ايتنا - حذف شبکه ملی اطلاعات از برنامه ششم+ سند

پس از مطرح شدن موضوع حذف شبکه ملی اطلاعات از برنامه ششم توسعه، سرانجام وزیر ارتباطات در واکنش به این خبر اعلام کرد که شبکه ملی اطلاعات از برنامه ششم حذف نشده است؛ اما سیاست‌های کلی ابلاغی از سوی رهبر انقلاب موضوع را روشن می‌کند.

به گزارش ایتنا از فارس، پس از مطرح شدن موضوع حذف شبکه ملی اطلاعات از پیش‌نویس برنامه ششم توسعه و پیرو این حذف ابهامات پیش‌آمده درباره بودجه این شبکه در سال ۹۵، معاون وزیر ارتباطات که متولی اجرای شبکه ملی اطلاعات است توضیح داد که بودجه این پروژه در سال آینده نیز تامین خواهد شد و تعهد داد که شبکه ملی اطلاعات در بودجه سال ۹۵ بی‌اعتبار نخواهد ماند.

اگرچه برات قنبری معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی وزیر ارتباطات در پاسخ به پرسشی برای تائید این گفته همکار خود، اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت: من خبر ندارم و اساسا وظیفه خاصی در وزارتخانه ندارم.

با گذاشتن اصل بر اطمینان، تکلیف بودجه این پروژه مشخص شد اما پرسش درباره علت حذف شبکه ملی اطلاعات از برنامه ششم هنوز بی‌پاسخ مانده بود که اخیرا وزیر ارتباطات در واکنش به این موضوع اعلام کرده: « به هیچ عنوان تکالیف این وزارتخانه در برنامه ششم توسعه برای این پروژه حذف نشده است و هیچ‌گونه مشکل بودجه‌ای نیز این شبکه ندارد.

در این زمینه موضوع مربوط به زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات خوب پیش می‌رود، اما پروژه‌هایی که باید یکی پس از دیگری بر روی این شبکه اجرایی شود، تنها مختص وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیست.

شبکه ملی اطلاعات دارای بخش‌های مختلفی است و تمامی دستگاه‌های اجرایی باید تأمین محتوا کنند تا مردم تمامی نیازمندی‌های خود را از طریق شبکه ملی اطلاعات و در داخل کشور تهیه کنند. آن زمان است که می‌گوییم شبکه ملی اطلاعات راه‌اندازی شده است و ما به دنبال رسیدن به این هدف هستیم.»

صحبت‌های وزیر ارتباطات در مقام سخن مانند همیشه بر عزم این وزارتخانه برای اجرای شبکه ملی اطلاعات تاکید دارد اما معیار، ارزیابی عملکرد و اخیرا نیز تدبیر این وزارتخانه در برنامه ششم خواهد بود.

تنها احتمال برای نشانی وزیر از شبکه ملی اطلاعات در برنامه ششم، می‌تواند بند ۳ پیش‌نویس احکام فاوا برنامه ششم توسعه باشد که این بخش نیز اشاره به زیرساخت ارتباطی تعامل اطلاعاتی بین دستگاه‌های اجرایی و تمرکز بر دولت الکترونیک دارد و حتی کاربرد این شبکه برای کاربران و اهداف شبکه ملی اطلاعات در برنامه پنجم را نیز ادامه نمی‌دهد.

در برنامه پنجم آمده بود: «۶۰ درصد خانوارها و ۱۰۰ درصد کسب‌و‌کارها باید تا پایان برنامه به شبکه ملی اطلاعات متصل شوند.» که برنامه ششم در این زمینه ساکت است.

در بند ۳ پیش‌نویس برنامه ششم آمده: «وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف است تا سال دوم برنامه، تمام زیرساخت‌های لازم برای تعامل اطلاعاتی بین دستگاه‌های اجرایی اعم از شبکه ملی اطلاعات، مرکز ملی تبادل اطلاعات NIX=National) Information exchange) و استانداردهای فنی را فراهم کند.»

