ایتنا - در کنار بعد مثبت اطلاع‌رسانی سریع و بدون سانسور در تلگرام، نکته دیگری که در این زمینه مطرح است این است که به همان سرعت نیز امکان نشر یک شایعه در این بستر ارتباطی وجود دارد‌.

چند صباحی است که نرم‌افزار پر‌طرفدار تلگرام وارد خانواده‌های ایرانی شده و با سرعت زیادی توانسته دل میلیون‌ها ایرانی را به دست آورد که در این بین واکنش‌های مختلفی نسبت به این پیام‌رسان را در سطوح مختلف نیز شاهد هستیم. تلگرام در میان مردم کشورمان یکی از محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی به شمار می‌آید. این شبکه‌ اجتماعی با نفوذ در میان مردم کشورمان هواداران زیادی برای خود دست‌وپا کرده است.


به گزارش ایتنا از ایران‌آنلاین، شبکه اجتماعی تلگرام با رد و بدل کردن روزانه ۱۵ میلیارد پیام پرطرفدارترین شبکه اجتماعی در ایران است. مردم کشورمان در محیط تلگرام بیش از ۱۷۰ هزار شبکه تلگرامی‌به راه انداخته‌اند که در این میان ۱۱هزار کانال بیش از ۵۰۰۰ نفر عضو دارد. هر کاربر ایرانی بطور میانگین در ۱۰کانال عضویت دارد و روزانه بیش از ۱۰۰مطلب را از تلگرام مطالعه می‌کنند که در نوع خود در جامعه ایرانی که به پایین بودن سطح مطالعه مشهور است، قابل تامل است.

چرا تلگرام در ایران موفق شد و تاکنون فیلتر نشده است؟
در طول سالیان گذشته شاهد ظهور پیام‌رسان‌های مختلفی در فضای سایبری کشور بودیم که بعضی از شاخص ترین آنها عبارتند از‌: ویچت، لاین، تانگو، واتس‌آپ و... . اما هر‌کدام به دلایلی که بیشتر حفظ حریم خصوصی کاربران عنوان می‌شد یا فیلتر شدند یا به دلیل کندی در ارسال فایل از سوی کاربران کنار گذاشته شدند تا اینکه نوبت به تلگرام با ارسال فایل‌های سریع و رابط کاربری ساده‌اش رسید.

کاربران ایرانی با استفاده از این پیام‌رسان جدید دریافتند که دیگر برای ارتباط با دوستان خود نیاز به فیلترشکن ندارند و اختلال‌های آزار دهنده را در این پیام‌رسان شاهد نیستند و از همه مهمتر با سرعت بسیار بالاتری قادر به ارسال هر نوع فایلی در این پیام‌رسان تازه از راه رسیده هستند؛ در نتیجه آوازه تلگرام خیلی زود در بین کاربران فضای مجازی ایران پیچید و خیلی زود بر روی همه گوشی‌ها نصب شد.

شاید یکی از دلایلی که تاکنون تلگرام در کشور، فیلتر نشده است تن دادن مدیران تلگرام به برخی خواسته‌های مسئولین کشور است و اصلا بعید نیست تا چندی دیگر شاهد حضور سرورهای تلگرام در خاک ایران باشیم چرا که در فرصتی که برای این شرکت تعیین شده است، در صورت عدم تمکین از این امر، این پیام‌رسان محبوب هم به سرنوشت دوستان قبلی خود دچار می‌شود و احتمالا فیلتر خواهد شد.

مزایای اقتصادی تلگرام در ایران
حضور تلگرام در ایران باعث افت چشمگیر درآمدهای شرکت مخابرات از جانب درآمدهای ناشی از SMS شد؛ چرا که افراد با وجود تلگرام و در دسترس بودن تقریبی اینترنت در هر گوشی هوشمندی، ترجیح می‌دهند با تلگرام پیغام‌های غیرفوری خود را برای دیگران ارسال کنند و در صورت نیاز و فوریت کار ترجیح بر این است که تماس صوتی برقرار کنند و عملا جایگاه SMS با حضور تلگرام و پیام‌رسان‌های مشابه رو به تضعیف است و همین امر باعث صرفه جویی چشمگیری در هزینه‌های پیام کوتاه مشترکین تلفن همراه در ایران شده است.

با نگاهی دقیق‌تر به این پیام‌رسان در‌می‌یابیم که در عین سادگی، امکانات زیادی در اختیار انواع کاربران قرار می‌دهد که می‌توان به ایجاد گروه و سوپر گروه و کانال که هر یک کاربرد خاصی دارند، اشاره کرد.

در کشور عزیزمان ایران که به دلیل برخی سوءمدیریت‌ها دچار معضل بیکاری جوانان شده است، تلگرام توانست بستری فراهم کند که تا قبل از این برای فرهنگ کار در ایران کمی‌غریبه بود.

