ايتنا - آیا موجودات فضایی وجود دارند؟

پرسش خوبی است. واقعیت این است که در حال حاضر هیچ شاهد و گواهی مبنی بر وجود حیات در سایر سیارت وجود ندارد، اما گیتی جای بسیار پهناوری است و اینکه در این عالم حدود ۱۴ میلیارد ساله، در میان تریلیون‌ها سیاره، حیات فقط در زمین وجود داشته باشد، منطقی به نظر نمی‌رسد.

این گسست میان بزرگی عالم و فقدان شواهد مبنی بر وجود حیات فرازمینی، در میان دانشمندان با عنوان «پارادوکس فرمی» شناخته می‌شود.

به گزارش ایتنا و به نقل از ایندیپندنت، استفانی پپس در مقاله‌ای در این زمینه که در لایوساینس منتشر شد، به این نکته اشاره می‌کند که جست‌وجو در پی حیات بیگانه فرازمینی، به کاری جدی تبدیل شده است و دانشمندان در راه‌های پیدا کردن فرازمینی‌ها خبره شده‌اند.

نخستین تلاش‌ها در جست‌وجوی حیات فرازمینی، بسیار پیش از اینکه انسان توان خارج شدن از سیاره‌اش را به دست آورده باشد، آغاز شد. اختراع رادیو در اوایل دهه نخست ۱۹۰۰، این ایده را به ذهن دانشمندانی چون تسلا و گوگلیلمو مارکونی انداخت که ممکن است بتوان سیگنال‌هایی را از مریخ دریافت کرد.

یکی از مشهورترین این تلاش‌ها، کار موسسه جست‌وجوی هوش فرازمینی (SETI) بود.

اما نخستین کار جدی در جست‌وجوی فرازمینی‌ها، ۱۹۶۰ میلادی و با ایده درخشانی از فرانک دریک انجام گرفت که از دو تلسکوپ رادیویی برای دریافت سیگنال‌های سیارات احتمالی پیرامون ستارگانی در فاصله ۱۰ تا ۱۲ سال نوری از ما، استفاده کرد.

پروژه اوزما، تلاش دیگری بود که نتیجه خاصی دربر نداشت و پروژه فونیکس نیز که موسسه جست‌وجوی هوش فرازمینی (SETI) بین ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۰ انجام داد و در جریان آن، ۸۰۰ منظومه ستاره‌ای در فاصله ۲۰۰ سال نوری از زمین بررسی شد، بی‌نتیجه ماند.

این تلاش‌ها امروزه با کمک آرایه تلسکوپ آلن، آرایه‌ای ۴۲ آنتنی که قادر است بسامد‌های ریزموج را از سراسر کهکشان راه شیری دریافت کند، ادامه دارد. موسسه «ستی» همچنین برنامه‌ای را به منظور شناسایی پالس‌های لیزری آغاز کرده است که چه بسا بیگانگان هوشمند از دوردست‌‌های کیهان، به مثابه «پیام» ارسال کرده باشند.

البته، این تلاش‌ها با این پیش‌فرض انجام می‌شوند که حیات فرازمینی بیگانه، تمدنی باشد که از نظر فناوری پیشرفته است و نه حیاتی به شکل موجودات تک‌سلولی یا حیات باکتریایی. در واقع، دانشمندان جویای شکل‌های ساده‌تر حیات‌اند و پیشرفت‌های دهه‌های اخیر در فضاپیما‌ها و فناوری‌های سنجش از راه دور، به آن‌ها امکان داده است که مولکول‌هایی را جست‌وجو کنند که نشانه‌هایی از حیات در خود داشته باشند.

تلسکوپ‌های حساس، مانند تلسکوپ فضایی جیمز وب، نیز می‌توانند تغییرات کوچکی را در نوری که از سیارات فراخورشیدی دور می‌آید، تشخیص دهند و این به پژوهشگران امکان می‌دهد که اکسیژن، گوگرد یا گازهای دیگری را که ممکن است نشانه حیات میکروبی باشند، شناسایی کنند.

این اواخر حتی برای نخستین بار، میدان مغناطیسی پیرامون یک سیاره فراخورشیدی شبیه به زمین نیز کشف شد که می‌تواند به ما در یافتن حیات فرازمینی کمک کند، چرا که سیاره‌ای فرازمینی برای اینکه میزبان حیات باشد، باید بتواند در برابر پرتوهای شدید ستاره خود، از حیات محافظت کند.

در منظومه شمسی خودمان، مریخ‌نورد پرسویرنس در حال جمع‌آوری نمونه‌های فسیلی یا مولکولی است که ممکن است نشان دهند که در سیاره سرخ، میلیاردها سال پیش، زمانی که این سیاره گرم‌تر و مرطوب‌تر بود، حیات میکروبی وجود داشته است.

اینجا، بر روی زمین، محققان در حال مطالعه و بررسی‌ محیط‌های ناسازگار با حیات، مانند بیابان‌های شیلی یا اعماق گودال‌های اقیانوسی‌اند تا دریابند که حیات در چنین محیط‌هایی اصولا چگونه ممکن است باشد. یافتن حیات فرازمینی دشوار است و شاید دور از دسترس به نظر برسد، اما دانشمندان علوم سیاره‌شناسی، همچنان خوش‌بین‌اند که با کمک روش‌های جدید و پیشرفته، بتوان نشان داد که ما در عالم تنها نیستیم.