ایتنا - ایستگاه بعد، فضا! طرح ساخت ایستگاه فضایی در ارتفاع ۳۶ هزار کیلومتری؛ آیا سفر به فضا با آسانسور فضایی ممکن خواهد شد؟

آیا طرح آسانسور فضایی که یکی از رویاهای دیرینه بشر بوده است، روزی محقق خواهد شد؟

جردن ویلیام هیوز، معمار بریتانیایی، یک آسانسور فضایی طراحی کرده است که می‌تواند جایگزین راکت‌های امروزی شود و مسافران را با استفاده از کابلی مشابه آسانسور از زمین به فضا ببرد؛ آسانسوری باشکوه و با چشم‌اندازی مجلل که سفر فضایی را به تجربه‌ای عمومی و عجیب برای همه مردم تبدیل خواهد کرد. 

به گفته هیوز، این آسانسور از کابلی تشکیل شده است که زمین را به ماهواره‌ای در حال چرخش متصل می‌کند و سفرهای فضایی را متحول خواهد کرد.

او می‌گوید این طرح ممکن است در حال حاضر عملی نباشد اما آسانسورهای فضایی در آینده به روش اصلی حمل‌ونقل فضایی تبدیل خواهند شد.

آسانسور فضایی به‌ گونه‌ای طراحی شده است که در مقایسه با استفاده از موشک، راه آسان‌تری برای فرار از نیروی گرانشی زمین پیش می‌گیرد. در این روش، کپسول‌ها به‌سادگی می‌توانند در امتداد کابل بالا و پایین بروند.

هیوز اخیرا بابت طراحی سیستمی برای انتقال آسان مسافران و محموله‌‌ها به فضا جایزه ۱۰ هزار یورویی بنیاد ژاک روگری را  برنده شد.

آسانسور فضایی او که آن را آسِنسیو نامیده، یک کابل بسیار طولانی است که یک سیارک به دام افتاده در مدار زمین‌همگام یا زمین‌آهنگ را به یک سکوی معلق روی زمین متصل می‌کند.

پهپادها می‌توانند مانند قطار در مسیر عمودی از این کابل بالا و پایین بروند و سرنشینان و محموله‌ها را به داخل و خارج جو منتقل کنند.

بر اساس این طرح، شش پهپاد‌ــ سه فروند برای بار و سه پهپاد مجهز به پنجره و ذخیره اکسیژن برای انسان‌ــ در طول کابل به ایستگاه فضایی رفت‌وآمد خواهند کرد. ایستگاه فضایی نیز در فاصله ۳۶ هزار کیلومتری بر فراز زمین قرار خواهد گرفت که بیش از ۷۸ برابر بیشتر از فاصله ایستگاه فضایی بین‌المللی کنونی است.

با این حال، هیوز می‌گوید که این ایستگاه فضایی را می‌توان مانند یک ایستگاه قطار در نظر گرفت و این ایستگاه بیشتر شبیه به یک دروازه به فضای بیرونی است تا مقصد نهایی.

به گفته او، شما با این آسانسور به فضا می‌روید و از آن نقطه، اصولا باید بتوانید به هر جایی که می‌خواهید بروید. مسافران می‌توانند از زمین به آن ایستگاه فضایی برسند و سپس به مقصد سایر بخش‌های منظومه شمسی سوار سفینه‌های فضایی شوند.

او در عین حال می‌گوید که در این طرح، ایستگاه فضایی فقط جایی موقتی برای عبور نیست. بلکه در آن تفریح‌گاه‌هایی از جمله استخر و مسیرهای پیاده‌روی بدون گرانش و مناظر خیره‌کننده از زمین نیز طراحی شده‌اند.

در انتهای دیگر کابل روی زمین نیز، یک جزیره شناور خیره‌کننده با باغ‌های فوق‌العاده و جاذبه‌های گردشگری دیگر طراحی شده است.

اما مزیت اصلی آسانسور فضایی شاید این باشد که این روش در واقع سفر به فضا را بسیار ارزان‌تر می‌کند. سفر به فضا با موشک بسیار پرهزینه و ناکارآمد است چرا که برای فرار از گرانش زمین، نیروی پیشرانش بسیار زیادی نیاز است. به عنوان مثال، پرتاب یک موشک فالکون ۹ به فاصله ۳۶۰ کیلومتری به سمت ایستگاه فضایی بین‌المللی در حال حاضر ۶۷  میلیون دلار هزینه دارد. اما یک آسانسور فضایی قاعدتا باید بتواند در درازمدت، این هزینه را بسیار کاهش دهد.

در عین حال، چند مشکل فنی سر راه این طراحی وجود دارد که بزرگ‌ترین آن‌ نیاز به مواد جدید است. کابلی که زمین و ایستگاه را به هم متصل می‌کند، تحت کشش بسیار زیادی قرار می‌گیرد؛ چرا که گرانش و نیروی گریز از مرکز، آن را در جهت مخالف می‌کشند. در حال حاضر هیچ ماده‌ای که هم سبک باشد و هم قوی، برای ایفای این نقش وجود ندارد، اما هیوز به آینده خوش‌بین است و می‌گوید این وضع، تغییر خواهد کرد.

در سال ۲۰۱۸، شرکت ساخت‌وساز ژاپنی اوبایاشی اعلام کرد که در حال بررسی راه‌هایی برای ساخت یک آسانسور فضایی برای گردشگران تا سال ۲۰۵۰ است که حدود شش میلیارد پوند بودجه لازم دارد.

تاکنون امیدوارکننده‌ترین پیشنهاد برای ماده ساخت این کابل استفاده از نانولوله‌های کربنی، استوانه‌ای متشکل از اتم‌های کربن، برای ساخت یک کابل فوق‌سبک بوده است. با این حال، این فناوری‌ها هنوز تا تولید در مقیاس موردنیاز برای محقق کردن طرح‌های هیوز فاصله زیادی دارند. هیوز می‌گوید واقعا امیدوار است که این معماری شگفت‌انگیز فضایی که در داستان‌های علمی‌ــ‌تخیلی دیده‌ایم، روزی محقق شود.