فراموش نکنید که با اطلاع داشتن از انواع مصالح ساختمانی و کاربرد هرکدام، میتوانید انتخابی اصولی و مقرون به صرفه داشته باشید و از هزینه های اضافی در ساخت و ساز جلوگیری کنید.
چهارشنبه ۲۴ دی ۱۳۹۹ ساعت ۱۲:۱۱
با انواع مصالح ساختمانی و کاربرد هرکدام آشنا شوید
---------------- رپرتاژ آگهی -----------------
از مصالح ساختمانی در احداث سازه و به طور کلی در صنعت ساخت و ساز استفاده میشود. مصالح ساختمانی مانند عناصر تشکیل‌دهنده یک شبکه هستند که هرکدام ویژگی مختص به خود را دارند و انتخاب نوع و کیفیت مناسب آن ها حائز اهمیت است. مواد و مصالح لازم برای ساخت و ساز، انواع و اقسام مختلفی دارند که از لحاظ جنس و فرآیند تولید و از همه مهم تر، کاربردشان با هم متفاوت است. در این مقاله سعی داریم با انواع مصالح ساختمانی و کاربرد هرکدام در صنعت ساخت و ساز صحبت کنیم.
انواع مصالح ساختمانی بر اساس نحوه تولید
مصالح پیش ساخته در کارخانه یا کارگاه های گوناگون تولید و ساخته میشود و پس از تولید مستقیما به محل اجرای پروژه انتقال میابد. این نوع مصالح به علت مزایای بالا، امروزه بسیار رواج پیدا کرده اند. مزایایی مانند کاهش هزینه های کلی پروژه و زمان اجرا، سهولت نصب و کاهش حداکثری میزان ضایعات ساخت و ساز.
از طرف دیگر معایبی هم دارند، مانند عدم انعطاف‌پذیری در برابر تغییرات و زمان‌بر بودن روند تولید و آماده‌سازی آن ها.
مصالح درجا به مصالحی میگویند که در محل اجرای پروژه ساخت و ساز آماده و ساخته شود و بلافاصله مورد استفاده قرار گیرند. بسیاری از مصالح ساختمانی مثل انواع ملات، بتن درجا ، قیرگونی و غیره جزو این دسته محسوب میشوند.
مصالح ساختمانی طبیعی و مصنوعی
نوع دیگری از دسته بندی مصالح ساختمانی، طبیعی و مصنوعی بودن آن هاست. مصالح ساختمانی با گذشت زمان و با توجه به اقلیم و فرهنگ و پیشرفت علم و ... دچار تغییرات و دگرگونی شده‌اند.
مصالح طبیعی
مصالحی مانند سنگ و چوب که مستقیما از دل طبیعت گرفته میشود و گاهی درصدی از آن‌ها به صورت صنعتی تغییر پیدا کند.
مصالح مصنوعی
این مواد ساختمانی را انسان‌ها تولید میکنند و در صنایع مختلف استفاده میشوند. مانند رنگ های صنعتی و پلاستیک و...
انواع مصالح ساختمانی قدیم و جدید و کاربرد هرکدام
حال که با روش‌های دسته‌بندی مصالح ساختمانی آشنا شدیم بهتر است وارد جزییات شویم و با انواع مواد و مصالح به همراه کاربرد مصالح در معماری آشنا شویم:
سنگ
بسیاری از بناهای قدیمی را می‌بینیم که از سنگ ساخته شده‌اند و امروز استفاده از سنگ؛ از نمای بیرونی گرفته تا کف فضای داخلی، ساخت تونل ها، پل ها، پی سازی، و ساخت پله ساختمان دیده میشود.
طول عمر بالا، استحکام و مقاومت سنگ باعث شده است که تا این حد محبوبیت داشته باشد. اما استفاده از سنگ معایبی هم دارد، مثل وزن بالا و ظاهر ناخوشایند و همچنین سختی گرم‌کردن بناهای ساخته شده با سنگ. از طرف دیگر نصب و برش سنگ نیز بسیار سخت است و نیاز به مهارت بسیار بالایی دارد.
