ایتنا - فروپاشی این سامانه، پیامدهای بسیار زیادی برای تک‌تک انسان‌ها در بر خواهد داشت، از جمله پدید آمدن زمستان‌های سخت‌تر و افزایش سطح آب دریاها.

دانشمندان هشدار داده‌اند که در صورت ادامه روند گرمایش زمین و افزایش آلاینده‌ها، یک سامانه مهم از جریان‌های اقیانوسی ممکن است ظرف چند دهه پیش رو دچار فروپاشی شود. به گفته آن‌ها، تاثیر این رخداد نه‌تنها برای آب‌وهوای جهانی مصیبت‌بار خواهد بود، بلکه بر تک‌تک ساکنان زمین نیز اثر مخربی خواهد گذاشت.

به گزارش‌ ایتنا و به نقل از ایندیپندنت، پژوهش‌های جدید که روز سه‌شنبه در «نیچر» منتشر شد، حاکی از آن است که «جریان گردشی وارونه نصف‌النهاری اطلس» (AMOC) ممکن است در میانه قرن جاری و چه‌بسا در اوایل سال ۲۰۲۵ از بین برود.

دانشمندان می‌گویند که زمان دقیق فروپاشی این سامانه مهم اقیانوسی مشخص نیست و بررسی این جریان‌ها تاکنون، تغییرات یا روند کمی را نشان داده‌اند. اما دانشمندان در خصوص این‌که این نتایج، نگران‌کننده‌اند نظر مشترکی دارند و می‌گویند بر اساس شواهد جدید، زمان فروپاشی این سامانه مهم اقیانوسی، ممکن است زودتر از آن باشد که پیش‌ازاین تصور می‌شد.

«جریان گردشی وارونه نصف‌النهاری اطلس»‌، مجموعه پیچیده‌ای از جریان‌ها است که شبیه به یک تسمه نقاله عظیم کار می‌کند. آب گرم را از نواحی استوایی به سمت اقیانوس اطلس شمالی، یعنی جایی که آب سرد می‌شود جابجا می‌کند، شورتر می‌شود و در اعماق اقیانوس فرو می‌رود و سپس به سمت جنوب پراکنده می‌شود.

این فرایند که نقش مهمی در سامانه آب‌و‌هوایی بازی می‌کند، به تنظیم الگوهای آب‌و‌هوایی کمک می‌کند. فروپاشی این سامانه، پیامدهای بسیار زیادی در بر خواهد داشت، از آن جمله می‌توان به پدید آمدن زمستان‌های سخت‌تر و افزایش سطح آب دریاها اشاره کرد که بخش‌هایی از اروپا و آمریکا را تحت تاثیر قرار می‌دهد و بادهای موسمی در نواحی استوایی را تغییر می‌دهد.

دانشمندان سال‌هاست که درباره تسریع روند بحران آب‌و‌هوایی و بی‌ثباتی این سامانه هشدار داده‌اند. به باور آن‌ها بحران تغییرات اقلیمی، موازنه دما و شوری آب را که قدرت این جریان‌ها به آن‌ها بستگی دارد، بر هم می‌زند.

گرم شدن اقیانوس‌ها سبب آب شدن یخ‌ها می‌شود. در جریان این فرایند، آب شیرین بیشتری به اقیانوس سرازیر می‌شود که این سبب کاهش چگالی آب می‌شود و ازاین‌رو آب کمتری در عمق اقیانوس فرو می‌رود. به‌عبارت‌دیگر زمانی که آب، خیلی شیرین یا خیلی گرم می‌شود یا اینکه هر دوی این‌ها با هم رخ می‌دهد، حرکت طبیعی این تسمه نقاله عظیم متوقف می‌شود.

این پدیده پیش‌ازاین نیز رخ داده است. آب شدن سریع یخچال‌‌های طبیعی در بیش از ۱۲ هزار سال پیش سبب شد که «جریان گردشی وارونه نصف‌النهاری اطلس» دچار فروپاشی شود و طی یک دهه، نوسانات شدیدی بین ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد در دمای نیمکره شمالی رخ دهند.

«پیتر دی منوکال» مدیر موسسه اقیانوس‌شناسی «وودز هول» که خود در انجام این تحقیق مشارکت نداشته است، می‌گوید فروپاشی این سامانه بر همه افراد روی کره زمین اثر می‌گذارد و این مسئله بسیار بزرگ و مهمی است.

هیئت میان‌دولتی سازمان ملل، سال ۲۰۱۹، در خصوص تغییرات آب‌و‌هوایی با ارائه گزارشی، پیش‌بینی کرد که «جریان گردشی وارونه نصف‌النهاری اطلس» طی قرن جاری تضعیف می‌شود، اما احتمال فروپاشی کامل آن تا پیش از سال ۲۱۰۰ بسیار کم است. اما گزارش جدید، کاملا برعکس، از احتمال بروز نتایج نگران‌کننده‌تری خبر می‌دهد.

از آنجایی که «جریان گردشی وارونه نصف‌النهاری اطلس» از سال ۲۰۰۴ به این‌سو مدام تحت نظارت بوده است، پژوهشگران مجموعه بسیار بزرگ‌تری از داده‌ها را در اختیار دارند که می‌تواند چگونگی رفتار این جریان‌ها را در یک بازه زمانی بدون وجود تغییرات آب‌و‌هوایی ناشی از فعالیت‌های انسانی نشان دهد.