ایتنا- مایکروسافت، میراث بیل گیتس، هنوز هم پس از سال‌هااز غول‌های صنعت IT به شمار می‌رود.

مایکروسافت در بازار سیستم‌عامل همیشه پیشتاز بوده و در تمام این سال‌ها بین 86 تا 92 درصد سهم بازار در اختیارش بوده است.


به گزارش ایتنا از ایرنا از وبسایت اطلاع‌رسانی بریتانیکا، مایکروسافت نام شرکتی آمریکایی فعال در عرصه نرم‌افزار و سیستم‌عامل است.

علاوه بر آن، این کمپانی دست‌اندرکار تولید کتاب و فیلم، راه‌اندازی میل سرور، ساخت کنسول‌بازی، تولید ادوات جانبی رایانه و پلیرهای قابل حمل، می‌باشد.

دفتر اصلی تحقیق و توسعه آن واقع در ردموند واشینگتون است. اما در تمام دنیا دفتر و پژوهشگاه دارد، از جمله در کمبریج انگلیس، پکن، آخن آلمان، بنگلور هند، قاهره، کمبریج ایالات متحده و نیویورک.

تاسیس و اوج‌گیری
در سال 1975 دو دانشجوی جوان از دانشگاه سیاتل به نام‌های بیل گیتس و پل آلن، تصمیم گرفتند زبان برنامه‌نویسی بیسیک را برای استفاده در رایانه‌های شخصی بنویسند.

اندکی پس از آن آنان اقدام به تاسیس شرکت خود، مایکروسافت، نمودند.

نام Microsoft از دو واژه microcomputer و software گرفته شده بود. طی چند سال آتی گیتس و آلن خود را درگیر توسعه و بهبود بیسیک کردند.

تا اینکه در سال 1980 کمپانی IBM برای نخستین کامپیوتر شخصی محصول خود (IBM PC) به آنها سفارش ساخت یک نرم‌افزار اساسی – که بعدها سیستم‌عامل نام گرفت – را داد.

لیکن در عمل مایکروسافت هیچگاه یک سیستم‌عامل برای آی‌بی‌ام ننوشت.

بلکه تصمیم گرفت از شرکتی دیگر یک سیستم‌عامل خریداری کند و پس از اعمال تغییراتی در آن تحت عنوان MS-DOS (Microsoft Disk Operating System) به IBM فروختش.

پس از آن بود که هجوم دیگر سازندگان رایانه شخصی برای خرید و استفاده از MS-DOS در دستگاه‌های تولیدی شان آغاز شد.

تا اوایل دهه 90 فروش بیش از صدمیلیون نسخه از داس سود سرشاری نصیب کمپانی مایکروسافت کرد و باعث شد همه سیستم‌عامل‌های دیگر زیر سایه DOS به مرور کمرنگ شوند.

تا اینکه مایکروسافت با عرضه یک سیستم‌عامل گرافیکی برای اولین بار، تحت نام ویندوز، به کلی آنها را از صحنه خارج کرد.

در سال 1993 فروش ماهانه نسخه 3.0 سیستم‌عامل ویندوز به رکورد یک میلیون نسخه رسید و نتیجه این شد که در حدود 90 درصد PCهای دنیا نام مایکروسافت و ویندوز خودنمایی می‌کرد.

سال 95 شرکت از Windows 95 رونمایی کرد که مشتمل بر سیستم‌عامل MS-DOS نیز می‌شد و طوری ساخته شده بود که با همه کامپیوترهای اپل هم کار کند.

از همین نسخه برنامه‌های پرطرفداری مثل ورد و اکسل نیز عرضه شدند که عملا رقبای سابقشان مثل Lotus و WordPerfect را برای همیشه از میدان به در کردند.

به موازات این فعالیت‌ها مایکروسافت در سال 1985 واحد انتشارات الکترونیک خود را نیز تاسیس کرد و با انتشار دایره‌المعارف چندرسانه‌ای موسوم به Encarta موفقیت قابل توجهی کسب کرد.

همچنین با تولید MSNBC در حوزه سرگرمی و خدمات اطلاع‌رسانی نیز اقدام به فعالیت‌هایی کرد.

در نتیجه این فعالیت‌ها، از اوایل دهه 90 کمپانی مایکروسافت تبدیل به یکی از قدرتمندترین و سودآورترین شرکت‌های ایالات متحده شد.

در واقع مایکروسافت از هر دلار فروشی که داشت 25 سنت سود می‌کرد که برای خود یک رکورد به حساب می‌آید.