خاک رس
خاک رس، یکی دیگر از مصالحی که در دسته‌بندی مصالح طبیعی جا دارد. (هرچند امروزه خاک را دستکاری میکنند تا کیفیت و ماندگاری آن را بالا ببرند.)
خاک، ترکیبی از مواد عالی و معدنی است و در اثر تخریب سنگ ها و هوازدگی ایجاد میشود. کیفیت خاک به شرایط آب و هوایی، نوع سنگ اولیه، فعالیت موجودات زنده و منطقه جغرافیایی بستگی دارد.
سهولت استفاده از آن در ساخت و ساز یکی دیگر از مزایای خاک رس است اما کندگیر بودن آن عیب بزرگی محسوب میشود. فراموش نکنید که مصالحی مثل: کاشی، سرامیک، ملات گچ و خاک، ملات گل آهک، آجر، کاه گل و سفال نیز از خاک رس ساخته میشوند.
چوب
چوب نیز یکی دیگر از مصالح ساختمانی طبیعی است و قیمت بالایی دارد. چوب از مصالحی است که در معماری اقلیمی و پایدار بسیار کاربردی است. امروزه کاربرد چوب در مصالح ساختمانی و دکوراسیون داخلی و یا در ساخت درب و پنجره، نماسازی بنا، کفپوش، دیوارپوش، راه پله و تیرهای چوبی رواج پیدا کرده است. چوب نیز مانند سنگ در دو نوع طبیعی و مصنوعی وجود دارد و بر حسب کیفیت و کاربرد متفاوت هستند.
آجر و بلوک
• آجر سفالی
• آجر معمولی
• آجر جوش
• آجر سنگفرش
• آجر نسوز
بتن
بتن یکی از مصالح ساختمانی کامپوزیتی است که از ترکیب شن و ماسه با آب و سیمان ( ترجیحا سیمان پرتلند) تشکیل میشود. این نوع از مصالح ساختمانی، مانند سنگ یکپارچه، سخت و محکم است و از استحکام کششی کمی برخوردار است و به همین علت است که برای افزایش استحکام آن از میله‌های فولادی استفاده میشود. از بتن برای برای مقاوم سازی سازه و همچنین ساخت پل ها، سد ها، کف سازی ها، تونل ها و کفپوش ها استفاده میشود. انواع بتن به شرح زیر است:
• بتن سبک: به بتنی گفته میشود که سنگدانه های آن وزن کمی دارند. اگر وزن بتن کمتر از ۱۹۲۰ کیلوگرم بر متر مربع باشد، جزو بتن سبک محسوب میشود. برای ساخت بلوک های بتنی از بتن سبک استفاده میکنند.
• بتن متخلخل: این نوع از بتن دارای روزنه و حفره های متعدد است تا بتواند آب یا هوا را از خود عبور دهد.
• بتن سنگین: به بتنی گفته میشود که سنگدانه های آن سنگین هستند. وزن این بتن بین ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است.
• بتن پلیمری: در این نوع بتن به منظور اتصال سنگدانه های بتنی از مواد پلیمری استفاده میشود، به همین علت هنگام تولید آن سیمان حذف میشود. مواد پلیمری باعث کاهش حجم حفره های بین سنگدانه ها میشوند.
• بتن خود متراکم: بتن خود متراکم به بتنی گفته میشود که برای جلوگیری از ایجاد حباب نیاز به ویبره نداشته و تنها با وزن خود متراکم میگردد. این بتن برای بتن ریزی های حجیم مناسب است.
آهن آلات
این مصالح معمولا به صورت خالص به کار نمیرود و از آلیاژ های آن، مانند فولاد، مس، چدن، آلومینیوم و از همه مهم‌تر فولاد استفاده میشود. مقاومت بسیار بالا و قابلیت شکل پذیری باعث شده است که از این مصالح آهنی در ساختمان سازی به وفور استفاده شود و تنها عیبی که این مصالح دارند، خوردگی و زنگ‌زدگی آن هاست که با روکش حل میشود.
