ايتنا - فوران‌های پلاسمای خورشیدی

به گزارش ایتنا به نقل از science news، دانشمندان به‌تازگی پی برده‌اند که چه چیزی باعث انفجارهای بزرگ پلاسما موسوم به «خروج جرم از تاج خورشیدی» (coronal mass ejection) می‌شود. تحلیل جدیدی که روی یک فوران قدیمی صورت گرفته، نشان می‌دهد که ممکن است این نیروی محرکه، سبب ادغام توده‌های مغناطیسی شود. در واقع رویکرد جدیدی نسبت به خروج جرم از تاج خورشیدی نشان می‌دهد که فوران‌های پلاسمای خورشیدی، برابر هستند با مجموع بسیاری از اجزاء.

این انفجارهای روشن و پرانرژی زمانی رخ می‌دهند که حلقه‌های مغناطیسی در جو ناپایدار خورشید (کرونا) به‌طور ناگهانی به ارسال ذرات پلاسما و ذرات باردار بپردازند و در فضا جریان پیدا کنند. پیش‌تر روشن نبود که خروج جرم از تاج خورشیدی چطور آغاز می‌شود. یکی از نظریه‌ها در این زمینه بیان می‌داشت که یک لوله تابیده از خطوط میدان مغناطیسی به نام «طناب شار»، ساعت‌ها یا روزها روی سطح خورشیدی قرار می‌گیرد و سپس یک اغتشاش ناگهانی، آن را از سطح خورشید به فضا پرتاب می‌کند.

برنارد کلایم (فیزیکدان خورشیدی در دانشگاه پوتسدام آلمان) می‌گوید: «ما نمی‌دانیم که طناب شار ابتدا بیرون می‌آید یا اتصال مجدد». کلایم و همکارانش خروج جرم از تاج خورشیدی را که در ماه مه سال ۲۰۱۳ توسط رصدخانه دینامیک خورشیدی ناسا ضبط شده بود، مورد بررسی قرار دادند. آنها دریافتند که قبل از فوران، یک ورق عمودی از پلاسما شکاف خورده است که نشان‌دهنده خطوط میدان مغناطیسی ادغام‌شونده و جداشونده می‌باشد.

این شکاف‌ها در طی بیش از نیم ساعت، به سمت بالا پرتاب و در یک طناب شار جریان بزرگ ادغام شدند که خیلی زود پیش از فوران کردن به فضا، بر روی سطح خورشید امتداد یافتند. این رشد سریع نشان می‌داد که خروج جرم از تاج خورشیدی از طریق اتصال مجدد مغناطیسی رشد می‌کنند.

کلایم می‌گوید: «واقعاً شگفت‌انگیز بود که دیدیم این اتصال مجدد نسبتاً سریع انجام شد». اما شاید به‌سادگی نتوان پیش‌بینی کرد که خروج جرم از تاج خورشیدی، چه زمانی رخ می‌دهد که مسأله چندان مطلوبی نیست؛ زیرا هنگامی که این انفجار آماده هدایت به سمت زمین باشد، موجب ایجاد شفق جوی شده و می‌تواند باعث نابودی شبکه‌های نیروگاهی و آسیب به ماهواره‌ها شود.