شناسایی انفجار نادر «هایپرنوا» برای نخستین بار در حاشیه راهشیری
ایتنا - دانشمندان شواهدی از یک انفجار ستارهای نادر و عظیمی پیدا کردهاند که مربوط به نخستین روزهای کیهان است؛ چیزی کمتر از یک میلیارد سال پس از مهبانگ.
این انفجار باستانی که به عنوان «ابرنواختر مغناطیسی-چرخشی» نیز شناخته میشود، تقریباً ۱۰ برابر روشنتر و پرانرژیتر از ابرنواخترهای معمولی است و ترکیب عجیبی از عناصر است که سوخت نسل بعدی ستارهها را تأمین میکنند.
به گزارش ایتنا و به نقل از Live Science، طبق تحقیقی که بهتازگی منتشر شده است، ستارههایی که به این شکل منفجر میشوند، باید بسیار بزرگ (دهها برابر خورشید) باشند، به سرعت بچرخند و از یک میدان مغناطیسی قدرتمند برخوردار باشند. هنگامی که ستارهای از این دست میمیرد، با یک انفجار بسیار قدرتمند خاموش میشود؛ در پوستهای متراکم و پرانرژی فرو میریزد که عناصر ساده ستاره مولد را به یک «سوپ» متشکل از مواد سنگینتر تبدیل میکند.
نویسندگان این مطالعه بیان میدارند یک ستاره دوردست در حاشیه کهکشان راه شیری پیدا کردهاند که حاوی یک کوکتل شیمیایی عجیب است و تنها با این نوع انفجار دستنیافتنی قابل توضیح است. این ستاره SMSS J200322.54-114203.3 نام دارد و در حدود ۷۵۰۰ سال نوری از خورشید فاصله دارد. این ستاره نزدیک به ۱۳ میلیارد سال پیش (یا اندکی کمتر از ۸۰۰ میلیون سال پس از تولد کیهان) تشکیل شده و به گفته محققان ستارههایی از این دست، قدیمیترین ستارههای موجود هستند.
محققان در مطالعه جدید خود، با استفاده از ابزارهای ویژه در تلسکوپ Giant Magellan واقع در صحرای آتاکاما شیلی، ترکیب شیمیایی ستاره را بر اساس طول موجهای نوری که از آن ساطع میشود، مورد تحلیل دقیق قرار دادند. آنها دریافتند که بر خلاف اکثر ستارگان شناخته شده با این عمر، این ستاره حاوی مقادیر بسیار کمی آهن است؛ در حالی که دارای مقادیر بسیار زیادی از عناصر سنگین تر مانند روی، اورانیوم و یوروپیوم است.
ادغام ستارههای نوترونی میتواند وجود این عناصر سنگینتر را در ستارههای مشابه در کیهان تازهمتولدشده توضیح دهد؛ با این حال، محققان میگویند این ستاره شامل بسیاری از عناصر سنگین «اضافی» است که حتی تئوری ادغام ستاره نوترونی نیز از توضیح آن ناتوان است.
به گفته نویسندگان، تنها توضیح برای وجود این همه عناصر اضافی سنگین، یک انفجار فوقالعاده بزرگ میتواند باشد؛ یک هایپرنوا که با چرخش سریع و میدان مغناطیسی قوی تقویت میشود.