چینیها نمونههای گردآوریشده از سمت پنهان ماه را به زمین میآورند
ایتنا - سمت دور و پنهان ماه، نیمکرهای از ماه است که بهدلیل چرخش هماهنگ در مدارش، همیشه پشت به زمین است.
قرار است این فضاپیما در ماه مه ۲۰۲۴، با موشک «لانگ مارچ ۵» از ونچانگ در استان هاینان چین پرتاب شود.
وو یانهوا، طراح ارشد پروژه بزرگ اکتشافی اعماق فضایی چین، گفت کاوشگر «چانگای ۶» که در سال ۲۰۲۴ پرتاب میشود، نمونههای ماه را جمعآوری خواهد کرد.
به گزارش رسانه دولتی سیجیتیاِن، او طی سخنانی در همایش اکتشاف اعماق فضا در ۲۵ آوریل در شهر هفئی، گفت که این کشور برای بعد از آن برنامهریزی کرده است تا فضاپیماهای «چانگای ۷» را حدود سال ۲۰۲۶، بهمنظور اکتشاف منابع قطب جنوب ماه و «چانگای ۸» را حدود سال ۲۰۲۸، برای ساخت مدل پایه ایستگاه تحقیقات بینالمللی ماه، به فضا پرتاب کند.
قرار است که این کاوشگر ماه، بهعنوان بخشی از ماموریت «چانگای ۶»، بتواند با استفاده از یک بیلچه و یک مته تا حد دو کیلوگرم مواد را از خاک ماه در سمت پنهان آن جمعآوری کند.
سمت دور و پنهان ماه، نیمکرهای از ماه است که بهدلیل چرخش هماهنگ در مدارش، همیشه پشت به زمین است.
این سمت که در مقابل سمت نزدیک، به «سمت تاریک» نیز معروف است، دارای یک سطح ناهموار با تعدادی فرورفتگی است که در اثر برخورد شهابسنگها پدید آمدهاند.
اگرچه «سمت تاریک» نور خورشید را دریافت میکند و کلمه «تاریک»، به ماهیت ناشناخته و کمتر بررسی شده این سمت از ماه بهوسیله ستارهشناسان اشاره دارد.
این سمت از ماه همچنین شامل چند ناحیه مسطح معروف به «دریا» است، ازجمله حوضه آپولو که در حوضه وسیع قطب جنوب-آیتکن (SPA) قرار دارد.
این یک دهانه برخوردی عظیم با قطر حدود ۲۵۰۰ کیلومتر (۱۵۵۰ مایل) است که نزدیک به یکچهارم سمت دور ماه را پوشش میدهد.
فضاپیمای ماموریت بازگشت نمونه «چانگای۶» چین (نخستین نمونه آورده شده از سمت دور ماه) قرار است در ماه می ۲۰۲۴ پرتاب شود و انتظار میرود از پرتاب تا فرود ماژول فرود آن، ۵۳ روز طول بکشد. هدف آن منطقه جنوبی حوضه آپولو (~۴۳ درجه جنوبی، ۱۵۴ درجه غربی) است.
انتظار میرود که بررسی دهانههای برخوردی باستانی در این سمت، ازجمله دهانههای حوضه قطب جنوب-آیتکن، سرنخهای مهمی را درباره شکلگیری و تاریخچه ژئولوژیک ماه و همچنین شکلگیری منظومه شمسی آشکار کند.
نمایش خاک ماه در موزه ملی چین در شهر پکن
این ماموریت ماه مانند ماموریتهای قبل از خود، بر اساس نام الهه ماه چینی «چانگای» نامگذاری شده است.
هر دو ماموریت چانگای ۵ و ۴، اطلاعات جالبی درمورد ماه و ترکیبات آن ارائه کردهاند.
فضاپیمای ماموریت «چانگای ۵» در ۲۳ نوامبر ۲۰۲۰ پرتاب شد و در ۱ دسامبر ۲۰۲۰، بر روی سطح ماه فرود آمد. این فضاپیما حدود دو گرم از خاک ماه را گردآوری کرد و در ۱۶ دسامبر همان سال به زمین بازگشت.
این نمونهها اطلاعات تازهای در مورد منشأ و تاریخچه ماه به دست دادند.
بهعنوان مثال، نمونههای سنگ بازالتی که فضاپیمای این ماموریت از سطح ماه آورد، مربوط به حدود دو میلیارد سال پیش بود که نشان میدهد فعالیتهای آتشفشانی در ماه، در زمانهایی بهمراتب جدیدتر از آنچه پیش از این تصور میشد، در ماه رخ میدهد.
فضاپیمای قبلی آن، کاوشگر ماه «چانگای ۴»، پس از پرتاب در اواخر دسامبر سال قبلش، در اوایل ژانویه ۲۰۱۹ روی ماه فرود آمد.
فرودگر «چانگای ۴» و مریخنورد «یوتو-۲»، نخستین اجرام انسانی بودند که در سمت پنهان ماه فرود آمدند و در بررسی ساختار لایههای سطحی ماه موفق بودند.
«چانگای ۴» در سال ۲۰۱۹، چیزی را که به نظر میرسد سنگهای گوشته روی سطحاند، شناسایی کرد و اطلاعات بیشتری درمورد خاک ماه به دست آورد.
این ماموریتها، به تعیین ثبات و استحکام شالوده خاک ماه که بهطور بالقوه میتواند به ساخت پایگاههای ماه در آینده کمک کند، یاری رساندهاند.
انتظار میرود که «چانگای ۶» در ماه مه ۲۰۲۴ پرتاب شود و ۵۳ روز طول بکشد تا ماژول فرود آن بازگردد.
انتظار میرود ماموریت بازگرداندن نمونه، چه بسا چالشبرانگیزتر باشد و چین قصد دارد ابتدا ماهوارهای به نام «چوییچیا ۲» را در اوایل ماه مه ارسال کند، بهطوری که ارتباطات بین «چانگای ۶» و تیمهای عملیاتی روی زمین را انتقال دهد.