ايتنا - آیا «علامت سوال» دیده‌شده در تصاویر تلسکوپ جیمز وب پیامی از بیگانگان فضایی است؟

چندی پیش، سازمان فضایی اروپا تصاویری از تلسکوپ فضایی جیمز وب منتشر کرد که در آن علامتی شبیه به «علامت سوال» در دوردست‌های کیهان مشاهده می‌شد. انتشار این تصویرها به بحث‌های فراوانی دامن زد و نظرهای مختلفی درباره آن‌ها طرح شد.

یک تصویر خاص، که در واقع تصویر دو ستاره جوان در فاصله ۱۴۷۰ سال نوری از زمین به نام «هربیگ-هارو ۴۷/۴۶» است، به این دلیل بحث‌‌برانگیز شد که با کمی دقت در آن می‌توان در زیر آن شکلی عجیب، شبیه به علامت سوال، پیدا کرد.

به گزارش ایتنا و به نقل از ایندیپندنت، کاربران رسانه‌های اجتماعی این پرسش را مطرح کردند که آیا این شکل ظاهرشده در فضا نشانه‌ای از موجودات فضایی است.

دانشمندان می‌گویند اگرچه ماهیت این شکل عجیب علامت سوال هنوز مشخص نیست، بر اساس رنگ و شکل آن می‌توان حدس‌‌هایی در این‌ باره زد. به گفته آن‌‌ها، علت وجود این شکل در اعماق کیهان را می‌توان به‌خوبی و با فرضیه‌‌های علمی معقول توضیح داد و دلیلی ندارد باور کنیم این شکل نشانه‌ای از موجودات فضایی است.

مت کاپلان، استاد فیزیک در دانشگاه ایلینوی آمریکا، در پاسخ به ایمیل سی‌بی‌اس‌ نیوز گفت که مشاهده شکل‌های شناخته‌شده در فضا رایج است. او در پاسخ خود به این رسانه نوشت: «شاید تعجب کنید که چه چیزهایی در فضا چقدر شبیه به شکل‌های قابل‌ تشخیص به نظر می‌رسند. شکل‌های ساده فراوانی [در تصویرهای کیهانی] وجود دارد و مغز ما در تشخیص الگوها بسیار خوب است، حتی زمانی که الگویی بی‌معنی باشد.»

به گفته کاپلان، تمایل مغز به ادراک الگوهای این‌چنینی «پاریدولیا» (معنی‌پنداری) نامیده می‌شود. او می‌گوید: «به همین دلیل است که وقتی به ابرها می‌نگرید، انواع و اقسام چیزهای سرگرم‌کننده می‌بینید، یا وقتی به یک ترانه معکوس گوش می‌دهید، اشعار عجیبی می‌شنوید.»

به گفته او، «هرچه وضوح کمتر و محرک مبهم‌تر باشد، مغز انسان به پر کردن آن با مفاهیم معنی‌دار تمایل بیشتری دارد.»

کاپلان می‌گوید به همین علت است که این شکل خاص را «علامت سوال» تفسیر می‌کنیم.

کاپلان همچنین اشاره می‌کند که یک نظریه درباره دلیل ظاهر شدن شکل علامت سوال در فضا این است که تلسکوپ جیمز وب تصویر کهکشان‌های در حال ادغام را ثبت کرده است که به گفته او، یکی از رخدادهای رایج در کیهان است. او می‌گوید ۱۰ تا ۲۵ درصد از کهکشان‌ها ممکن است در هر لحظه در حال ادغام باشند.

او می‌گوید بسیاری تصور می‌کنند که کهکشان‌ها در فضا حرکت نمی‌کنند، اما هیچ‌چیز در کیهان ثابت نیست. ستاره‌ها در حین چرخش، به دور کهکشان نیز حرکت می‌کنند، و خود کهکشان‌ها- که از گاز و ستارگان تشکیل شده‌‌اند- به هر جهتی که گرانش کهکشان‌های مجاور آن‌‌‌ها را بکشد حرکت می‌کنند. این موضوع درباره خورشید و کهکشان ما یعنی کهکشان راه شیری نیز صادق است. بر اساس برآوردها، کهکشان ما حدود چهار میلیارد سال دیگر با کهکشان آندرومدا ادغام خواهد شد.

از این‌ رو، به گفته کاپلان، این جرم («علامت سوال» در تصویر) ممکن است تصویری از دو کهکشان در حال ادغام باشد. بخش بالایی علامت سوال قسمتی از یک کهکشان بزرگ‌تر است که در اثر نیروی کشندی، از قسمت پایینی گسسته شده است.

همچنین، منحنی دایره‌‌شکلی که در این شکل علامت سوال ظاهر شده است نیز ممکن است دم بلند و کشیده یک کهکشان باشد که در حال حرکت به سوی کهکشانی دیگر است. دو نقطه پرنور و روشن در زیر این علامت سوال نیز احتمالا هسته یا مرکز کهکشان است.

به گفته او، وقتی کهکشان‌ها با یکدیگر ادغام می‌شوند، ستاره‌ها و گازهای آن‌‌ها به سمت «دم کشندی» رانده می‌شوند. این دم‌های کشندی جریان‌های بلندی از ستاره‌اند که ممکن است خمیده به نظر برسند. از این‌ رو، آن شکل منحنی که علامت سوال را در این تصور خاص ایجاد کرده است ممکن است یک دم کشندی باشد.

ماکارنا گارسیا مارین، یکی از دانشمندان پروژه تلسکوپ فضایی جیمز وب، نیز به سی‌بی‌اس نیوز می‌گوید که به نظر او، محتمل‌ترین توضیح برای این شکل، ادغام کهکشان‌ها است. به گفته او، با نگاهی دقیق به تصویر می‌توانید دو نقطه درخشان را ببینید که ممکن است هسته کهکشان‌ها باشند. بقیه ساختار نیز ممکن است دم کشندی حاصل از فرایند برهم‌کنش کهکشان‌ها باشد. به گفته او، برای درک بهتر ماهیت کهکشان‌ها، به داده‌های بیشتری نیاز است.

کاپلان می‌گوید این واضح‌ترین تصویری است که از «هربیگ-هارو ۴۷/۴۶» ثبت شده است و می‌تواند اطلاعات بیشتری در مورد ابر تشکیل ستاره در اختیار دانشمندان بگذارد. پیش‌ از این نیز تلسکوپ فضایی هابل در سال ۲۰۰۸ تصویری از دو کهکشان در حال ادغام ثبت کرده بود که آن نیز شبیه به علامت سوال بود، البته با این تفاوت که ۹۰ درجه چرخیده بود.