این در حالی است که معیارهای اساسی برنامه ششم از سوی رهبر انقلاب مشخص شده و ایشان در سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه که به رئیس‌جمهور ابلاغ کرده‌اند در بخش امور فناوری اطلاعات و ارتباطات درباره شبکه ملی اطلاعات تاکید کرده‌اند:

«۳۲- کسب جایگاه برتر منطقه در توسعه دولت الکترونیک در بستر شبکه ملی اطلاعات.

۳۴- ایجاد، تکمیل و توسعه شبکه ملی اطلاعات و تأمین امنیت آن، تسلط بر دروازه‌های ورودی و خروجی فضای مجازی و پالایش هوشمند آن و ساماندهی، احراز هویت و تحول در شاخص ترافیکی شبکه به طوری که ۵۰ درصد آن داخلی باشد.»

آیا از بند ۳ پیش‌نویش برنامه ششم تاکیدات رهبری درباره ایجاد، تکمیل و توسعه شبکه ملی اطلاعات، تأمین امنیت آن، تسلط بر دروازه‌های ورودی و خروجی فضای مجازی، پالایش هوشمند، احراز هویت و و داخلی کردن ۵۰ درصد ترافیک برداشت می‌شود؟

با توجه به تاکید رهبر انقلاب انتظار می‌رفت حداقل بندی با مضمون کامل دربرگیرنده اهداف شبکه ملی اطلاعات در نظر گرفته شود.

همچنان که در بند ۳۷ سیاست‌های ابلاغی رهبری، «افزایش سهم سرمایه‌گذاری زیرساختی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات تا رسیدن به سطح کشورهای برتر منطقه» نیز تاکید شده و وزارت ارتباطات با توجه به علاقه خود برای افزایش پهنای‌باند، در نخستین بند از پیش‌نویس احکام فاوا در برنامه ششم، به این موضوع پرداخته است.

در بند اول پیش‌نویس فاوا در برنامه ششم آمده: به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اجازه داده می‌شود به منظور کسب سهم مناسب از بازار پهنای‌باند منطقه از طریق شرکت ارتباطات زیرساخت نسبت به مشارکت و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های فیبرنوری و سایر پروژه‌های زیرساختی بین‌المللی اقدام کند.

از آنچه که گذشت می‌توان نتیجه گرفت که وزارت ارتباطات در برنامه ششم اصل را بر اتمام شبکه ملی اطلاعات تا پایان برنامه پنجم گذاشته و پس از آن بر اجرای دولت الکترونیک که همواره مورد تمرکز این وزارت در دولت یازدهم بود، متمرکز شده و در نظر داشته بدون جلب توجه عمومی، پروژه شبکه ملی اطلاعات را تمام کند.

همچنان که بارها متولی اجرای شبکه ملی اطلاعات در وزارت ارتباطات، پیاده‌سازی و وجود این شبکه را رسما اعلام کرده است.

اما زمانی که به گفته مسئولان امر هنوز تعریف واحدی از شبکه ملی اطلاعات بین ناظر و مجری وجود ندارد، مجری مدعی اجرای چه شبکه‌ای است و مطالبه رسانه‌ای درباره ضرورت شفاف‌سازی تعریف شبکه ملی اطلاعات و عملکرد وزارت ارتباطات در این‌باره که همواره بی‌پاسخ مانده، بار دیگر احساس می‌شود.

رسانه به توجه به رسالت خود و در حد ابزاری که در دست دارد هنوز که زمان برای اصلاح و تغییر احکام فاوا در پیش‌نویس برنامه ششم وجود دارد، درباره مغفول ماندن شبکه ملی اطلاعات از برنامه‌ریزی برای پنج سال آینده هشدار می‌دهد اما در نهایت تصمیم‌گیری با مردان دولت و نظارت با نمایندگان ملت است.