سرانجام راز و رمز شفقهای پرتو ایکس قدرتمند مشتری حل شد
ایتنا - بهتازگی دانشمندان توانستهاند اسرار شفقهای پرتو ایکس مشتری را توضیح دهند و بدینترتیب تلاش ۴۰ ساله آنها برای یافتن پاسخ به پایان رسید.
مطالعهای جدید نشان میدهد که این امکان وجود دارد شرارههای مرموز پرتو ایکس مربوط به شفقهای قطبی مشتری «نورهای شمالی» این سیاره غولپیکر شباهتهای غیرمنتظرهای با زمین داشته باشد.
به گزارش ایتنا و به نقل از Space، گفته میشود میدان مغناطیسی مشتری بسیار قوی است و حدود ۲۰ هزار برابر زمین است و بنابراین مغناطیس این کره بسیار قدرتمند است. اگر این مگنتوسفر در آسمان شب قابل مشاهده باشد، میتواند ناحیهای چندین برابر ماه ما را بپوشاند. به همین ترتیب، شفقهای مشتری بسیار قدرتمندتر از زمین هستند و صدها گیگاوات انرژی آزاد میکنند که البته برای تأمین قدرت تمدن بشری بسیار کافی است.
شفقهای قطبی مشتری نیز شرارههای پرتو ایکس غیرمعمولی را منتشر میکنند که منشأ آن یونهای گوگرد و اکسیژن است که توسط قمر آتشفشانی Io به بیرون پرتاب میشود. شفقهای پرتو ایکس مشتری به تنهایی هر کدام حدود یک گیگاوات انرژی آزاد میکنند؛ یعنی مقدار انرژی که یک نیروگاه زمینی میتواند طی چند روز تولید کند. این شفقهای پرتو ایکس غالباً مانند ساعت کار میکنند، با ضربات منظم به مدت چند ده دقیقه و این روند برای دهها ساعت ادامه مییابد.
گفتنی است محققان برای کشف منابع این شرارهها، از کاوشگر جونو ناسا که به دور مشتری میچرخد برای بررسی مگنتوسفر این سیاره غولپیکر استفاده کردند. در عین حال، آنها تلسکوپ XMM-Newton آژانس فضایی اروپا را نیز در اختیار داشتند که به دور زمین میچرخد و پرتو ایکس مشتری را از راه دور تحلیل میکند.
دانشمندان کشف کردند که شرارههای پرتو ایکس ظاهراً توسط ارتعاشات منظم خطوط میدان مغناطیسی مشتری ایجاد میشوند. این ارتعاشات امواج پلاسما را در مقیاس سیارهای تولید میکنند؛ یعنی ابرهایی از ذرات باردار الکتریکی که یونهای سنگین را در امتداد خطوط میدان مغناطیسی پراکنده میکنند تا زمانی که در جوّ این سیاره خرد شوند و انرژی خود را به شکل پرتو ایکس آزاد کنند.
اما از سوی دیگر، هنوز مشخص نیست که چرا خطوط میدان مغناطیسی مشتری مرتباً مرتعش میشوند. محققان میگویند شاید علت این امر، تعاملات زیاد با باد خورشیدی یا جریان سریع پلاسما در مغناطیس کره مشتری باشد.