ایتنا - هنگام پیدایش ویندوز چیزی به‌عنوان مرورگر وب (Web browser) روی سیستم‌عامل وجود نداشت

دنیای کامپیوتر به سرعت در حال پیشروی است. دیری نگذشته از زمانی که سیستم‌عامل داس در رایانه‌ها استفاده می‌شد و جز یکسری فرامین متنی کارآیی چندانی نداشت. حالا با پیدایش سیستم‌عامل‌های دیگر مانند ویندوز در رایانه‌های شخصی و همچنین حضور ویندوز در آنها شاهد تحولات چشمگیری در این حوزه هستیم که امکانات استفاده از نرم‌افزارهای متعدد را پیش روی کاربر قرار می‌دهد.


حتی هنگام پیدایش ویندوز نیز چیزی به‌عنوان مرورگر وب (Web browser) روی سیستم‌عامل وجود نداشت و کاربران برای استفاده از اینترنت و درواقع دریافت، نمایش و مرور اطلاعات از دنیای وب باید مرورگری به نام Netscape را نصب می‌کردند.

تا اینکه پس از گذشت حدود یک سال، یعنی در سال ۱۹۹۵ شرکت مایکروسافت مرورگر خود را با عنوان Internet Explorer عرضه کرد و همه کاربران را به سمت خود خواند و Netscape را عملا به حاشیه راند تا جایی که در سال ۲۰۰۲ مرورگر Internet Explorer با ۹۵درصد کاربر تبدیل به محبوب‌ترین مرورگر جهان شد.

به این ترتیب شرکت‌های دیگر نرم‌افزاری دنیا به‌مرور به فکر عرضه مرورگرها افتادند و وارد رقابت با Internet Explorer شدند تا جایی که حالا این مرورگر نه به اندازه Netscape اما کم‌وبیش به سرنوشت آن دچار شده است و کمتر کسی را می‌توان یافت که Internet Explorer را به دیگر مرورگرهای قوی و مطرح دنیا ترجیح دهد.

یکی از همین شرکت‌ها که به رقابت با IE برخاست همین Netscape بود که در سال ۱۹۹۸ دوباره اقدام به طراحی و تولید یک مرورگر کرد و بنیاد موزیلا را تشکیل داد. ماحصل این بنیاد تولد روباه آتشین و محبوبی بود که حالا همه می‌شناسیمش.

مایکروسافت در سال ۲۰۰۴ صاحب ۸۷ درصد از بازار جهانی مرورگرهای اینترنتی بود اما ۶ ماه بعد، در تاریخ ۱۴ ژانویه ۲۰۰۸ برای نخستین بار مرورگر اینترنتی به‌عنوان یکی از ۱۰ تهدید برتر امنیتی در دنیا مطرح شد.

این شرکت در دسامبر ۲۰۰۸ اعلام کرد مرورگر IE به‌صورت گسترده مورد حمله ویروس‌ها قرار گرفته است. همین امر باعث شد رقبا بتوانند در این میان خودی نشان دهند و کاربران بیشتری را به سمت خود جذب کنند و Internet Explorer به ‌مرور به حاشیه کشانده شد و پابه‌پای این اتفاق مرورگرهای دیگر مانند کروم و فایرفاکس به میدان آمدند.

البته این موضوع انکارناپذیر است که هر مرورگری با ظاهر و کارآیی متفاوت، سلیقه‌های متناسب خود را هم جذب می‌کند و هر کاربر با توجه به سلیقه و نیازش مرورگر خود را انتخاب می‌کند، اما درنهایت المان‌هایی مانند امنیت، امکان بارگذاری صفحه‌ها با سرعت بالا و همچنین رابط کاربری هم وجود دارد که نقش بسزایی در انتخاب افراد دارد. در ادامه به ۵ مرورگر برتر وب اشاره می‌کنیم که در دنیای رقابت از سایران جلو زده‌اند.

