ایتنا - مشاهدات رو‌به‌افزایش نشان می‌دهند که ما در مرکز یک حفره کیهانی عظیم قرار داریم؛ حفره‌ای که تا به حال نظیر آن مشاهده نشده است.

کهکشان ما، راه شیری، تنها یکی از میلیاردها کهکشان در گیتی به شمار می‌رود. از این رو جایگاه آن در عالم در مقیاس کلان چندان خاص به نظر نمی‌رسد. اما زمانی که آن را نه در مقیاس کل گیتی، بلکه در همسایگی کیهانی نزدیک‌ در نظر بگیریم، داستان متفاوت می‌شود و می‌توان گفت که کهکشان ما در موقعیت خاصی از عالم قرار دارد.

بیزنس اینسایدر (Business Insider) با انتشار گزارشی در این زمینه، بر اساس یافته‌‌های جدید اخترشناسان می‌نویسد که مشاهدات رو‌به‌افزایش نشان می‌دهند که ما در مرکز یک حفره کیهانی عظیم قرار داریم؛ حفره‌ای که تا به حال نظیر آن مشاهده نشده است.

اخترشناسان نخستین بار در سال ۲۰۱۳ از احتمال وجود این حفره خبر داده بودند ولی شواهد مبنی بر آن، از آن زمان به بعد پیوسته افزایش یافت. البته نکته مهمی که کیهان‌شناسان بر آن تاکید می‌کنند، این است که اصولا چنین حفره‌ای نباید وجود داشته باشد و اگر چنین حفره‌ای در عالم باشد، به این معنی است که احتمالا فهم ما از کیهان مشکلی دارد.

بر اساس یک اصل بنیادی در کیهان‌شناسی به نام اصل کیهان‌شناختی، ماده در گیتی باید در مقیاس‌های بزرگ به طور یکنواخت توزیع شده باشد. دلیل اهمیت این موضوع این است که دانشمندان با فرض یکنواختی می‌توانند همان قوانین فیزیکی را که برای اجسام نزدیک به کار می‌برند، برای اجسام در لبه‌های دوردست کیهان نیز اعمال کنند. به عبارت دیگر، همه چیز تحت قوانین جهانی یکسان عمل می‌کند.

این یک رویکرد ساده و مستقیم به مطالعه و فهم کیهان ما است و نشان می‌دهد که حفره‌ها‌ــ از جمله حفره‌ای که ما ممکن است در آن زندگی کنیم‌ــ اساسا نباید وجود داشته باشند. اما مشاهدات متعدد طی دهه گذشته نشان می‌دهند که ماده در کیهان ممکن است به مناطق با چگالی بالا و پایین تقسیم شود، به این معنی که ممکن است آن‌چنان که تصور می‌شد، یکنواخت نباشد.


حفره کی‌بی‌سی (KBC) و قوانین کیهان‌شناسی
ایندرانیل بانیک، محقق دوره پسادکترای اخترشناسی در دانشگاه سنت‌اندروز، می‌گوید: «اکنون تقریبا روشن است که ما در یک حفره عظیم قرار گرفته‌ایم.» به گفته او، «هنوز بعضی‌ها تا حدی با آن مخالف‌اند. برای نمونه، برخی افراد به‌درستی استدلال کرده‌اند که چنین حفره‌ای اصولا نباید در مدل استاندارد وجود داشته باشد. این درست است. اما متاسفانه این را اثبات نمی‌کند که چنین حفره‌ای وجود ندارد».

بانیک و همکارانش اواخر سال ۲۰۲۳ مقاله‌ای را در نشریه اطلاعیه‌های ماهانه انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر کردند که نشان می‌داد ما احتمالا در نزدیکی مرکز این حفره که حفره کی‌بی‌سی (KBC) نام دارد و پهنای آن حدود دو میلیارد سال نوری است، زندگی می‌کنیم. به عبارت دیگر، ابعاد این حفره حدود ۲۰هزار برابر قطر کهکشان ما یعنی کهکشان راه شیری است.

دانشمندان می‌گویند انبساط گیتی موجب می‌شود کهکشان‌ها از هم دور شوند. بر اساس کیهان‌شناسی امروز، می‌دانیم هرچه کهکشان‌ها از ما دورتر باشند، با سرعت بیشتری نیز از ما دور می‌شوند. این مفهوم که بر اساس ثابت هابل توضیح داده می‌شود، رابطه میان سرعت دور شدن و فاصله کهکشان‌ها را بیان می‌کند و می‌گوید که گیتی با نرخ ۷۰ کیلومتر بر ثانیه در هر مگاپارسک در حال انبساط است.