ایتنا - آموزش مجازی را شاید بتوان ملموس‌ترین و همگانی‌ترین خدمتی دانست که فناوری اطلاعات به عموم مردم داده است، این واقعیت به ویژه پس از بروز ویروس کرونا و ایجاد بحران در روابط، اجتماعات و مناسبات مردم خودنمایی کرد، یعنی زمانی که امکان حضور در محیط‌های عمومی تقریبا متتفی شد.

اولین و مهم‌ترین تاثیر این بحران را در عرصه آموزش دیدیم که دانش‌آموزان ناخواسته از محیط آموزش به‌دور افتادند و خطر افت تحصیلی جدید پدیدار شد. البته در هر کشوری با اتکا به سوابق خود تلاش کردند با این بحران مقابله نمایند و در ایران نیز شاد نخستین نمونه‌ای بود که به شکل سراسری در این زمینه فعال شد.

طبیعی بود که در مواجهه با این بحران ناگهانی، و نیز بار سنگین ارتباط و تبادل اطلاعات میلیونی دانش‌آموزان و معلمان و مدیران، این سامانه مشکلاتی از خود بروز دهد و نقایص و کمبودهایش آشکار گردد. اما بتدریج و با اهتمام بیشتر متولیان، مشخص شد که اراده برای تقویت این سامانه جدیست، بگونه‌ای که مدیریت اخیر وزارت آموزش و پرورش، نظر دولت را بر ادامه بهره‌گیری از این سیستم اعلام نمود.
وی در مورد امکان حذف پلتفرم شاد از سیستم آموزش و پرورش کشور در صورت حضوری شدن مدارس، گفته بود: «برگشت به گذشته امکان‌پذیر نیست؛ زین پس آموزش در فضای مجازی برقرار خواهد بود، حتی اگر مدارس کاملا حضوری باشد. در آن صورت شاد به عنوان بخشی از فعالیت‌های آموزش و پرورش یا نقش مقومی، یا مکملی یا اصلی خواهد داشت که دنبال طرحی برای استفاده از آن در هر سه حوزه هستیم.» چیزی که وزیر ارتباطات هم بر آن تصریح نمود.

شاد چگونه باید یک پلتفرم کامل شود؟
بدیهیست که باید در پی تکمیل سیستم شاد و ایجاد سامانه‌های ارزش‌افزوده پیرامون آن بود. اما چه زمانی می‌توان شاد را فراتر از یک نرم‌افزار آموزشی و ارتباطی، به معنای واقعی یک "پلتفرم" دانست؟ این امر زمانی محقق می‌شود که نرم‌افزارها، سامانه‌ها و خدمات دیگری حول آن شکل بگیرد و هر یک بتواند خدمت خاصی برای کاربران آن ارائه کند، به عنوان مثال نرم‌افزارها و سایت‌هایی که امکان جست‌وجو، دسته‌بندی، آرشیو و... در میان انبوه محتوای موجود و مرتبط با شاد را به کاربران بدهند.

امکان قانونی
نخستین پیش‌شرط برای رسیدن به این نقطه، امکان قانونی آن است. آیا فعالان مختلف در این عرصه اعم از دولتی و خصوصی، می‌توانند وارد این حوزه شوند و خدمات لایه‌های بالاتر و ارزش‌افزوده ارائه نمایند؟ خوشبختانه پاسخ مثبت است. در جلسه اخیر شورای عالی فضای مجازی، این موضوع مورد توجه قرار گرفت و این امکان قانونی به تصویب رسید. مطابق مصوبه این شورا، مقرر شد که وزارت آموزش و پرورش مسئولیت صدور مجوز برای بخش دولتی و نیز غیردولتی را داشته باشد و راه را برای فعالان این حوزه هموار کند، و به مقررات‌گذاری در این باره نیز بپردازد.

خدمات جدید در راه
بنظر می‌رسد فعالان، کارآفرینان و استارتاپ‌ها اکنون می‌توانند به حوزه آموزش نیز وارد شوند و به غنای آن و نیز ارائه خدمات مرتبط با آن بپردازند، این موضوع به ویژه با مزیت نسبی جامعه ما در کارآفرینان جوان و مستعد، نه تنها دور از ذهن نیست، بلکه چشم‌انداز خوبی را نشان می‌دهد.

شاید نخستین گام در این مسیر را بتوان سامانه جدیدی دانست که به منظور فراهم آوردن امکان جست‌وجو و پالایش در میان انبوه اطلاعات موجود در این پلتفرم دانست. "شادبین" (به نشانی www.shaadbin.ir) سامانه‌ایست که به تازگی به راه افتاده و قصد دارد این امکان را به کاربران بدهد که در میان حجم عظیم اطلاعات موجود در این شبکه، به جست‌وجو آن هم به تفکیک دیتا و صوت و ویدئو و... بپردازد، و نیز نرم‌افزارهای مرتبط موجود در بازار را نمایش دهد، امکانی که برای کاربران مفید و تسهیل کننده خواهد بود.

هر چند این سامانه را می‌توان در ابتدای راه دید که قطعا باید تکمیل گردد، اما بی‌تردید می‌تواند حرکتی قابل توجه برای غنی‌تر شدن پلتفرم شاد ارزیابی شود.