ایتنا - دانشمندان نخستین نقشه لحظه‌ای یا بی‌درنگ (در اصطلاح فنی ریِل‌تایم، real-time) جهان را تهیه کرده‌اند که جریان رودهای جوّی منتقل‌کننده رطوبت شدید و باعث بارندگی شدید در آسمان را نشان می‌دهد، پیشرفتی که ممکن است به پیش‌بینی بهتر وقوع سیل بینجامد.

این رودهای باد در جو اغلب محصول چرخندها و تعیین‌کننده محل بارش شدید باران و میزان شدت باران‌‌ هستند.

در جهانی که در حال گرم شدن است و جو آن معمولا مقدار بیشتری بخار آب جذب می‌کند و سپس آن را به صورت باران شدید فرومی‌ریزد، شناخت این الگوهای آب‌و‌هوایی بیش از پیش اهمیت یافته است.

ردیابی رودهای جوّی با استفاده از رصدهای ماهواره‌ای تا کنون به‌دلیل کمبود داده‌ها از بادها دشوار بوده است.

پژوهشگران با استفاده از سوابق ثبت‌شده ماهواره‌ای توزیع دما در چند نقطه از کره زمین اکنون نمای سه‌بعدی تقریبا لحظه‌ای و بی‌درنگی از بادها تهیه کرده‌اند.

آن‌ها این داده‌ها را با سامانه تشخیص رطوبت ماهواره‌ای ناسا تلفیق کردند تا توزیع جهانی جریان‌های جوّی حامل رطوبت را دریابند.

رودهای جوّی، حین جاری شدن به سوی قطب‌ها، بیشتر رطوبت موجود در آسمان را در عرض‌های جغرافیایی با خود حمل می‌کنند. این رودها عامل یک‌سوم از بارندگی‌های سالانه در آمریکا و اروپا و ۴۰ درصد باران‌های موسمی در شرق آسیا هستند.

هنگامی که این رودهای جوّی سرشار از رطوبت بر فراز زمین به آسمان می‌رسند ممکن است سبب بروز رخدادهای شدید آب‌وهوایی از قبیل چرخند یا تیفون‌ چرخند حاره‌ای و سیل شوند.

اما الگوهای پیشین برای مشاهده این رودها تناوب بارانی را که این رودهای جوّی تولید می‌کردند بیش از حد تخمین می‌زدند، در حالی که شدت باران را کمتر از واقع برآورد می‌کردند.

دانشمندان می‌گویند الگوی جدید اکنون می‌تواند این رودهای آسمانی را با استفاده از رصدهای ماهواره‌ای به‌طور خودکار شناسایی کند و تصویری به‌مراتب دقیق‌تر از رویدادهای شدید آب‌و‌هوایی قریب‌الوقوع در سراسر جهان ارائه دهد.

پژوهشگران برای تهیه نخستین مجموعه داده‌های جهان از جریان رودهای جوّی مبتنی بر رصد ماهواره‌ای از روش ردیابی جدیدی استفاده کردند که می‌گویند می‌تواند معیاری برای تقریبا کل کره زمین باشد.

آن‌ها می‌گویند که روش ارائه‌شده در این مقاله را می‌توان در مورد دیگر رصدهای ماهواره‌ای نیز اعمال کرد و جریان رودهای جوّی را با وضوح بیشتری پیش‌بینی‌ کرد.