ایتنا - محاسبات کیهان‌شناسان تاکنون نشان می‌داد که گیتی پیوسته با شتابی فزاینده در حال انبساط است اما برخی دانشمندان می‌گویند که این روند ممکن است در مقایسه با چند میلیارد سال پیش، کند شده باشد.

این یافته‌ها که به‌تازگی منتشر شده‌اند، هنوز به تایید نرسیده‌اند اما اگر بررسی‌های بیشتر، صحت آن‌ها را نشان دهد، می‌تواند به کشف راز انرژی تاریک، یکی از اسرارآمیزترین پدیده‌های کیهان، کمک کند.

این یافته‌ها بر اساس داده‌های به دست آمده از ابزار طیف‌سنجی انرژی تاریک به نام دِزی (DESI) در رصدخانه ملی کیت‌پیک در ایالت آریزونای آمریکا منتشر شد.

دانشمندان می‌گویند هر یک از  پنج هزار ربات فیبر نوری این ابزار قادر است یک کهکشان را به مدت ۲۰ دقیقه رصد کند و این به اخترشناسان امکان می‌دهد چیزی را ترسیم کنند که به گفته آن‌ها بزرگ‌ترین نقشه سه‌بعدی از گیتی است.

یکی از دانشمندان پروژه دزی که سرپرست تفسیر داده‌های این پروژه است، به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما موقعیت کهکشان‌ها را در فضا و همچنین در زمان اندازه‌گیری کردیم، چرا که آن‌ها هرچه دورتر باشند، بیشتر در زمان به گیتی جوان‌تر باز می‌گردیم.»

ابزار رصدی دزی که سال ۲۰۱۹ در رصدخانه ملی کیت‌پیک نصب شد، با استفاده از نوری که به ۱۱ میلیارد سال گذشته گیتی می‌رسد، نقشه‌ای شامل شش میلیون کهکشان و اختروش تهیه کرد.

این پروژه در نهایت قصد دارد از راز انرژی تاریک که به گمان دانشمندان تقریبا ۷۰ درصد عالم را تشکیل می‌دهد، پرده بردارد.

کیهان‌شناسان می‌گویند که ۲۵ درصد دیگر کیهان نیز از یک ماهیت اسرارآمیز دیگر به نام ماده تاریک ساخته شده و تنها پنج درصد عالم از ماده معمولی، یعنی ماده‌ای که می‌شناسیم، تشکیل شده است.

دانشمندان از یک قرن پیش می‌دانند که گیتی پس از مِهبانگ (بیگ‌بنگ) در حدود ۱۳.۷ میلیارد سال پیش، شروع به انبساط کرد. اما کیهان‌شناسان اواخر دهه ۱۹۹۰ پدیده‌ عجیبی ‌را کشف کردند و دریافتند که این انبساط، خطی و ثابت نیست، بلکه شتاب‌دار است. این نتایج برای دانشمندان بسیار حیرت‌‌انگیز بود چرا که تصور می‌شد که کاملا برعکس باشد و گرانش ماده‌ــ چه ماده عادی و چه ماده تاریک‌ــ نرخ انبساط جهان را کاهش ‌دهد اما در جریان این کشف مشخص شد که یک ماهیت مرموز به انبساط گیتی شتاب می‌دهد که دانشمندان آن را انرژی تاریک نامیدند.