ایتنا - آرتمیس ۲، دومین پرواز برنامهریزیشده از دنباله برنامههای آرتمیس است. پس از پرتاب و سپس سقوط هواپیمای بدون سرنشین آرتمیس ۱، آرتمیس ۲ قصد دارد برای نخستینبار از سال ۱۹۷۲ انسان را به ماه ببرد.
آرتمیس ۲ برای پرتاب سرنشینان در یک مأموریت هشتروزه از ابرموشک سامانهٔ عظیم پرتاب فضایی (SLS) و فضاپیمای اوریون استفاده خواهد کرد.
به گزارش ایتنا و به نقل از اسپیس، فضانوردان و کنترلگرهای این مأموریت، دادههایی را دربارهٔ اوریون و عملکرد سرنشینان جمعآوری میکنند تا میزان آمادگی برنامهٔ آرتمیس برای فرستادن افراد به سطح ماه را ارزیابی کنند.
گفتنی است هنوز نام سرنشینان آرتمیس ۲ مشخص نشده؛ اما تاریخ پرتاب بهطور آزمایشی برای سال ۲۰۲۴ تعیین شده است، البته به شرطی که تمام دادههای آرتمیس ۱ نشان دهند که آرتمیس ۲ آمادهٔ پرواز است.
با فرض اینکه آرتمیس ۲ همه چیز را با موفقیت پشتسر بگذارد، نخستین مأموریت فرود (آرتمیس ۳) نیز ممکن است در سال ۲۰۲۵ رخ دهد.
تاریخ پرتاب آرتمیس ۲
تاریخ پرتاب آرتمیس ۲ بهطور آزمایشی برای سال ۲۰۲۴ تعیین شده است، اما این کار به آمادگی چند مورد بستگی دارد.
ناسا با موفقیت در ساعت ۰۱:۴۷ بامداد به وقت محلی در روز ۱۶ نوامبر سال جاری از مجتمع پرتاب 39B در مرکز فضایی کندی ناسا در فلوریدا آرتمیس ۱ را پرتاب کرد. این مأموریت برای ارزیابی آمادگی فضاپیمای SLS و اوریون برای حمل انسان، دادههای تشعشعات و دادههای مهندسی را جمعآوری خواهد کرد.
گفته میشود اگر آرتمیس ۱ مأموریت خود را از زمان پرتاب تا سقوط در اقیانوس با موفقیت انجام دهد، مراحل پرتاب آرتمیس ۲ بعدی برنامهریزی خواهد شد.
مأموریت سرنشینان به لباسهای فضایی جدیدی نیاز دارد که برای تحمل محیط سیلونار (cislunar) ساخته شدهاند؛ یعنی محیطی که نسبت به مدار پایین زمین (همان جایی که جایی که فضانوردان محافظت بیشتری دریافت میکنند)، تشعشعات بیشتری دارد.
ناسا از ماه اوت سال ۲۰۲۲، در حال سرهمبندی عناصر کلیدی سختافزار آرتمیس ۲ است تا در مراحل بعدی به آزمایش و ادغامهای آتی بپردازد.
چه کسی با آرتمیس ۲ پرواز خواهد کرد؟
هنوز نام سرنشینان آرتمیس ۲ مشخص نشده است، اما میدانیم که چهار فضانورد در این سفر پرواز خواهند کرد.
ناسا در سال ۲۰۲۲ اعلام کرد که تمام گروه فضانوردانش واجد شرایط مأموریت در برنامه آرتمیس خواهند بود. علاوه بر این، آژانس فضایی کانادا در این مأموریت یک صندلی برای یکی از چهار فضانورد خودش خواهد داشت.
کانادا پس از وعده مبنی بر کمک گرفتن از فناوری رباتیک در برنامه ماه انسانی ناسا، صندلی فضانورد خود را دریافت کرد. ناسا قصد دارد ایستگاهی فضایی به نام دروازه (Gateway) ایجاد کند که برای پشتیبانی از مأموریتهای تحقیقاتی و فرود در ماه، در مدار آن قرار خواهد داشت.
در این میان، ربات کانادا با نام Canadarm3 وظیفهٔ تعمیرات و نگهداری در دروازه را برعهده خواهد داشت و از هوش مصنوعی بهرهمند خواهد شد تا دست به انجام برخی از کارهای مستقل بزند.
