ايتنا - تحول در سیستم متمرکز الکترونیکی کشور

بسته نرم‌افزار جامع بانکی (Core Banking) با نام «پردیس بانک» توسط شرکت توسعه فناوری اطلاعات خوارزمی معرفی شد.

به گزارش ایتنا نشست خبری مدیرعامل و مدیران شرکت فناوری اطلاعات خوارزمی با حضور خبرنگاران جراید، خبرگزاری‌ها و وب‌سایت‌های خبری با هدف معرفی جامع و تشریح قابلیت‌ها و مزایای رقابتی بسته نرم‌افزار جامع بانکی پردیس بانک در محل سالن اجتماعات شرکت برگزار و طی آن به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ داده شد.
شرکت توسعه فناوری اطلاعات خوارزمی که به‌عنوان بازوی فناوری شرکت سرمایه‌گذاری خوارزمی فعال است، پیش از این در حاشیه پنجمین نمایشگاه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت و همچنین سمینار Core Banking، «پردیس بانک» را با حضور چشم‌گیر عامل بانک‌های دولتی و خصوصی، مدیران و مسوولان فناوری اطلاعات بانک‌ها و شرکت‌های IT شبکه بانکی، کارشناسان، اساتید صنعت بانکداری کشور رونمایی کرده است.

بر اساس این گزارش، امکان پیاده‌سازی «پردیس بانک» در بانک‌های بزرگ و بیش از چهار هزار شعبه از جمله امکانات این محصول به شمار می‌رود و نکته قابل توجه آن‌که این سیستم با هدف بومی‌سازی، نصب و راه‌اندازی، واگذاری کد منبع (Source Code) به همراه آموزش انتقال دانش توسعه و نگهداری، پشتیبانی، راهبری، مشاوره و حمایت کامل از بانک‌ها ارایه می‌شود.
خوارزمی به‌عنوان نخستین شرکت صاحب امتیاز توسعه دانش کُربنکینگ با نام پردیس بانک در کشور، حق پیاده‌سازی چنین سیستمی در بانک‌های بزرگ در ایران توسط این نرم‌افزار را از آن خود می‌داند. تا کنون کُربنکینگ‌های داخلی توانسته‌اند این تجربه را در بانک‌های کوچک اجرایی کنند که هم‌اکنون کُربنکینگ خوارزمی با نام «پردیس بانک» این قابلیت کلیدی را برای تمامی بانک‌های بزرگ و کوچک فراهم کرده‌است. سیستم بانکداری الکترونیک یکپارچه سیستمی است که کلیه محصولات و خدمات بانکی و عملیات راهبری و مدیریت آن‌ها را از طریق دسترسی به پایگاه داده‌های مشترک و متمرکز در قالب یک سیستم ارایه می‌کند. انعطاف‌پذیری این سیستم و مشتری‌محوری از ویژگی‌های مهم آن است. این سامانه در راستای خدمات نوین بانکداری الکترونیک و با هدف افزایش رضایتمندی مشتریان و توسعه خدمات ۲۴ ساعته در کلیه شعب بانک‌های سراسر کشور قابل ارایه و اجرا است. این، دستاوردی است نوین از شرکت توسعه فناوری اطلاعات خوارزمی که از سوی کارشناسان و خبرگان صنعت به مثابه تحولی نوین در عرصه بانکداری الکترونیک ارزیابی شده‌است.

در ابتدای این نشست، پرویز مقدسی، مدیرعامل شرکت توسعه فناوری اطلاعات خوارزمی با بیان این‌که هزاره سوم عصر ارتباطات و فناوری است، اظهار کرد: «عصر IT پرشتاب است و به‌سرعت صورت مسایل، موضوعات و محصولات نظام بانکی در حال توسعه و تغییر است. به همین علت باید راهکارهای جدیدی در حوزه IT با توجه به نیازهای سیستم بانکی عرضه کنیم.»
وی افزود: «امروزه صنعت IT برای کسب‌وکارها یک ابزار نیست، بلکه یک راهبرد است. نمی‌توانیم با توجه به سرعتی که بخش IT در دنیا دارد، متوقف شویم.» مدیرعامل شرکت خوارزمی اظهار داشت: «در بانکداری کشور، به‌خصوص بانکداری خُرد کارهای زیادی انجام شده‌است و کسب‌وکار بانک‌ها با IT هماهنگ شده‌است.» وی با بیان این‌که در گذشته بیش از ۷۰ درصد وقت شعب صرف پرداخت قبوض خدمات عمومی می‌شد، گفت: «امروزه حضور افراد برای پرداخت کم‌رنگ شده، نه این‌که شعبه وجود نداشته باشد، بلکه چهره نظام بانکی در دنیا در حال تغییر است و بانک‌ها به شبکه‌های اجتماعی متصل شده‌اند.»
مقدسی به اقدامات شرکت توسعه فناوری خوارزمی هم اشاره کرد و گفت: «شرکت بخشی را به بررسی این مساله اختصاص داد که نظام بانکی دنیا به کدام سو می‌رود. نزدیک به یک سال تحقیقات زیادی در این زمینه صورت گرفت و پی بردیم که ۵۰ درصد شعب سنتی بانک‌های امریکایی تا سال ۲۰۲۰ تعطیل خواهد شد. نتیجه‌ی تیم آینده‌پژوهی انتخاب محصول و شرکت‌هایی بود که با آن‌ها همکاری کنیم.»

