ایتنا - از همان اولین روزهای آغاز همه‌گیری کرونا «مه مغزی» یکی از مهم‌ترین مشکلات سلامت شناخته شد که در بسیاری از مبتلایان به کووید-۱۹ دیده می‌شد.

مه مغزی اصطلاحی عامیانه است و حالتی از سستی ذهنی یا فقدان وضوح و گیجی را توصیف می‌کند که تمرکز، به‌خاطر سپردن اطلاعات، و وضوح فکر کردن را دشوار می‌کند.

اکنون، چهار سال پس از آن همه‌گیری، شواهد بسیاری به دست آمده است که نشان می‌دهد ابتلا به ویروس سارس‌ کوو-۲ (ویروسی که باعث کووید-۱۹ می‌شود) از راه‌های متعدد بر سلامت مغز اثر می‌گذارد.

کووید-۱۹ علاوه بر اینکه ممکن است به مه مغزی منجر شود می‌تواند باعث مشکلاتی مانند سردرد، اختلال‌های تشنج، سکته مغزی، مشکلات خواب، گزگز و فلج اعصاب، و اختلال‌های دیگر در سلامت روان شود.

مجموعه‌ بزرگی از شواهد به دست آمده از دوران همه‌گیری حاکی از حالت‌های متعددی است که منجر به اثر دائمی کووید-۱۹ بر مغز می‌شود. اما مشخص کردن مسیر‌هایی که ویروس از طریق آن‌ها می‌تواند چنین تاثیری داشته باشد هنوز در حال بررسی است و شیوه‌های درمانی برای این مشکل نیز هنوز پیدا نشده است.

کووید چگونه برمغز اثر می‌گذارد؟
کانورسیشن به برخی از مهم‌ترین پژوهش‌های انجام شده در مورد چگونگی تاثیر کووید-۱۹ بر مغز اشاره کرده است.

بررسی‌های اپیدمیولوژیک (همه‌گیری‌شناسی) گسترده نشان داده است که مبتلایان به کووید-۱۹ بیشتر از دیگران در معرض خطر نقص‌های شناختی مانند مشکلات حافظه بوده‌اند.

بررسی تصاویر مغز در‌ افراد، قبل و بعد از ابتلا به کووید-۱۹، نشان‌دهنده کاهش حجم مغز و همچنین تغییر ساختار مغز پس از بیماری است.

در پژوهش روی افراد مبتلا به نوع خفیف تا متوسط کووید-۱۹ التهاب چشمگیر درازمدت در مغز و نیز تغییراتی در مغز مشاهده شد که مشابه با هفت سال پیر شدن مغز بود.

ابتلا به کووید-۱۹ حاد، که نیاز به بستری شدن در بیمارستان یا مراقبت‌های ویژه دارد، ممکن است به نقص‌های شناختی و دیگر آسیب‌های مغزی معادل ۲۰ سال پیری منجر شود.

پژوهش‌ها نشان می‌دهد که ابتلا به ویروس حتی زمانی که خفیف و منحصر و محدود به ریه‌ها باشد باز هم می‌تواند باعث التهاب در مغز شود و توانایی سلول‌های مغز برای بازسازی را مختل کند.

کاهش بهره هوشی
در پژوهش جدیدی که یافته‌های آن به‌تازگی‌ در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شده است، توانایی‌های شناختی مانند حافظه، برنامه‌ریزی، و استدلال یا حافظه فضایی در نزدیک به ۱۱۳ هزار نفر ارزیابی شده است که قبلا به کووید-۱۹ مبتلا شده بودند. طبق دریافت محققان، افراد مبتلا به این بیماری دچار نقص چشمگیری در عملکرد حافظه و وظایف اجرایی بودند.

در همین پژوهش دیده شد که افرادی که کووید-۱۹ خفیف داشتند و بهبود یافته بودند دچار کاهش قابلیت شناخت بودند، که معادل از دست دادن سه امتیاز در بهره هوشی یا آی‌کیو بود.

همچنین، در افرادی که به‌علت ابتلا به کووید-۱۹ در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شده بودند کاهش ۹ امتیازی بهره هوشی دیده شد. ابتلای مجدد به این ویروس، در مقایسه با مبتلا نشدن دوباره به ویروس، باعث کاهش دو امتیاز دیگر در بهره هوشی بود.

در آینده خیلی مهم است که افرادی را که بیشتر در معرض خطرند شناسایی کنیم. درک بهتر این پدیده و اثر آن بر پیشرفت تحصیلی کودکان و جوانان و همچنین در بهره‌وری اقتصادی بزرگ‌سالان در سن کار نیز بسیار ضروری است.