از مصالح آهنی در ساخت انواع ابزارهای ساختمانی، تیر آهن، انواع ورق‌ها، انواع درب، نبشی‌ها و انواع میلگرد استفاده میشود.
تیرآهن
تیرآهن یکی از مهمترین مقاطع فولادی در صنعت ساختمان است که برای استفاده از آن، لازم است انواع مختلف این محصول، کاربرد و ویژگی‌ها و حتی کیفیت کارخانه‌های تولید کننده این محصول را بشناسید.
به یاد داشته باشید که انتخاب نامناسب این محصول سهم زیادی در میزان عدم موفقیت پروژه‌های شما خواهد داشت.
لوله
لوله‌ها با توجه به جنس‌های متنوع در انواع مختلفی تقسیم بندی میشوند. هر کدام از لوله‌ها با توجه به ویژگی‌هایی که دارند، دارای کاربردهای مختلفی در صنعت و ساختمان سازی هستند.
میلگرد
دنیای مقاطع فولادی را بدون وجود میلگرد نمی‌توان متصور شد؛ اهمیت میلگرد در سازه‌های فولادی و صنایع مختلف به اندازه‌ای است که بدون وجود آن هیچ پروژه‌ای را به اتمام نمی‌توان رساند. حجم استفاده از میلگرد در سازه‌های فولادی بالاست و عوامل مختلفی در قیمت نهایی آن تاثیرگذار هستند و قیمت روز میلگرد در بازار بسیار مهم است.
ورق
امروزه در ایران انواع ورق فولادی در کارخانه های مختلفی همچون فولاد مبارکه اصفهان ، کارخانه فولاد اکسین وفولاد کاویان در اهواز و فولاد گیلان تولید میشود و این امر ایران را به یکی از بزرگترین تولید کنندگان این محصول فولادی در خاورمیانه بدل کرده است . عموماً ورق‌های فولادی با روشی به نام نورد تولید میشوند. نورد یکی از روش‌های شکل‌دهی فلزات است که در آن شمش فولادی از بین غلتک‌هایی عریض عبور میکند و به‌مرور فاصله این غلتک‌ها باهم کمتر و کمتر میشود تا درنهایت ورق خروجی به ضخامت موردنیاز برای تولید برسد.
شیشه
شیشه نیز با ظاهر شفاف خود یکی از مصالحی است که در هر ساختمان و سازه‌ای مورد استفاده می‌باشد. در ساخت این محصول از ماسه و سیلیکات ها استفاده میشود. نقطه ضعف این محصول شکننده بودن آن است اما برای ایجاد مقاومت در آن میتوان از تثبیت کننده ها در تولید آن استفاده شود. انواع شیشه با توجه به مقاومت و شکل ظاهری آن ها دسته بندی میشوند که به برخی از آن ها اشاره اشاره میکنیم:
• شیشه رفلکس: شیشه رفلکس همانند آینه است. این شیشه ها طیف های نور را منعکس میکنند و مانع از ورود آن به ساختمان میشوند. بنابراین در روز مانع از دیدن درون ساختمان میشوند و در شب این قابلیت را از دست میدهند.
• شیشه دوجداره: از مهمترین گزینه های یک خانه داشتن شیشه دوجداره است. این شیشه از کنار هم قرار گرفتن دو لایه شیشه که فضای بین آن ها با گاز آرگون پر شده ساخته میشود. بنابراین نقش عایق صوتی و حرارتی را برای ساختمان ایفا میکنند و در کاهش اتلاف انرژی بسیار موثر هستند.
• شیشه رنگی: این شیشه‌ها در رنگ های مختلف تولید میشوند و باعث زیباتر شدن سازه میشوند. شیشه رنگی بیشترین میزان نور را جذب نموده و مقدار کمی از آن را از خود عبور میدهد.