مدیرعامل خوارزمی درباره سیستم پردیس بانک ابراز کرد: نرم‌افزار جامعی می‌خواستیم که منبع (سورس) آن نیز در اختیار ما باشد. شرکت‌ها و محصولات مختلفی انتخاب شدند و پس از ۹ ماه تحقیق و بررسی، نرم‌افزار یکپارچه بانکداری سان لاین را مناسب شرایط کشور یافتیم. مدت دو ماه نیز با این شرکت از نزدیک همکاری داشتیم و درباره حجم تراکنش‌ها، معماری سیستم و... بحث کردیم. مزیت سیستمی که نامش را پردیس بانک گذاشتیم این است که سورس را می‌گیریم و دانش فنی را منتقل می‌کنیم. زیرا معتقدیم IT یک راهبرد و بانک باید بر آن احاطه داشته باشد و جریان آن را خودش هدایت کند.

لزوم تغییر الگوی کسب‌وکار بانک‌ها

ژان صیاد، قائم مقام مدیرعامل شرکت توسعه فناوری اطلاعات خوارزمی، سخنرانی خود را با عنوان «روند تکنولوژی و مدل کسب‌وکار در سیستم بانکی» ارایه کرد. صیاد گفت: «امروزه همه می‌دانند که IT یک استراتژی است و دیگر فقط محرک کسب‌وکار نیست. راهبرد راه هرگز برون‌سپاری نمی‌کنند. برای این‌که هدایت این سیستم در اختیار بانک باشد از این دو حالت خارج نیست: یا سورس و دانش باید به بانک انتقال یابد یا این‌که پیشرفت فناوری به حدی برسد که با وجود عدم مالکیت، این امکان را فراهم کند. در حالی که اکنون مشاهده می‌شود که شرکت‌های پیمانکار نتوانسته‌اند رضایت بانک‌ها را در پشتیبانی فراهم کنند.
صیاد در ادامه با تقسیم‌بندی روند اتوماسیون نظام بانکی کشور به سه دوره، ویژگی‌های فنی سیستم‌های مورد استفاده و مدل کسب‌وکار حاکم بر بخش فناوری اطلاعات هر دوره را بر شمرد و به مزایا و معایب آن‌ها پرداخت.
وی بیان داشت: «در دوره نخست یعنی تا پیش از سال ۱۳۷۴ خورشیدی، پلتفرم مورد استفاده به‌طور عمده مِین‌فریم IBM بود، معماری آن متمرکز و زبان برنامه‌نویسی عمده آن Cobol بود. در مدل کسب‌وکاری نیز شبکه ارتباطی Analog بود، نصب نرم‌افزارهای سیستمی و پشتیبانی سخت‌افزاری توسط شرکت‌ها انجام می‌شد و پایگاه داده‌ها نیز در محل آن‌ها بود. تولید، نگهداری و توسعه نرم‌افزارهای کاربردی توسط بانک‌ها انجام می‌شد و محل سایت‌های کامپیوتری نیز عمده آن در بانک‌ها بود. در این زمان شرکت‌ها به‌طور عمده دخالتی در نرم‌افزارهای کاربردی بانکی نداشتند، سیستم بانک غیرمتمرکز بود، امکان ارایه خدمات نوین بانکی مبتنی بر کانال‌های مختلف میسر نبود و مشتری مجبور بود به شعبه بازکننده حساب مراجعه کند.
وی راجع به دوره دوم – از سال ۱۳۷۴ تا ۱۳۸۹ – اظهار داشت: «پلتفرم معمول در این دوره Unix و MF و زبان برنامه‌نویسی C و C+ بود. شبکه ارتباطی در این دوره دیجیتال بود. نصب نرم‌افزهاری سیستمی و نگهداری از آن‌ها و پشتیبانی سخت‌افزاری توسط شرکت‌ها انجام می‌شد و پایگاه داده نیز اغلب در این شرکت‌ها قرار داشت. سایت‌های کامپیوتری نیز در بانک‌ها بود و تعدادی از شرکت‌ها شروع به همکاری کرده بودند. توسعه و نگهداری نرم‌افزارهای کاربردی و تولید آن‌ها نیز توسط شرکت‌ها انجام می‌شد. از خصوصیات این دوره اهمیت نداشتن جغرافیای مشتری و فراگیری ارایه انواع سرویس‌های خارج از شعبه بود. همچنین بانک‌ها به‌تدریج مجهز به سیستم‌های متمرکز شدند، پرداخت‌های الکترونیکی در حال توسعه و گسترس کمی و کیفی قرار داشت و فضای مجازی کم‌کم در حال فراگیر شدن بود. غیرمتمرکز بودن سیستم بعضی از بانک‌ها و تلاش برای ایجاد تنوع خدمات بانکی روی کانال‌های مختلف و حفظ رقابت با دیگر بانک‌های پیشرو در عین حفظ سیستم‌های سنتی و غیرمتمرکز نیز از مشخصات این دوره است که تا کنون نیز ادامه داشته است.

