ایتنا - رصدخانه کوپرنیک اروپا در گزارش سالانه خود در روز سه شنبه گزارش داد که دمای کره زمین در سال گذشته میلادی در مقایسه با دوران پیش از انقلاب صنعتی، معادل ۱.۴۸ درجه سانتیگراد گرمتر شده است و در واقع سال ۲۰۲۳ را به صورت رسمی گرم‌ترین سال تاریخ سیاره زمین نامید.

بنا بر این گزارش، سال ۲۰۲۳ با میانگین دمای ۱۴.۹۸ درجه سانتیگراد، ۱.۴۸ درجه سانتیگراد گرمتر از دوران ماقبل صنعتی شدن (۱۸۵۰-۱۹۰۰) بوده است. رکورد جدید با اختلاف زیادی معادل ۰.۱۷ درجه سانتیگراد بیشتر از رکورد قبلی مربوط به سال ۲۰۱۶ بود.

در پس این گرمایش فهرست بلندبالایی از بلایای آب و هوایی نهفته است که انتشار گازهای گلخانه‌ای به آن‌ها دامن می‌زند. آتش‌سوزی‌های گسترده در کانادا، خشکسالی شدید در شاخ آفریقا و خاورمیانه، موج بی سابقه گرمای تابستانی در اروپا، ایالات متحده و چین، رکورد گرمای زمستانی در استرالیا یا آمریکای جنوبی، بارش‌های ویرانگر و طوفان‌های شدید از جمله آن‌هاست.

سامانتا برگس، معاون سرویس تغییرات اقلیمی کوپرنیک اتحادیه اروپا در این باره گفت که اگر داده‌های سالانه کوپرنیک به سال ۱۸۵۰ بازگردد، دمای ثبت شده در سال ۲۰۲۳ «احتمالاً بیش از دمای تمام دوره‌ها برای حداقل صدهزار سال است؛ که به لطف حلقه‌های درختان یا هسته‌های یخی شناخته شده است.»

او افزود که در سال ۲۰۲۳ «رکوردهای آب و هوایی به صورت دومینووار سقوط کرده‌اند.»

سالی که دوباره تکرار خواهد شد
کوپ۲۸ که مسئول ایجاد اصلاحات با هدف محدود شدن گرمای جهانی به ۱.۵ درجه سانتی گراد بوده است، توافقی تاریخی ایجاد کرد که راه را برای کنار گذاشتن تدریجی سوخت‌های فسیلی به عنوان عوامل اصلی گرمایش جهانی علی رغم اعطای امتیازات متعدد به قدرت های نفتی و گازی هموار کرد.

کوپرنیک پیش‌بینی می‌کند که «احتمال دارد» با وجود سرمایی که در حال حاضر در اروپا مستقر است، اندازه گیری برای آستانه ۱.۵ درجه سانتی‌گراد گرمایش در طی ۱۲ ماه «در ماه ژانویه یا فوریه ۲۰۲۴» صورت پذیرد. این روند غیر معمول باید به طور متوسط طی «حداقل ۲۰ سال» مورد توجه قرار گیرد تا در نظر بگیریم که آب و هوای جهانی به این حد رسیده است.

آب و هوای کنونی در مقایسه با سال های ۱۹۰۰-۱۸۵۰ حدود ۱.۲ درجه سانتی گراد گرمتر شده است و با توجه به میزان فعلی انتشارگازهای گلخانه ای پیش‌بینی می‌شود که آستانه ۱.۵ درجه سانتی‌گراد با میانگین موفقیت پنجاه درصدی بین سال‌های ۲۰۳۰-۲۰۳۵ بتواند به نتیجه برسد.

فردریک اوتو، اقلیم شناس پاسخ داد: «اگر ما به سوزاندن سوخت های فسیلی ادامه دهیم، این سال تنها سال گرم کره زمین در آینده نخواهد بود.»

سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد روز سه شنبه گفت: «این فقط گوشه ای از آینده فاجعه باری است که اگر اکنون برای آن اقدام نکنیم، در پیش رویمان خواهد بود.»

رکوردشکنی در سال ۲۰۲۳ و آغازی گرم برای ۲۰۲۴
سال ۲۰۲۳ با پدیده‌ای مترادف با گرمایش بیشتر برای کره زمین یعنی پدیده ال‌نینیو آغاز شد و رکوردهای پیاپی در طی هشت ماه را از ژوئن تا دسامبر ثبت کرد.

 درحال حاضر رکورد ماهانه تمام دوران مربوطه به ماه ژوئیه ۲۰۲۳ است و پس از آن ماه اوت به عنوان گرمترین ماه سال ۲۰۲۳ شناخته می‌شود.

سامانتا برگس تاکید کرد: «حتی بدون ال نینیو نیز، سال ۲۰۲۳ همچنان غیرعادی باقی می‌ماند.»

بر اساس داده‌های کوپرنیک تحلیل‌شده توسط خبرگزاری فرانسه، از مجموع تقریباً ۳۰ هزار و ۷۰۰ روز سپری شده از سال ۱۹۴۰، چهل و شش روز از گرم‌ترین روزهای سال تنها مربوط به سال ۲۰۲۳ و به ویژه ماه‌های ژوئیه و اوت بوده است.

در همین حال اقیانوس‌های جهان نیز به صورت مداوم و غیرعادی بیش از حد گرم شده‌اند و رکوردهای فصلی از آوریل به طور مداوم شکسته شده است.

این افزایش دماهای بی سابقه به مدت ۹ ماه حیات دریایی را تهدید کرده، بر شدت طوفان‌ها افزوده و موجبات گرم شدن جو زمین را فراهم می‌کند. با توجه به نقش اصلی تنظیم کننده آب و هوا توسط اقیانوس‌ها، مطالعه ویژه آنها می‌باست توسط اقلیم شناسان مورد بررسی قرار گیرد.

این افزایش دما همچنین ذوب شدن یخ‌های شناور گرینلند و قطب جنوب را که برای حفظ آب شیرین یخچال‌ها و جلوگیری از افزایش شدید سطح اقیانوس‌ها مهم است، سرعت می‌بخشد.

در مورد دماهای مورد پیش بینی برای سال ۲۰۲۴ نیز به نظر می‌رسد که حتی با پایان یافتن ال نینیو درجه حرارت در سه ماهه اول به ویژه در اقیانوس ها بالا بماند.