ایتنا - شاید مریخ باستانی خیلی هم زیستپذیر نبوده باشد. این امکان وجود دارد که در مریخ، ورقههای بزرگ یخی باعث بهوجود آمدن درههای باستانی شده باشند.
تحقیقاتی جدید با تحلیل بیش از ۱۰ هزار بخش از درههای مریخ، توانسته است شکل و شمایل سیاره سرخ در طی چند میلیارد سال پیش را نشان دهد. دانشمندان برای این کار از ظاهر جزیره دوون (Devon) در قطب شمال کانادا الهام گرفتند که سرد و خشک است. بنابر تحلیلهای جدید، ممکن است برخی از درههای مریخ هم با روندی مشابه آنچه در یخهای جزیره دوون بهوقوع پیوست، شکل گرفته باشند.
به گزارش ایتنا و به نقل از Space، آنا گراو گالوفر (نویسنده اصلی این تحقیق) میگوید: «اگر از یک ماهواره به زمین نگاه کنید، درههای زیادی میبینید: برخی از آنها توسط رودخانهها پدید آمدهاند، بعضی توسط یخچالهای طبیعی ساخته شدهاند و برخی هم توسط فرآیندهای دیگر بهوجود آمدهاند و هر نوع از آنها، شکل مشخصی دارد». او ادامه میدهد: «مریخ هم وضعیت مشابهی دارد؛ درههای آن ظاهر خیلی متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند و این امر نشان میدهد که آنها هم مشابه فرایندهای زمینی شکل گرفتهاند».
پژوهشگران میگویند یکی از این فرایندها میتواند آب مذابی باشد که بین یک ورقه یخی و زمین زیر آن جریان پیدا میکند. به گفته دانشمندان، این نوع فرسایش یک الگوی درهای ایجاد میکند که نسبت به الگوی درهای حاصل از رودخانه پرجریان، بسیار متفاوت است.
بنابر این تحلیل، آنها نتیجه گرفتند که ۲۲ شبکه از ۶۶ شبکه ارزیابی شده، با الگوهای شکل گرفته توسط آب جاری در زیر یخچال، بیشترین مطابقت را داشتند. نه الگوی دیگر، توسط یخچالهای طبیعی شکل گرفتند، در حالی که ۱۴ الگوی دیگر توسط رودخانهها تشکیل شدند. مابقی هم تفاوت چندانی با یکدیگر نداشتند.
محققان همچنین دریافتند درههایی که به نظر میرسد با ایجاد آبهای مذاب در زیر یخچالهای طبیعی در زیر مریخ شکل گرفتهاند، در سراسر مریخ پخش شدهاند؛ در حالی که درههایی که به نظر میرسید توسط رودخانهها شکل گرفتهاند در اطراف ناحیهای بسیار باستانی در مریخ با نام Arabia Terra متمرکز شدهاند.
رودخانهها و آب ذوب شده در زیر یخچالهای طبیعی نسبت به یکدیگر یک تفاوت اساسی دارند: دما. دانشمندان معتقدند که تحقیقات جدید آنها با نظریههای اخیر مبنی بر اینکه مریخ در گذشتههای دور خنکتر بوده، همخوانی دارند.