صیاد دوره سوم را از ۸۹ تا کنون دانست. طبق اظهارات وی، پلتفرم مستقل، معماری مبتنی بر سرویس و زبان برنامه‌نویسی جاوا از ویژگی‌های این دوره است. در این دوره شرکت‌ها تقریبا در تمام حوزه‌های IT بانک‌ها وارد شده‌اند. تداوم تجهیز بانک‌ها به سیستم‌های متمرکز به‌ویژه بانک‌های خصوصی، فراهم شدن ظرفیت قابل توجه برای توسعه بانکداری الکترونیک در حوزه‌های علمی و اقتصادی به شکلی قابل مقایسه با کشورهای پیشرفته برخی از خصوصیات این دوره است. همچنین غیرمتمرکز باقی ماندن سیستم بعضی از بانک‌ها، تلاش برای ایجاد تنوع خدمات بانکی روی کانال‌های مختلف و حفظ رقابت با دیگر بانک‌های پیشرو در عین حفظ سیستم سنتی و غیرمتمرکز نیز از ویژگی‌های این دوره است.
در ادامه قائم مقام مدیرعامل شرکت توسعه فناوری اطلاعات خوارزمی، چالش‌های حوزه فناوری بانک‌ها را این گونه بر شمرد:
وابستگی بانک به شرکت، انتقال ناتوانی و ضعف احتمالی شرکت به بانک، تاخیر در انجام سفارشات بانک و به تبع آن تاخیر بانک در ارایه محصولات و خدمات استراتژیک به بازار، گرایش کارشناسان بانک به تهیه سیستم‌هایی متفرق و جزیره‌ای که در نهایت سبب تشکیل مجمع‌الجزایری از سیستم‌ها و زیرسیستم‌های بانکی می‌شود، بی‌اثر شدن کارشناسان بانک در تامین و بر آوردن اهداف و نیازهای کلیدی مدیریت ارشد بانک، تحلیل رفتن دانش و علاقه افراد فارغ‌التحصیل در بانک‌ها با افراد جذب‌شده در شرکت‌ها، کاهش کلی توان تخصصی افراد تحصیل‌کرده با توجه به مدل کسب‌وکار موجود، کاهش توان فناوری و ابدعات بانکی به دلیل عدم اختیار نیروهای بانک به امر توسعه و تولید سیستم‌های بانکی و تحقیق و توسعه، کاهش فرصت کارشناسان شرکت‌ها به مسایل نوآوری و به‌کارگیری دانش‌های لازم به علت درگیری به انجام سفارشات کسب‌وکار بانک‌ها.
صیاد در انتهای صحبت‌های خود، با توجه به ضعف‌ها و چالش‌های موجود، مدل پیشنهادی کسب‌کاری خود را برای حوزه فناوری اطلاعات بانک‌ها ارایه کرد.
طبق اظهارات وی، در مدل پیشنهادی، نصب و نگهداری نرم‌افزارهای سیستم و پشتیبانی سخت‌افزاری به‌عهده شرکت‌ها است، اما کار تولید، نگهداری و توسعه نرم‌افزارهای کاربردی را به‌طور عمده خود بانک‌ها انجام می‌دهند.
صیاد انتخاب نوع نرم‌افزار یکپارچه پردیس بانک را با توجه به چنین وضعیت و نگرشی دانست تا مشکلات بانک‌ها در وابستگی به شرکت‌ها کاهش یابد و بانک بتواند به راحتی مسئولیت توسعه محصولات و خدمات خود را بر عهده گیرد.