• شیشه لمینت یا نشکن: این شیشه برخلاف شیشه های معمولی هنگام شکستن در اثر ضربه، به صورت تکه های ریز در فضا پخش نمیشوند، زیرا بین لایه های این شیشه یک لایه نایلونی قرار گرفته که خرده شیشه ها را کنار هم نگه میدارد. شیشه لمینت، مقاوم ترین شیشه است که در حال حاضر در بازار عرضه میشود.
• شیشه سکوریت: نوعی شیشه است که در اثر گرم و سرد شدن ناگهانی تولید میشود. در مکان هایی که مقاومت در برابر حرارت و ایمنی اهمیت دارد، از این شیشه استفاده میشود. مانند ساخت درب های بدون قاب و یا مکان هایی که حفظ ایمنی انسان قابل توجه است.
• شیشه خم: شیشه خم به دلیل دارا بودن شکل قوسی، بیشتر به عنوان زیبایی بصری در ساختمان استفاده میشود. برای مثال از این شیشه ها برای ساخت پنل های دو جداره راه پله استفاده میشود.
• شیشه هوشمند مات شونده: از جمله شیشه هایی است که در خانه های هوشمند و مدرن به چشم میخورد. این شیشه، میزان نور ورودی به ساختمان را تنظیم میکند و در روز به طور خودکار مات شده و در شب به حالت اولیه باز میگردد. از مزایای آن میتوان به کاهش هزینه های گرمایشی و سرمایشی ساختمان اشاره کرد.
گچ
پودری نرم و سفید رنگ که از سنگ گچ به دست می آید و یکی از پر کاربرد ترین مصالح ساختمانی است. گچ از جمله مصالح زودگیر است که از آن در سفید کاری سقف و دیوار های ساختمان، ساخت پنل های پیش ساخته و المان های دکوراتیو و ملات استفاده میشود و انواع مختلفی هم دارد:
• گچ عاج: این نوع گچ دانه‌بندی بسیار ریز دارد و زمان گیرش آن طولانی است. از این متریال ساختمانی برای کشته کشی بنا و ساخت پنل های پیش ساخته گچی استفاده میشود.
• گچ میکرونیزه: از فرآوری گچ معمولی، گچ میکرونیزه تولید میشود و به منظور کشته کشی، سفیدکاری و گچ بری مورد استفاده قرار میگیرد.
• گچ سفیدکاری: این گچ به منظور پوشش سطح و سفیدکاری دیوارهای داخلی و خارجی به کار میرود و رنگ آن کاملاً سفید است و قیمت بسیار مناسبی هم دارد.
• گچ گیپتون: مزیت این نوع گپ چسبندگی بالای آن به نسبت به سایر گچ ها است. این گچ بر روی انواع سطوح از قبیل بلوک های بتنی، سطوح فومی و سطوح بتنی متخلخل قابل اجراست.
سیمان
• سیمان نسوز: این نوع سیمان در برابر حرارت های بالا و شوک حرارتی، مواد خورنده، سولفات ها، سائیدگی، ضربه و آب های اسیدی مقاومت بالایی دارد.
• سیمان پرتلند: سیمان پرتلند، مرغوب‌ترین نوع سیمان است که در ساخت و ساز کاربرد دارد. این سیمان دارای تیپ ۱ الی ۵ است که هر کدام از آن ها از لحاظ کاربرد در مکان‌های مختلف قابل استفاده هستند.
• سیمان رنگی: با افزودن رنگدانه به سیمان سفید، سیمان رنگی ایجاد میشود. این سیمان سطحی صاف و یکدست و رنگی ایجاد میکند و به همین علت برای پوشش نمای ساختمان بهترین گزینه است. از دیگر مزایای سیمان رنگی این است که مقاومت مکانیکی بالایی دارد و دچار ترک خوردگی نمیشود.
