ایتنا – وضعیت حقوقی ربات‌های هوشمند هنوز مشخص نشده است.

تا همین چند سال پیش «هوش مصنوعی» بیشتر به یک موضوع علمی-تخیلی شبیه بود که در کتاب‌های علمی و داستانی می‌شد از آن سراغ گرفت.  
 
به عنوان مثال کتاب‌های «رستوران آخر دنیا» و «راهنمای سواری مجانی به کهکشان» نوشته داگلاس آدامز از این قبیل است، ولی اکنون وضعیت کاملاً فرق کرده و ما در جای جای زندگی روزمره خود می‌توانیم حضوری از فناوری هوش مصنوعی را شاهد باشیم.
 
اکنون می‌خواهیم یک سوال به ظاهر ساده را بررسی کنیم: «اگر یک ربات انسانی را بکشد، مجرم کیست و چه فرد یا چیزی باید مجازات شود؟»
به عبارت دیگر آیا عامل هوشمند باید در برابر رفتار و اعمالش مسئول باشد؟
یا این موضوع متوجه برنامه‌نویس اوست؟
 
این پرسش به گونه‌ای دیگر نیز مطرح می‌شود:
اگر یک ماشین خودران با سرعت غیرمجاز حرکت کند و با انسانی برخورد داشته باشد یا کلاً خسارت‌هایی به بار آورد، چه کسی مقصر است: مالک ماشین؟ شرکت سازنده‌ای که ماشین را ساخته؟ یا برنامه‌نویسی که الگوریتم هوشمند را نوشته است؟
 
پاسخ به این سوالات مشخص نیست و هنوز سازوکار قانونی در این خصوص وجود ندارد.
 
شاید عده‌ای گمان کنند هنوز زمان برای طرح سوالاتی از این دست زود است، ولی شاید این افراد قضیه «ربات قاتل کارخانه موتورسازی» را نشنیده‌اند.
 



به گزارش ایتنا به نقل از وب‌سایت Technology Review، ماجرا از این قرار است که در سال 1981 یک ربات هوش مصنوعی که در کارخانه موتورسیکلت‌سازی در ژاپن کار می‌کرد، یک کارگر را کشت زیرا این ربات طبق محاسبات اشتباه خود، یکی از کارکنان آنجا را تهدیدی برای ماموریت خود به شمار آورد و بهترین راه برای حذف این خطر را ضربه زدن به او محاسبه کرده بود!
در ادامه، این ربات با استفاده از بازوی هیدرولیک قدرتمند خود، کارگر بینوا را به داخل دستگاه کشاند و او در دم کشته شد.
 
ربات قاتل سپس با خونسردی به سراغ انجام کارهای عادی خود رفت!
 
در اینجا باز هم همان سوال مطرح می‌شود که مقصر و قاتل کیست؟
 
در مرحله بعدی ما به «مجازات» می‌رسیم: اگر یک سیستم هوش مصنوعی مرتکب جرم و خطایی شود، چه کسی یا چه چیزی باید تاوان آن را پس بدهد؟ و چه نوع مجازاتی باید اعمال شود؟
 
در حال حاضر هیچ پاسخی برای این سوالات وجود ندارد! ولی احتمالاً در سال‌های آتی، وکلا و حقوقدان‌ها پاسخ‌های مناسبی برای آن ارائه خواهند کرد.