اینترنت اکسپلورر
درباره IE در بالا اشاره کردیم. این مرورگر که بیشتر ما را با چیزی با عنوان مرورگر آشنا کرد حالا چنان که باید مورد توجه نیست. اینترنت اکسپلورر در ابتدا فقط روی سیستم‌عامل ویندوز اجرا می‌شد و شامل چند مرورگر وب تصویری بود که هریک وظیفه خاصی داشتند، تا اینکه از سال ۱۹۹۸ یکپارچه شد و به مرور زمان به نسخه‌های جدیدتر به‌روزرسانی شد تا عملکرد بهتری داشته باشد. البته حفره‌های امنیتی متعددی که در این مرورگر ایجاد شد علت مهم رویگردانی اغلب کاربران و رفتن به سمت رقبا بود.

هرچند این موضوع را نمی‌توان نادیده گرفت که راحتی و ساده‌بودن کار با این مرورگر و رایگان بودنش از روز نخست نقش چشمگیری در تبدیل IE به پرکاربردترین مرورگر وب داشت.

شرکت مایکروسافت در سال ۲۰۰۹ جدیدترین به‌روزرسانی مرورگر خود را با عنوان internet explorer8 عرضه کرد که قابلیت‌های چشمگیری در زمان خود داشت؛ از جمله سیستم به روزرسانی خودکار سایت‌ها و باز کردن چندین سایت اینترنتی در یک صفحه مرورگر.

فایرفاکس
مرورگر فایرفاکس را شرکت موزیلا برای سیستم‌های ویندوز، مک (OSX) و لینوکس طراحی کرده است. نسخه اول این مرورگر به‌عنوان رقیب سرسخت IE در نوامبر ۲۰۰۴ وارد بازار شد.

البته در ابتدا این مرورگر نام دیگری داشت و با عنوان فونیکس(Phoenix) معرفی شد و سپس نام فایربرد (Firebird) را برای آن انتخاب کردند و در نهایت هم در فایرفاکسی شد که هر کاربر وب حتی اگر از آن استفاده نکند، می‌شناسدش و به نام‌های اختصاری مانند fx، FF و FX مشهور است.

این شرکت که در فوریه ۱۹۹۸ صاحب ۲۸درصد از بازار جهانی مرورگرهای اینترنتی بود، به‌صورت جدی‌تر به جنگ مایکروسافتی رفت که صاحب ۶۹ درصد از این بازار بود و به جرات می‌توان گفت که موفق هم شد. این مرورگر با توجه به ویژگی‌ها و امکان دانلود ایمن برنامه‌ها و همچنین سرعت درخور توجهش یکی از محبوب‌ترین مرورگرها بوده است.

فایرفاکس مجموعه وسیعی از پلاگین‌ها و افزونه‌ها را دربردارد که هر کاربر با توجه به نیاز خود می‌تواند از آنها استفاده کند. این مرورگر در همه پلت‌فرم‌های رایانه و موبایل غیر از ویندوزفون قابل اجرا است.

گوگل کروم
نخستین بار نسخه بتای مرورگر کروم در سپتامبر ۲۰۰۸ برای سیستم‌عامل ویندوز عرضه شد. گوگل در ژوئن ۲۰۰۹ نسخه ویژه‌ای از این مرورگر را در اختیار توسعه‌دهندگان نرم‌افزارهای اپل و لینوکس قرار داد تا بتوانند این محصول را برای سیستم‌های عامل مک و لینوکس نیز تکمیل کنند.

کروم به داشتن سرعت بالا مشهور است. یکی از مواردی که باعث شد کروم از فایرفاکس جلو بزند و کاربران را به سمت خود جلب کند طراحی آن بود که باعث شد حدود ۴۰ درصد فضای کمتری در مقایسه با فایرفاکس اشغال کند و درنتیجه فضای بیشتری برای نشان‌دادن صفحه وب داشته باشد.

