سهونیم میلیارد سال پیش در مریخ یک اَبَرسونامی اتفاق افتاده است
ایتنا - بنا به گفته دانشمندان، مریخ هم ممکن است مانند زمین، هدف برخورد سیارک «قاتل دایناسور» خودش قرار گرفته باشد که باعث ایجاد یک اَبَرسونامی شده است.
یک برخورد سیارکی، مشابه برخورد چیکسولوب که ۶۶ میلیون سال پیش، بسیاری از دایناسورها بر روی زمین را از بین برد - در یک ناحیه کمعمق اقیانوسی به این سیاره برخورد کرد و موجب شد ضایعات در سراسر سیاره پراکنده شوند.
به گزارش ایتنا از ایندیپندنت، تحقیقات گذشته نشان میداد که برخورد یک سیارک یا دنبالهدار در یک اقیانوس واقع در نواحی کمارتفاع شمالی مریخ احتمالا در حدود ۳.۴ میلیارد سال پیش موجب ایجاد یک اَبَرسونامی شده است.
در هر حال، پیش از این مطالعه جدید، محل دهانه حاصل از برخورد نامشخص بود.
الکسیس رودریگز در موسسه علوم سیارهای، توسان، آمریکا و همکارانش، نقشههای سطح سیاره سرخ را که با تلفیق تصاویر ماموریتهای پیشین به این سیاره ساخته شده بود، تجزیهوتحلیل کردند.
آنها یک دهانه برخوردی را شناسایی کردند که ممکن بود سبب ایجاد سونامی عظیم شود - یک موج غولپیکر.
این دهانه - که آنها نامش را «پوهل» (Pohl) گذاشته اند - ۱۱۰ کیلومتر قطر دارد.
این ناحیه در منطقهای از نواحی کمارتفاع شمالی قرار دارد که بررسیهای قبلی نشان دادهاند احتمالا در منطقهای در حدود ۱۲۰ متر زیر سطح دریای پیشنهادشده آن، با یک اقیانوس پوشیده شده بود.
به گفته پژوهشگران، این دهانه بر مبنای موقعیت مکانی پوهل، ممکن است حدود ۳.۴ میلیارد سال پیش، بر اساس محل آن در بالا و پایین صخرههایی که قدمتشان قبلا همینقدر تعیین شده بود، شکل گرفته باشد.
نویسندگان، برخورد سیارکها و دنبالهدارها با این منطقه را شبیهسازی کردند تا آزمایش کنند که چه نوع برخوردی ممکن است سبب ایجاد دهانه «پوهل» شود و اینکه آیا این میتواند به یک اَبَرسونامی منجر شود یا خیر.
شبیهسازیهایی که دهانههایی با ابعاد مشابه پوهل را تشکیل میدادند، یا با یک سیارک ۹ کیلومتری ایجاد شد که با مقاومت شدید سطح سیاره مواجه شده - با آزادسازی ۱۳ میلیون مگاتن انرژی «تیانتی» - یا با یک سیارک ۳ کیلومتری با مقاومت ضعیف سطح سیاره - با آزاد کردن نیم میلیون مگاتن انرژی تیانتی.
مقدار انرژی آزادشده با قدرتمندترین بمب هستهای که تاکنون آزمایش شده تقریبا ۵۷ مگاتن انرژی تیانتی بوده است.
هر دو برخوردی که شبیهسازی شدند، دهانههایی به قطر ۱۱۰ کیلومتر شکل دادند و اَبَرسونامیهایی ایجاد کردند که تا فاصله ۱۵۰۰ کیلومتری از مرکز محل برخورد رسیدند.
تجزیه و تحلیل اَبَرسونامی ناشی از برخورد سیارک سه کیلومتری، نشان داد که سونامی ممکن است تا حدود ۲۵۰ متر در ساحل، ارتفاع داشته باشد.
به گفته پژوهشگران، پیامدهای برخورد مطرحشده پوهل ممکن است شباهتهایی با برخورد چیکسولوب روی زمین داشته باشد.
محققان در مقالهای در مجله «ساینتیفیک ریپورتز» میگویند: «موقعیت مکانی این ناحیه، در امتداد یک قطعه کشیدهشده به سمت ارتفاعات، که در امتداد گودیها و شیارهای فرسایشی قرار دارد، از اینکه منشاء آن یک اَبَرسونامی بوده پشتیبانی میکند.»
آنها میافزایند: «یافتههای ما نتیجه میگیرد که سنگها و نمکهای خاک در محل برخورد سیارک یا دنبالهدار به مریخ، ماهیت دریایی دارند، که این موضوع، مستلزم بازنگری علمی از اطلاعات گردآوریشده از نخستین بررسیهای میدانی بر روی مریخ است.»
این یافتهها در مقاله جدیدی با عنوان «شواهد برخورد اقیانوسی و رسوب اَبَرسونامی در کرایس پلانیتیا، مریخ» که در «ساینتیفیک ریپورتز» منتشر شده گزارش شده است.