در پایان سال مالی 1996 مایکروسافت برای نخستین بار به رقم سود خالص دو میلیارد دلار دست یافت.

روال مزبور پرمنفعت طی سال‌های آتی و حتی در دوران رکود اقتصادی نیز تداوم یافت .

به طوری که در سال مالی 2009 این رقم به 14 میلیارد دلار رسید. همان طور که انتظار می‌رفت، این رشد سریع و سرسام‌آور زمینه حسادت رقبا را نیز برانگیخت و از مایکروسافت بارها به اتهام نقض قوانین مختلف وبه سبب ایجاد فضای انحصاری و غیررقابتی، شکایت شد و مدیرانش به دادگاه فراخوانده شدند.

به رغم قبول برخی از این شکایت‌ها، باز هم هیچ یک نتوانست جلوی رشد و حرکت رو به جلوی مایکروسافت را بگیرد و سیستم‌عامل این شرکت روز به روز در دستگاه‌های بیشتری در خانه‌ها و ادارات سرتاسر گیتی نصب و استفاده می‌شد.

دعواهای حقوقی
با ورود پدیده اینترنت، توجه سران این کمپانی امریکایی نیز به پتانسیل و فرصت‌های درآمدزایی سیستم‌های شبکه‌ای جلب شد.

پیرو همین رویکرد، در سال 1993 ویندوز NT ساخته و ارائه شد. البته تا سال 1996 از این سیستم‌عامل جدید استقبالی نشد ولی از آن زمان موفق شد رقیب خود یعنی برنامه NetWare ناول را کنار بزند و به جایگاه سیستم‌عامل شبکه‌ای نخست دنیا برسد.

اما در حوزه نرم‌افزارهای اینترنتی مایکروسافت تا سال‌ها فعالیتی نداشت تا اینکه در سال 1996 با تولید مرورگر Internet Explorer و تعبیه آن در تمام نسخه‌های ویندوز به طور رایگان، رسما به این حوزه ورود کرد.

البته همین کار منجر به شکایت Netscape از مایکروسافت به اتهام مختل کردن بازار مرورگرهای اینترنتی شد که باز هم پای مایکروسافتی‌ها را به دادگاه باز کرد.

پس از 30 ماه تحقیق و تفحص نهایتا مایکروسافت در زمینه نقض قانون آنتی‌ تراست مجرم شناخته و ملزم به پرداخت جریمه شد.

شکایت‌ها از مایکروسافت به علت تلاش در ایجاد مونوپل همچنان ادامه داشت.

تا جایی که در سال 2004 اتحادیه اروپا بزرگ‌ترین جریمه تاریخ را برای مایکروسافت تعیین کرد و این شرکت را به جرم فعالیت‌های مونوپولی ملزم به پرداخت 611 میلیون دلار جریمه کرد.

در سال 2008 اتحادیه اروپا همین رکورد را هم شکست و مایکروسافت را به خاطر قرار دادن نرم‌افزار چندرسانه‌ای اختصاصی خود در سیستم‌عامل ویندوز 1.35 میلیارد دلار جریمه کرد.

ناکامی ها
در سال 2001 مایکروسافت اقدام به عرضه کنسول بازی خود، ایکس‌باکس، کرد که در حضور کنسول‌های پرفروش ژاپنی چون Wiiمحصول نینتندو و پلی‌استیشن سونی، موفق شد به سرعت جایگاه دوم کنسول‌های بازی را در جهان اشغال کند.

مدل پیشرفته این کنسول Xbox 360 سال 2005 تولید شد. سیاست‌های مایکروسافت در این حوزه نیز موفقیت‌آمیز بود؛ تا جایی که در سال 2010 به پرفروش‌ترین کنسول بازی ایالات متحده بدل شد.

گرچه در این مسیر این کمپانی ناکامی‌هایی را نیز تجربه کرد. به طور مثال به خاطر کاهش دادن قیمت ایکس‌باکس به منظور باقی ماندن در میدان رقابت، درامد مایکروسافت از حوزه سرگرمی ۶ درصد کاهش یافت.