عملکرد روان و سریع هنگام جست‌وجو و همچنین راحتی کار، امنیت بالا و پشتیبانی از پی‌دی‌اف و فلش و طیف وسیعی از افزونه‌ها و قابلیت همزمان‌سازی در دستگاه‌های مختلف از مواردی است که باعث شده گوگل کروم انتخاب نخست بیشتر کاربران باشد.

اپرا
شکی نیست که مرورگر اپرا هنوز نتوانسته خود را به رقبایی مانند کروم برساند با این حال دست از تلاش برنداشته و با اینکه از زمان عرضه‌اش (۱۹۹۶) زمان زیادی گذشته همچنان امیدوار است که خود را بالا بکشد.

در همین راستا این شرکت اخیرا جدیدترین به‌روزرسانی خود را عرضه و اعلام کرد که این نسخه جدید در مقایسه با نسخه‌های دیگر ۵۰ درصد باتری کمتری در لپ‌تاپ‌ها استفاده خواهد کرد. آخرین نسخه از این مرورگر این کار را با اقداماتی نظیر کاهش فعالیت تب‌های پس‌زمینه و بهبود پخش ویدئوها خواهد کرد. این شرکت در ابتدا رایگان نبود و همین امر باعث شده بود که اغلب کاربران هنگام انتخاب مرورگر خود اپرا را در گزینه‌های انتخابی خود نیاورند که اخیرا با رایگان‌کردن سرویس خود سد بزرگی را از سر راه کاربران برداشته است.

این مرورگر که در ابتدا فقط برای ویندوز طراحی شده بود حالا همه پلت‌فرم‌های حتی همراه را هم پشتیبانی می‌کند. حالا اپرا تبدیل شده به مرورگر خوش‌دست و سریعی که هر کاربری می‌تواند به‌راحتی آن را کنار دیگر مرورگرهای برتر بگذارد و چه‌بسا در نهایت اپرا را انتخاب کند.

سافاری
همه دستگاه‌های آی‌او‌اس و مک به‌صورت پیش‌فرض مجهز به مرورگر سافاری هستند. نسخه بتای این مرورگر برای نخستین بار هفتم ژانویه ۲۰۰۳ توسط اپل در اختیار عموم قرار گرفت و پایان همان سال نسخه نهایی‌اش عرضه شد.

شرکت اپل در سال ۲۰۰۷ نسخه ویژه ویندوز از این مرورگر را عرضه کرد. درست است که سافاری در مقایسه با دیگر مرورگرها سرعت جست‌وجو و همچنین دانلود بیشتری دارد ولی از رابط کاربری مناسبی بهره نمی‌برد.

اج مایکروسافت
شرکت مایکروسافت همزمان باعرضه ویندوز ۱۰ از مرورگر جدید خود با عنوان Edge رونمایی کرد. اج تاکنون عملکرد مناسبی داشته و حالا نسبتا تبدیل به رقیبی برای سایر مرورگرها شده است. البته این مرورگر هنوز در ابتدای راه است و نمی‌توان توقع داشت که پا‌به‌پای مرورگرهای قدیمی و پر از تجربه پیش برود.

هرچند که نباید فراموش کنیم پشت این مرورگر نوپا مایکروسافت وجود دارد که بعید است نتواند مرورگر اج را به دیگر مرورگرهای مطرح نزدیک کند. اج مشکلاتی نظیر پشتیبانی‌نکردن از افزونه‌ها و نبود امکان یکپارچه‌سازی بین دستگاه‌های مختلف دارد که باعث نزول جایگاه این مرورگر در بین بقیه شده است.

در این میان نباید از قابلیت‌های ویژه این مرورگر غافل شویم؛ امکانات ویژه مانند قلم و ماژیک هایلایت برای صفحه‌نمایش‌های لمسی که در مرورگرهای دیگر نمی‌توان یافت.