دورکاری
با فراگیر شدن استفاده از تلگرام در ایران، برای بسیاری از افرادی که در پیدا کردن شغل مناسب ناکام مانده بودند روزنه امیدی باز شد و آنها توانستند بدون نیاز به سرمایه یا حضور در محل کار و با کمترین هزینه از منزل با کارفرمایان خود ارتباط برقرار کرده و مانند یک کارمند حضوری شرکت، به انجام امور محوله بپردازند تنها با این تفاوت که این امر از راه دور انجام می‌شد که به نوعی هم صرفه‌جویی در هزینه کارفرما و هم صرفه‌جویی در هزینه متقاضی کار محسوب می‌شد. از طرف دیگر بسیاری از افراد نیز با ایجاد کانال‌ها و گروه‌های کاری در حوزه‌های مختلف از طریق تبلیغات در این کانال به درآمد خوبی رسیده‌اند.

به جرات می‌توان گفت اثری که تبلیغات در تلگرام برای تبلیغ کننده داشته است، تبلیغات میدانی به صورت بیلبورد و فیکسچر در سطح شهر برای او نداشته است چرا که در تلگرام می‌تواند جامعه هدف و گروه متناسب با محصول یا خدمات خود را انتخاب کرده و به طور اختصاصی برای آن قشر محصول مرتبط را معرفی کند. از این حیث می‌توان به افزایش بیلبوردهای خالی سطح شهر اشاره کرد که با آمدن تلگرام، تبلیغ کنندگان کمتری میل به استفاده از بیلبورد به عنوان ابزار معرفی محصول یا خدمات خود را دارند و تمایل تبلیغ کنندگان، بیشتر به سمت تبلیغ هوشمند در شبکه‌های مجازی گرایش پیدا کرده است.

تلگرام و اطلاع‌رسانی سریع اخبار
در دورانی که عصر اطلاع‌رسانی یک طرفه اخبار از طریق کانال‌های تلویزیونی به پایان رسیده است؛ شبکه‌های اجتماعی مثل توئیتر و فیس‌بوک و … نقش مهمی‌در این زمینه بازی می‌کنند و سرعت انتقال اخبار دست اول در این شبکه‌ها بسیار بیشتر از شبکه‌های تلویزیونی است که بعضا ممکن است بخشی از خبر را هم بنا به مصلحت سانسور کنند. اما با توجه به اینکه توئیتر و فیسبوک در ایران فیلتر شده‌اند، کاربران ایرانی باز هم از تلگرام در اطلاع‌رسانی سریع اخبار کمک گرفته‌اند و شاهد ایجاد کانال‌های خبری با تعداد اعضای بالا هستیم که اخبار روز ایران و جهان را به ثانیه در آنها می‌توان مشاهده کرد. در کنار بعد مثبت اطلاع‌رسانی سریع و بدون سانسور در تلگرام، نکته دیگری که در این زمینه مطرح است این است که به همان سرعت نیز امکان نشر یک شایعه در این بستر ارتباطی وجود دارد‌.

نقش تلگرام در فرهنگ ایرانی
اثر تلگرام در فرهنگ را از دو منظر می‌توان بررسی کرد؛ چرا که یک بعد مثبت برای جامعه ایرانی داشته است و یک بعد منفی.
به لطف تلگرام و مطالب جالب و خواندنی که در حوزه‌های مختلف مثل علمی، پزشکی، خودرو، ورزشی، حوادث و... . در گروه‌های مختلف وجود دارد یا کاربران به صورت پیام برای یکدیگر فوروارد می‌کنند، نوع دیگری از مطالعه در جامعه ایرانی شکل گرفته است که به رشد سطح اطلاعات عمومی‌جامعه کمک شایانی کرده است؛ چرا که با وجود مشغله زیاد افراد در جامعه کنونی، کمتر کسی فرصت مطالعه کتاب‌های چندصد صفحه ای را دارد و همین مطالعه مطالب کوتاه در تلگرام را نیز باید غنیمت بشمریم.

اما بعد منفی تلگرام در فرهنگ شخصی برخی کاربران نهفته است که مرزهای اخلاق را زیرپا گذاشته و به حریم خصوصی دیگران وارد می‌شوند. رفتار نامناسب برخی کاربران در ایجاد استیکرهای غیراخلاقی و انتشار آن در این پیام‌رسان هم از دیگر مسایل نامطلوب است .البته با تخلف چند کاربر خاص نمی‌توان کل این ابزار ارتباطی که فواید بسیاری برای جامعه ایرانی داشته است را فیلتر کرد.

تاثیرات تلگرام بر روان و سلامت افراد
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که متاسفانه به واسطه اطلاع‌رسانی گسترده‌ای که در حوزه‌های مختلف در تلگرام صورت می‌گیرد برخی از کاربران که تا قبل از این در هیچ حوزه‌ای صاحب سخن نبوده و اطلاعاتی در مورد آن موضوع خاص نداشته اند تنها به صرف خواندن یک مطلب کوتاه در مورد موضوعی، خود را مسلط به موضوع دانسته و اقدام به بگو مگو و پرخاشگری با افراد دیگر در آن زمینه خاص می‌کنند که شاید بتوان این پدیده را سندروم خودبرتر بینی نوین تعبیر کرد.