همین طور تولید سری پخش کننده‌های Zune که برای رقابت با آیپاد اپل طراحی شده بود، سال 2006 به علت عدم اقبال متوقف شد. در زمینه سیستم‌عامل موبایل نیز مایکروسافت برای رقابت با اندروید تبلیغات و سرمایه‌گذاری زیادی کرد و با تولیدکنندگان مختلف از LG و HTC گرفته تا موتورولا و سامسونگ قرارداد بست؛ لیکن از نظر سهم بازار حتی نتوانست در خود بازار امریکا هم از اپل و بلک‌بری پیشی بگیرد. پروژه دایره المعارف Encarta هم سال 2009 متوقف شد.

پیشتازی با ویندوز
مایکروسافت در سال 2001 تصمیم گرفت در همه سیستم‌عامل‌هایش تغییر و تحول ایجاد کند. این پروژه که نامش Longhorn نهاده شد، به عللی چون تامین نیازهای امنیتی و نیز سازگاری با دیگر وسایل سرگرمی خانگی، بارها با تاخیر مواجه شد.

اولین محصول این پروژه ویستا بود که در سال 2006 برای تولیدکنندگان نرم‌افزار و در سال 2007 برای کاربران توزیع شد.

ویستا از همان ابتدا با مشکلات متعددی مواجه شد. از جمله مهم‌ترین آنها ناسازگاری با سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای قدیمی‌تر بود که معضلات بسیاری برای کاربران حاصل آورد.

مشکل بزرگ دیگرش ساختار حجیمش بود که نیازمند ریزپردازنده‌ای بسیار سریع و حافظه‌ای بسیار بیشتر بود تا تازه بتواند در حد ویندوز ایکس‌پی کارایی داشته باشد عرضه نسخه‌های متعدد از ویندوز ویستا هم مزید بر علت بود که خریداران را گیج می‌کرد.

از سوی دیگر، Windows XP (به معنای تجربه ویندوز) سریع‌تر، پایدارتر، ایمن‌تر و سازگارتر از همه ویندوزهای پیشین و پسینش بود.

همه اینها باعث شد کاربران کمتر میلی به ترک ویندوز ایکس پی داشته باشند و ویندوز ویستا عملا یک پروژه ناکام لقب بگیرد.

همه شرکت‌هایی که با مایکروسافت قرارداد داشتند از ویندوز ویستا استفاده کنند، با نارضایتی تقاضا کردند سیستم‌هایشان به ویندوز ایکس‌پی برگردانده شود.

نتیجه این شد که تا همین سال گذشته مایکروسافت ناچار شد به پشتیبانی رسمی از ویندوز ایکس پی ادامه دهد.

درگیرودار همین ناکامی‌ها، وجود سیستم‌عامل‌های رقیب چون سیستم‌عامل اختصاصی اپل Mac OS X که به موفقیت چشم‌گیری دست یافت و نسخه‌های رایگان و پرطرفدار سیستم‌عامل متن باز لینوکس، برتری مایکروسافت را در این حوزه بیش از پیش تهدید می‌کردند.

با تمام این مسائل هنوز هم مایکروسافت در بازار سیستم‌عامل چون همیشه پیشتاز بوده و در تمام این سال‌ها بین ۸۶ تا ۹۲ درصد سهم بازار در اختیار Microsoft بوده.

عرضه ویندوز ۷ در سال ۲۰۰۹ و نسخه‌های بعدی نیز باعث شد به مرور خاطره بد ویستا از ذهن کاربران زدوده شود.

رقابت با گوگل
به رغم پیروزی موقت مایکروسافت در نبرد مرورگرهای اینترنتی با Internet Explorer موتور جستجوی مایکروسافت Live Search همچنان پشت سر دو رقیب قدرش، یاهو و گوگل، قرار داشت.

مایکروسافت به امید تغییر شرایط و جایگاه خود در سال 2009 از موتور جستجوی نوین خود Bing رونمایی کرد که ادعا می‌شد یک موتور هوشمند با قابلیت تصمیم‌گیری است و قادر است اطلاعات و پیوندهای مطلوب‌تری نسبت به موتور جستجوهای معمولی در اختیار کاربر بگذارد.

متعاقب عدم موفقیت مورد انتظار پروژه اخیر، سرانجام سران مایکروسافت به این فکر افتادند که یاهو را به قیمت ۴۴.۶میلیارد دلار خریداری کنند.

یاهو گرچه این پیشنهاد را رد کرد ولی پس از یک سال چانه زنی بالاخره موافقت کرد در وبسایت خود از بینگ استفاده کند و با تبلیغات سایت مایکروسافت نیز همکاری داشته باشد.

همچنین مایکروسافت وبسایت Wolfram Research را که براساس الگوریتم‌های ریاضی به جستجوی فراهوشمند می‌پردازد، به تصاحب خود درآورد.

