ایران فیلتر است و به نوعی فضای آن غیر رسمی است. کاربران ایرانی از طرق مختلف به آن دسترسی دارند. شاید بیشتر آن‌ها به فیلترینگ انتقاد داشته باشند ولی وقتی بحث منافع ایران در خارج کشور و بعد بین‌المللی مطرح باشد، از سیاست‌های کنونی دفاع می‌کنند تا منافع ملی در مرحله اول تأمین و سپس نسبت به اصلاح امور جاری اقدام کنند.