ایتنا - مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد علف‌کش «عامل نارنجی» (Agent Orange) که در جنگ ویتنام به‌منزله سلاح شیمیایی استفاده شد، به شکل‌هایی مشابه علائم اولیه بیماری آلزایمر به مغز آسیب می‌زند.  

دانشمندان دریافتند این ماده شیمیایی که به لوب‌های قدامی موش‌های در معرض آن آسیب زده‌ است، ناهنجاری‌هایی به بار می‌آورد که مشابه آن در بیماران مبتلا به مراحل اولیه آلزایمر دیده می‌شود. 

به گفته پژوهشگران، این جدیدترین یافته‌ها برای کهنه‌سربازان ارتش که در طول جنگ ویتنام در معرض «عامل نارنجی» قرار گرفتند پیامدهای مهمی دارد.

با اینکه سمی‌بودن این علف‌کش مشخص شده و چندین دهه است که از آن استفاده نمی‌شود، دانشمندان به دنبال درک این موضوع بوده‌اند که این ماده شیمیایی دقیقا به چه نحوی باعث بروز نشانه‌های مغزی شده است.

سوزان ام د لامونته، یکی از نویسندگان این مطالعه از دانشگاه براون در ایالات متحده آمریکا، گفت: «اگر بتوانیم نشان بدهیم که مواجهه قبلی با عامل نارنجی بعدها به بیماری زوال سیستم عصبی منجر می‌شود، آن‌وقت این امر فرصتی برای کمک گرفتن به کهنه‌سربازها می‌دهد.»

نیروهای آمریکایی در جنگ ویتنام از عامل نارنجی به‌شکلی گسترده به‌عنوان سلاح شیمیایی استفاده کردند، و این علف‌کش را اغلب با هواپیما روی قلمرو دشمن پاشیدند.

گزارش‌های دولتی در طول دهه‌ها نشان داده است که قرار گرفتن در معرض عامل نارنجی موجب نقص مادرزادی و ناتوانی‌های رشدی معلولیت نوزادانی شده است که از زنان ویتنامی ساکن این مناطق آسیب‌دیده متولد شدند.  

این ماده شیمیایی به افزایش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها و نیز بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت در افراد در معرض مرتبط است.

نیروهای آمریکایی و کره جنوبی مستقر در نزدیکی خاک دشمن نیز در معرض این ماده شیمیایی سمی قرار گرفته بودند.

از آنجا که برخی از این اجزای سمی عامل نارنجی در سایر کودهای چمن نیز وجود دارد، دانشمندان می‌گویند این یافته‌ها پیامدهایی به مراتب گسترده‌تر دارد.

دکتر د لا مونته گفت: «این مواد شیمیایی فقط روی کهنه‌سربازها تاثیر نمی‌گذارد؛ آن‌ها کل جمعیت ما را تحت تاثیر قرار می‌دهند.»

پژوهشگران در این مطالعه نمونه‌های بافت مغز موش را در معرض مواجهه انباشتی با عامل نارنجی و همچنین ترکیب‌های شیمیایی جداگانه آن قرار دادند، و ساز‌و‌کارهای اساسی و تغییرات مولکولی را مشاهده کردند.

آن‌ها دریافتند که این علف‌کش و ترکیبات آن می‌تواند موجب زوال سلول‌های مغزی، ناهنجاری‌های نشان‌دهنده آسیب سلولی، آسیب دی‌‌ان‌ای، و سایر مشکلات شود.

پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که عامل نارنجی و نیز مواد شیمیایی جداگانه تشکیل‌دهنده آن، از‌جمله اسید ۲.۴ کلروفنوکسی‌استیک و اسید ۲.۴.۵ تری کلوروفنوکسی استیک، «تاثیرهای نگران‌کننده نامطلوبی» بر مغز می‌گذارند.

دکتر د لا مونته گفت: «به همین دلیل است که بررسی آثار این مواد شیمیایی تا این حد اهمیت دارد. آن‌ها در آب وجود دارند؛ همه جا هستند. همه ما در معرض آن قرار گرفته‌ایم.»

به گفته پژوهشگران، این جدیدترین یافته‌ها می‌تواند به درک بهتر علائم عصبی کمک کند که در کهنه‌سربازان آمریکایی و ساکنان بومی ویتنام دیده شده است که در طول این جنگ در معرض این ماده شیمیایی سمی قرار گرفته‌اند.