ایتنا - این تکه‌سنگ فضایی به طول ۳۰ سانتی‌متر و جرم ۱۴ کیلوگرم در سال ۲۰۲۰ ابتدا به‌شکل آتش‌گوی در آسمان ظاهر شد و سپس در سوئد به زمین افتاد.

دانشمندان یک قطعه شهاب‌سنگ آهنی کمیاب را به‌دقت بررسی و کشف کردند که پیکره اصلی آن، پیش از برخورد به زمین، در چه مداری قرار داشته و حرکت می‌کرده است. این نخستین شهاب‌سنگ آهنی است که چنین مداری برای آن محاسبه شده است.

به گزارش ایتنا و به نقل از ایندیپندنت، این تکه‌سنگ فضایی به طول ۳۰ سانتی‌متر و جرم ۱۴ کیلوگرم پس از آنکه به شکل آتش‌گوی در آسمان ظاهر شد، در سال ۲۰۲۰ در سوئد به زمین افتاد.

فقط حدود ۲ درصد از سنگ‌های فضایی از این نوع شهاب‌سنگ‌های آهنی‌اند. بنابراین این تکه سنگ نمونه‌ای کمیاب و ارزشمند برای پژوهشگران بود.

گمان می‌رود شهاب‌سنگ‌های آهنی قطعاتی از هسته‌های فلزی مذاب در قلب سیاره‌های کوچک باشند. به بیان دیگر، این شهاب‌سنگ‌ها اجرام کوچکی‌اند که از حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش وجود داشته‌اند. در آن زمان، بسیاری از این اجسام در نهایت به یکدیگر پیوستند و سیاره‌های منظومه شمسی از جمله زمین را تشکیل دادند.

به گفته اعضای این تیم پژوهشی، بررسی شهاب‌سنگ‌هایی از این دست می‌تواند در مورد چگونگی منظومه شمسی در مراحل ابتدایی شکل‌گیری و همچنین انواع عناصری که در نهایت در این سیاره‌ها جای‌ گرفتند، اطلاعات ارزشمندی در اختیار دانشمندان بگذارد.

یاکو وسوری، یکی از پژوهشگران انجمن نجوم اورسا می‌گوید این فرصتی عالی برای پژوهشگران است. انجمن بررسی شهاب‌سنگ‌ها در فنلاند در هفتم نوامبر سال ۲۰۲۰ این قطعه شهاب‌سنگ را بر فراز سوئد مشاهده کرد. این نخستین شهاب‌سنگ آهنی است که امکان ردیابی مسیر و مدار حرکت آن پیش از برخورد به جو (اتمسفر) زمین وجود داشته است.

وسوری می‌گوید این قطعه‌سنگ فرصتی منحصر به فرد برای بررسی شهاب‌سنگ‌های آهنی و جست‌وجوی منابع سرشار از آهن در منظومه شمسی در اختیار ما گذاشت.

تیمی از ستاره‌شناسان اوکراینی به سرپرستی ایرینا بلسکایا، مدیر گروه فیزیک سیارک‌ها و دنباله‌دارها در موسسه نجوم دانشگاه ملی خارکف، نیز از این فرصت برای بررسی این شهاب‌سنگ استفاده کردند. این پژوهش بخشی از پروژه‌ای بود که از سال ۲۰۲۰ آغاز شده بود. دانشمندان در اجرای این پروژه به بررسی سیارک‌های سرشار از فلز پرداختند که در واقع پیکره اصلی شهاب‌سنگ‌های رسیده به زمین‌اند.

به گفته ماریا گریتسویچ از موسسه‌ پژوهش‌های جغرافیایی فنلاند، این نخستین باری است که مسیر مدار یک شهاب‌سنگ آهنی کشف می‌شود. این آتش‌گوی فقط ۱۱.۴ کیلومتر از سطح زمین فاصله داشت و می‌شد مداری را که طی کرده است تا به زمین برسد مشخص کرد.

شهاب‌‌‌واره‌ها سنگ‌‌های فضایی کوچکی‌اند که پس از برخورد به جو (اتمسفر) زمین به شهاب تبدیل می‌شوند و می‌سوزند. قطعاتی از این سنگ‌ها را که به سطح زمین برخورد می‌کنند شهاب‌سنگ می‌نامند.

گریتسویچ می‌افزاید که این دستاورد نه‌تنها درباره گذشته این سنگ‌ها و آنچه طی این سفر فضایی بر آن‌ها گذشته است شناخت بهتری به ما می‌دهد، بلکه به درک ما از خاستگاه و پویش جرم‌های فضایی سرشار از آهن کمک می‌کند. در نتیجه، شناخت ما را از منظومه شمسی گسترده‌تر و بیشتر می‌کند.

از جمله اطلاعاتی که دانشمندان درباره این شهاب‌سنگ جمع‌آوری کرده‌اند سرنخ‌هایی در مورد شرایط و فرایندهایی است که منجر به شکل‌گیری آن شده است. این موضوع می‌تواند به تعیین چگونگی توزیع عناصر و مواد شیمیایی در منظومه شمسی کمک کند.

این یافته‌ها می‌تواند به آماده‌سازی ماموریت‌های فضایی آینده برای یافتن سیارک‌های پرفلز نیز کمک کند، هدفی که به گفته دانشمندان، برای کاوش‌های فضایی بسیار جذاب است.

محاسبه مدار پیکره اصلی و بدنه مادر یک قطعه شهاب‌سنگ به ترسیم تصویری از مکانیک سماوی در منظومه شمسی اولیه، از جمله برهم‌کنش اجسام دیگر در حیاط‌خلوت کیهانی ما و نیروهای گرانشی که در آن نقش دارند، کمک می‌کند.

افزون بر این، اعضای این تیم پژوهشی می‌گویند پیش‌بینی بهتر مسیر این جرم می‌تواند به دقت بیشتر در محاسبه مدار دیگر سیارک‌ها کمک کند و می‌تواند در سامانه دفاع سیاره‌ای نیز به کار گرفته شود. به این ترتیب، این سنگ کوچک فضایی سرشار از آهن می‌تواند پله‌ای برای رشد انبوهی از شاخه‌های گوناگون علوم فضایی آینده باشد.