اثر منفی دیگری که این پیام‌رسان بر روی کاربران گذاشته یا بهتر است بگوییم آنها را معتاد کرده است، انتظار کشیدن برای رسیدن پیام جدید از دوستان است؛ موارد بسیاری در اطراف خود دیده‌اید که شاید بی دلیل و بدون اتفاق خاصی هر ۵ دقیقه گوشی خود را برای چک کردن پیام‌های جدید چک می‌کنند! مورد بدتر زمانی رخ می‌دهد که پیامی‌از دوستی در یک چت خصوصی یا گروهی رسیده باشد و به واسطه آن پیام شاید ساعت‌ها از وقت فرد بدون اینکه متوجه گذر زمان شود، به چتی بیهوده تلف شود که این از بعد پزشکی هم می‌تواند بر روی سلامت روانی و جسمانی فرد اثرگذار باشد چرا که عموما با سری خم شده در گوشی از طریق گوشی‌های هوشمند خود که صفحه‌ای کوچکتر از لپ‌تاپ دارند، از تلگرام استفاده می‌کنند و شاید مدت زیادی بدون پلک زدن یا بلند کردن گردن به صفحه نمایش گوشی خیره شوند که خود باعث بروز بیماری‌های چشمی ‌و مشکلاتی در ستون فقرات افراد می‌گردد.

در موارد بسیاری هم کاربران علاقمند هستند تا به تمامی‌ چت‌های بی‌پاسخی که در طول روز داشته‌اند، در انتهای شب پاسخ دهند که این امر نیز باعث اختلال در خواب فرد و در نتیجه اختلال در کارایی او در روز بعد می‌شود.

تاثیر تلگرام بر خانواده
ارتباط یکی از نیازهای اصلی انسان محسوب می‌شود و همواره علاقه مند به برقراری ارتباط با دیگران است؛ اما گاهی این نیاز شکل افراطی به خود می‌گیرد و باعث بروز مشکلاتی در زندگی افراد می‌شود. به واسطه حضور تلگرام در خانواده‌های ایرانی؛ برخی حد و حدود استفاده از این ابزار را ندانسته و در محیط گرم خانواده و حتی در مجالس و مهمانی‌ها نیز دست از سر تلگرام بر نداشته و همچنان سر به گوشی فرو برده و غرق در ارتباطات مجازی خود هستند؛ غافل از ارتباطات حقیقی اطراف خود که بسیار مهمتر به نظر می‌رسند. امید است کاربران ایرانی قبل از استفاده از هر ابزاری ابتدا فرهنگ استفاده از آن را فرا گرفته و سپس اقدام به استفاده از آن نمایند.

آزادی بیان
خوشبختانه با گسترش تکنولوژی‌های ارتباطی در جهان و امکان ابراز عقاید از هر طیفی در آنها، در ایران نیز شاهد این مهم هستیم که افراد بدون مشکل می‌توانند عقاید خود را به صورت محترمانه و منطقی ولو مخالف حتی در گروه‌های عمومی‌موجود در تلگرام، بیان کنند و شاهد برخوردی با آنها نبوده‌ایم.

رقابت تلگرام با پیام‌رسان داخلی و دغدغه مسئولین
چندی است که بحث استفاده از پیام‌رسان داخلی به جای تلگرام مطرح شده است و مسئولین سعی در تشویق کاربران به استفاده از این پیام‌رسان دارند. از آنجایی که هنوز سرورهای تلگرام در خارج از کشور قرار دارند؛ مسئولین با دید امنیتی به موضوع تلگرام نگاه کرده و احتمال سوءاستفاده از اطلاعات شهروندان ایرانی یا اقدامات امنیتی از این طریق علیه امنیت کشور را می‌دهند چرا که پیام‌رسان تلگرام پیشتاز امنیت و رمزنگاری پیام‌ها است و دیکود کردن پیام‌های رمز شده بسیار سخت است و امکان هرگونه سوءاستفاده از این ابزار ارتباطی وجود دارد.

اما با همه تلاش مسئولین، کاربران ایرانی هنوز روی خوشی به نمونه ایرانی نشان نداده اند و ترجیحشان استفاده از تلگرام بوده است که این موضوع دلایل مختلفی دارد که مورد بحث آن در این مطلب نمی‌گنجد.

در پایان باید خاطرنشان کرد که هر پدیده‌ای نکات مثبت و منفی در خود دارد و مهم نحوه مدیریت این موارد برای استفاده از حداکثر پتانسیل مثبت آن پدیده است. در حال حاضر به نظر می‌رسد پاک کردن صورت مسئله برای فیلتر کردن تلگرام راه حل برخی ناهنجاری‌های دیده شده در این پیام‌رسان نیست و با مدیریت و نظارت بهتر و فرهنگ‌سازی مناسب می‌توان به تمامی ‌این مشکلات فائق آمد چرا که در حال حاضر به نظر می‌رسد، وزن اثرات مثبت تلگرام بسیار بیشتر از تبعات منفی استفاده از آن است.