کامپوزیت سیمان
این محصول از ترکیب خمیر سیمان با آب و مواد فیبری مختلف مثل کاغذ و فایبر گلاس تشکیل میشود. با استفاده از این کامپوزیت ها میتوان انواع چوب، الیاف مختلف و هر ماده مشابهی را به هم متصل کرد.
ملات
ماده ای چسبنده است که از ترکیب چند ماده ساخته میشود و برای بهم چسباندن مصالح مختلف به یکدیگر به کار میرود. دو عنصر اصلی ملات، ماده پر کننده و ماده چسباننده است. همچنین برای افزایش خواص ملات به آن، مواد افزودنی شامل هواساز ها، روان کننده ها، رنگدانه ها و مواد نگهدارنده آب اضافه میشود. با توجه به ترکیبات مورد استفاده در ملات، این نوع از مصالح به 3 دسته تقسیم میشود:
• ملات آبی: ملات آبی، به ملات هایی گفته میشود که در مجاورت با آب سخت میشوند و به منظور استفاده در محیط های آبی تولید میشوند. از جمله ملات های آبی میتوان به ملات ماسه و آهک، ملات ماسه و سیمان و ملات خاک شنی و آهک اشاره نمود.
• ملات هوایی: به ملات هایی مثل ملات کاه گل و ملات گچ و خاک که در برابر هوا خود را گرفته و خشک میشوند، ملات هوایی گفته میشود.
• ملات های ویژه: اگر به ملات های معمولی مواد افزودنی اضافه شود، قابلیت های ویژه ای پیدا میکنند و برای مکان های مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. برای مثال ملات سیمان و یا آهک به دلیل افزودن مواد پوزولانی به آن ها در برابر مواد شیمیایی و حمله سولفات ها مقاومت بالایی پیدا میکنند، از این رو برای محیط هایی که احتمال حمله سولفات ها در آن ها وجود دارد، مناسب هستند.
پلاستیک
از جمله کاربرد پلاستیک در مصالح ساختمانی، لوله‌های پلاستیکی هستند که زیر سطوح بتنی در ساختمان‌ها وجود دارند. پلاستیک مزایای زیادی دارد مثل: مقاومت در برابر گرما، انعطاف پذیری و استحکام، سازگاری بالا و وزن بسیار کم.
سرامیک
از جمله مهمترین مصالح ساختمانی است و در کف، دیوارها، پیشخوان آشپزخانه و گاهی سقف استفاده میشود. سرامیک جزو مصالحی است که از فرآوری خاک رس و گرما دادن آن ساخته میشود و از لحاظ کیفیت بسیار متنوع است.
پانل های گچی پیش ساخته
این نوع پانل ها از جمله مصالح ساختمانی جدید است که با نیاز روز ساخته میشوند و نه تنها برای ساخت دیوارهای کاذب مناسب هستند، بلکه نوعی عایق صوتی و حرارتی محسوب میشوند و مانع از انتقال گرمای ساختمان و همچنین سر و صدا میگردند.
پانل کامپوزیت آلومینیومی
این پانل از جمله مصالح ساختمانی جدید برای نما است. این پانل از دو ورق آلومینیوم تشکیل شده که بین آن ها پلی اتیلن قرار گرفته است و به همین علت هم مقاومت بسیار بالا در برابر حرارت، انجماد، آب و ضربه دارد و گزینه ای مناسب برای نمای خارجی ساختمان به شمار میرود.
سخن پایانی
امروزه با توجه به پیشرفت صنعت ساختمان سازی، مصالح نیز متنوع و گوناگون شده و با کیفیت و ویژگی های مختلفی به بازار عرضه میشوند. فراموش نکنید که با اطلاع داشتن از انواع مصالح ساختمانی و کاربرد هرکدام، میتوانید انتخابی اصولی و مقرون به صرفه داشته باشید و از هزینه های اضافی در ساخت و ساز جلوگیری کنید برای مشاهده قیمت آهن آلات به سایت اصفهان آهن مراجعه کنید.
کد مطلب: 63756