نبرد مایکروسافت با گوگل منحصر به موتورهای جستجو نشد. در حوزه سرویس‌های ابری نیز همواره این دو مؤسسه مبارزه داشته‌اند.

سیستم‌عامل ابرمحور Windows Azure در سال 2008 برای مقابله با سیستم‌عامل کروم گوگل و نسخه ابری Office 365 در نقابل با Google Docs، محصولات مایکروسافت در همین میدان رقابت بودند.

سال 2011 مایکروسافت شرکت صاحب سرویس مکالمه معروف اسکایپ را با پرداخت 8.5 میلیارد دلار به تملک خود در آورد.

تا آن هنگام این گران‌ترین تملک تاریخ این کمپانی محسوب می‌شد. هدف مایکروسافت از این ولخرجی رقابت با سرویس چت ویدئوی اپل Facetime و سرویس مکالمه اینترنتی گوگل Voice بود.

مایکروسافت پس از بیل گیتس
تا سالیان سال مایکروسافت را همگان مترادف نام بنیانگذار، مالک اصلی و مدیرعامل ، بیل گیتس، می‌شناختند.

تا اینکه در سال 2000 به طور غیرمترقبه‌ای گیتس تصمیم گرفت زمام امور را به استیو بالمر، دوست دوران جوانی‌اش واگذار کند و از مدیرعاملی استعفا داد.

البته گیتس تا سال 2006 به فعالیت در شرکت ادامه داد؛ تا این در سال 2006 عنوان مدیر واحد نرم‌افزار را نیز به ری اوزی واگذار کرد و سرانجام سال 2008 به کلی از مایکروسافت خارج شد.

و فقط سمت ریاست هیئت مدیره را برای خود نگاه داشت. ناگفته نماند، در سال 2014 استیو بالمر نیز جای خود را به مدیرعامل جدید ساتیا نادلا داد.

رفتن بیل گیتس، گمانه‌زنی‌ها و نگرانی‌های بسیاری را نزد کارشناسان فن به دلیل افول مایکروسافت و از دست دادن جایگاه ویژه‌اش در صنعت آی‌تی، برانگیخت.

اما عملا هیچ یک از این بدگمانی‌ها رنگ واقعیت به خود نگرفت و کمپانی جایگاه خود را در اغلب حوزه‌های سنتی‌اش، از جمله سیستم‌عامل، تولید نرم‌افزارو سرویس‌های بازی آنلاین حفظ کرد.

حتی با ورود بالمر مایکروسافت گام‌های بزرگی در حوزه تولید تلفن همراه، تبلت و لپ‌تاپ برداشت و به دارایی شرکت بیش از پیش افزوده شد.

برنامه‌های آتی
به عنوان برنامه‌های جدید، تمرکز مایکروسافت بر حوزه‌های موبایل، تبلت‌های باریک و احتمالا انعطاف‌پذیر، ابزارهای لمسی، هولوگرام، و ابزارهای صوتی و دیجیتال نوین است.

بدون شک این برند معروف برای فناوری‌های پوشیدنی مثل دستبندها و گوشواره‌های دیجیتال نیز برنامه‌های خاصی دارد تا از رقبایش عقب نیفتد.

اما در حوزه سیستم‌عامل مایکروسافت با عرضه ویندوز8 و ویندوز 8.1 در تلاش است با درس گرفتن از اشتباه‌های گذشته خود، بار دیگر کاربران خود را ناامید نکند و همچنان بتواند جایگاه نخست خود را در این بازار حفظ کند.

برنامه بعدی ویندوز 10 است که برای اولین‌بار با اجرای ایده طراحی چندپلتفورمی برای رایانه‌های شخصی، تلفن همراه، تبلت و لپ‌تاپ، از برنامه‌ریزی‌های مایکروسافت برای محکم کردن جای پای خود در حوزه سیستم‌عامل ابزارهای همراه و بازگشتن به میدان رقابت با اندروید گوگل خبر می‌دهد.

در این میان، نکته‌ای که کارشناسان امر بر آن انگشت می‌گذارند و به عنوان یک هشدار برای مایکروسافتی‌ها مطرح می‌کنند، این است که شاید زمان آن رسیده که دیگر مایکروسافت به سوی رایگان کردن نسخه‌های ویندوز پیش برود تا بتواند نظر کاربران حاضر را جلب کند و در میدان رقابت باقی بماند.