گفتنی است هوش مصنوعی به ویژه زمانی که ایستگاه بدون سرنشین باشد، بسیار مهم خواهد بود؛ زیرا ناسا در نظر دارد بین سرنشینان فاصله ایجاد کند. این رویکرد با حضور مستمر انسانی ایستگاه فضایی بینالمللی متفاوت است، اما به دلایل بودجه و لجستیک امری ضروری است.
آرتمیس ۲ چه خواهد کرد؟
آرتمیس ۲ نخستین آزمایش بزرگ سامانههای فضاپیمای SLS و اوریون با حضور انسانها خواهد بود. به گفته آژانس فضایی کانادا، هدف این مأموریت دستیابی به چهار معیار اصلی آمادگی است: برنامهریزی مأموریت، کارکرد سامانه، رابط سرنشینان و سامانههای هدایت و ناوبری.
در مسیر انجام این مأموریت، اوریون در مداری به دور زمین که به عنوان «بازگشت آزاد هیبریدی» شناخته میشود، خواهد بود که در آن فضاپیما دو بار به دور زمین میچرخد تا سرعت تزریق در ماه را افزایش دهد.
ناسا گفته است که اوریون در یک «مسیر بازگشت آزاد» به دور ماه میچرخد تا مستقیماً به زمین بازگردد.
انتظار میرود این مأموریت بین ۸ تا ۱۰ روز طول بکشد، اما بسته به اهداف مأموریت ممکن است تا سه هفته نیز تمدید شود.
چهار فضانورد در آرتمیس ۲ افرادی هستند که پس از آپولو ۱۳ در سال ۱۹۷۰ در دورترین فاصله از زمین پرواز میکنند، با این فرض که مأموریت جدید به حداکثر ارتفاع مورد انتظار خود یعنی ۸٬۸۸۹ کیلومتر از سطح ماه برسد.
آژانس فضایی اروپا میگوید این مأموریت باید به نقاط عطف زیر دست یابد:
• پرتاب از سکوی پرتاب 39B مرکز فضایی کندی ناسا به مقصد مدار پایین زمین.
• انجام مانوری در مدار زمین برای بالا بردن حضیض یا پایینترین نقطهٔ مدار، تقریباً ۴۰ دقیقه پس از بلند شدن. این کار با مرحلهٔ پیشرانهٔ برودتی موقت SLS انجام خواهد شد.
• بالا بردن اوج یا بالاترین قسمت مدار، باز هم با استفاده از مرحلهٔ پیشرانهٔ برودتی موقت SLS
• بررسی سامانه در ۴۲ ساعت پس از آغاز مأموریت برای اطمینان از صحت مدار، از ۱۸۵ کیلومتری در نزدیکترین نقطه به زمین ۲٬۶۰۰ کیلومتری در بالاترین نقطه آن.
• مرحلهٔ پیشرانهٔ برودتی موقت SLS از بین خواهد رفت و اوریون برای پرواز به ماه یک تزریق تراقمری (translunar) انجام خواهد داد. سفر به ماه چهار روز طول خواهد کشید و حداکثر ارتفاع آن نیز ۸٬۸۸۹ کیلومتر از سطح ماه خواهد بود.
• فضاپیما به زمین باز خواهد گشت. هنگامی که فضاپیما به زمین نزدیک شود، ماژول سرنشینان از ماژول خدمات اروپایی و آداپتور ماژول سرنشینان جدا میشود و امکان فرود در اقیانوس آرام فراهم خواهد شد.
پس از آرتمیس ۲ چه مأموریتی انجام خواهد شد؟
پژوهشگرانی که با آرتمیس ۲ کار میکنند، دستکم چندین ماه را صرف تحلیل دادهها خواهند کرد. مأموریت بعدی، یک مأموریت فرود به نام آرتمیس ۳ خواهد بود که اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، در سال ۲۰۲۵ روی سطح ماه فرود خواهد آمد.
البته دفتر بازرس کل ناسا نسبت به این جدول زمانی ابراز تردید کرده است. گفتنی است به دلایل فنی و قانونی، در آمادهسازی سامانهٔ فرود انسانی که از استارشیپ اسپیسایکس استفاده میکند، تأخیرهایی وجود داشته است.
علاوه بر این، تأخیرهایی در فراهمساختن لباسهای فضایی ناسا نیز وجود داشت. این آژانس فضایی برای پر کردن این شکاف بر روی تأمینکنندگان تجاری متمرکز شده است.
با فرض فرود آرتمیس ۳ بر سطح زمین در سال ۲۰۲۵، این نخستین مأموریت فرود توسط انسان از زمان آپولو ۱۷ ناسا در سال ۱۹۷۲ خواهد بود.