ایتنا - ویتامین‌ها برای ساخت، ترمیم و حفظ بافت‌ها و سلول‌های سالم بسیار مهم هستند و ویتامین آ (ویتامین A) به ویژه برای بینایی، پوست و استخوان‌ها حائز اهمیت است.

ویتامین آ (ویتامین A) که به دلیل تولید رنگدانه‌های شبکیه چشم، به عنوان «رتینول» نیز شناخته می‌شود، یک ماده مغذی محلول در چربی است. این بدان معناست که همراه با چربی رژیم غذایی جذب بدن می‌شود و سپس برای استفاده بعدی در بافت بدن ذخیره می‌گردد.
 
به گزارش ایتنا و به نقل از لایوساینس، مصرف دوز زیاد ویتامین آ می‌تواند مضر باشد، اما بدن فقط به اندازه‌ای که نیاز دارد آن را تبدیل می‌کند. می‌توانیم ویتامین آ را به طور طبیعی از غذاها دریافت کنیم یا آن را به شکل مکمل مصرف نماییم.

این ویتامین عملکردهای مختلفی دارد؛ از کمک به سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با بیماری و عفونت گرفته تا کمک به بینایی، دندان‌ها، پوست و اسکلت.
 
منابع خوب ویتامین آ عبارتند از پنیر، تخم مرغ، ماهی روغنی، شیر، ماست و جگر (در صورت باردار بودن، باید از جگر پرهیز کنید). همچنین می‌توانید ویتامین آ را با مصرف منابع گیاهی بتاکاروتن (موجود در سبزیجات برگدار و میوه‌های زرد رنگ مانند انبه، پاپایا و زردآلو) دریافت کنید؛ زیرا بدن می‌تواند این ویتامین را به رتینول تبدیل کند.
 
در این مقاله، با نایجل دنبی (متخصص تغذیه) صحبت می‌کنیم تا در مورد ویتامین آ، منابع، فواید آن و نحوه تشخیص علائم کمبود بیشتر آگاه شویم.
 
ویتامین آ چه فوایدی دارد؟
 به گفته دنبی، ویتامین آ برای کمک به حفظ سیستم ایمنی، کمک به بینایی (به ویژه بینایی در نور کم) و حفظ سلامت پوست مهم است.
 
وی توضیح می‌دهد: «ویتامین آ یک آنتی اکسیدان است؛ به این معنی که از بدن در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند. رادیکال‌های آزاد مولکول‌های مخربی هستند که باعث آسیب اکسیداتیو می‌شوند و می‌توانند بر پروتئین‌ها و DNA بدن تأثیر منفی بگذارند. این امر می‌تواند منجر به التهاب، سرطان و بیماری قلبی شود».
 
سایر فواید ویتامین آ عبارتند از:
 
کاهش خطر نابینایی
 مطالعه‌ای که بر روی بیماری چشم مرتبط با افزایش سن انجام شده بود، نشان داد که مصرف سطوح بالای آنتی اکسیدان‌ها، مانند ویتامین آ، به‌همراه با روی، می‌تواند خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا مرتبط با افزایش سن را تا ۲۵ درصد کاهش دهد.

دژنراسیون ماکولا وابسته به سن، شایع‌ترین علت از دست دادن بینایی در جمعیت مسن است.
 
کاهش آکنه و آسیب ناشی از نور خورشید
 ویتامین آ به تقویت و حفظ درم و اپیدرم (دو لایه بالایی پوست) کمک می‌کند. شواهدی وجود دارد که نشان می‌هد هنگامی که ویتامین آ به صورت موضعی استفاده می‌شود، رتینوئیدها  (دسته‌ای از ترکیبات مشتق شده از ویتامین آ) را می‌توان برای درمان آکنه و نشانه‌های خاصی از آسیب ناشی از نور خورشید استفاده کرد.
 
با این حال، یک عارضه جانبی معمولاً تجربه شده در هنگام استفاده موضعی از رتینوئیدها، «درماتیت رتینوئید» است که می‌تواند به تحریک پوست و زخم منجر گردد، اما تنظیم دوز می‌تواند واکنش‌های نامطلوب پوستی را کاهش دهد.
 
دندان‌ها و استخوان‌های قوی‌تر
 ویتامین آ به بدن در جذب کلسیم کمک می‌کند؛ بنابراین برای سلامت دهان و استخوان مهم است. این ویتامین مینای دندان را تقویت می‌کند و مخاط سالم دهان را که گونه‌ها و لثه‌ها را می‌پوشاند، تقویت و آن را کمتر مستعد ابتلا به عفونت و بیماری می‌کند.
 
همچنین برای سلامت استخوان‌ها نیز اهمیت بسزایی دارد. هم استئوبلاست‌ها (سلول‌های سازنده استخوان) و هم استئوکلاست‌ها (سلول‌های در حال شکستن استخوان) به ویتامین آ نیاز دارند، اما تحقیقات بالینی نشان داده است که سطوح بالاتر ویتامین آ با تراکم استخوان کمتر و شکستگی‌ها مرتبط است.
 
محافظت در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد
 همانطور که شنیدیم، ویتامین آ یک آنتی اکسیدان است که از سلول‌ها در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد که می‌تواند باعث بیماری و پیری شود، محافظت می‌کند.

اگرچه شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهند آنتی اکسیدان‌ها از بروز سرطان جلوگیری می‌کنند، ولی بنابر مؤسسه ملی سرطان، مصرف مکمل‌های ویتامین آ در پیشگیری موثر نیست.
 
اما بر اساس یک مطالعه بین‌المللی در مجله معتبر آنتی اکسیدان، مصرف بتا کاروتن کاملاً طبیعی حاصل از غذاها می‌تواند در این زمینه کمک‌کننده باشد.