ایتنا - سال‌ها است که سازمان فضایی آمریکا، ناسا، به همراه سازمان‌های فضایی داخلی و بین‌المللی دیگر تمرین‌ها و رزمایش‌هایی را برای کسب آمادگی جهت مقابله با سیارک‌های فرضی که به سمت زمین می‌آیند برگزار می‌کند.

در این تمرینات گاهی زمین نجات پیدا می‌کند و گاهی نه، اما هر تمرین درس‌هایی برای دانشمندان به همراه داشته است. تازه‌ترین مورد از این تمرین‌ها واقعیات پیچیده‌تری را لحاظ کرده بود و به همین خاطر دشواری‌های بیشتری برای مقابله نیاز داشت.

در واقع شبیه‌سازی‌های اولیه طوری طراحی شده بودند که سیارک فرضی شانس کمی برای برخورد به سیاره ما داشت، اما به مرور و در طول زمان دانشمندان احتمال برخورد را افزایش دادند تا به حدی که سیارک می‌توانست به منطقه کوچک یا بزرگی از زمین اصابت کند.

تیم‌های شرکت‌کننده در رزمایش سال گذشته می‌بایست همزمان در مورد آمادگی افراد روی زمین و احتمال تخلیه و همینطور مطالعه سیارک و ماموریت منحرف کردن آن متمرکز می‌شدند. تیم‌های مستقر در نیویورک و اروپا هر دو در تمرین شکست خوردند.

امسال اما چالش‌ها متفاوت بود. به لطف ماموریت «دارت» (DART) ناسا ما می‌دانیم که می‌توانیم یک سیارک را منحرف کنیم، با این حال تنها رفتن به سمت سیارک و شلیک به سمت آن کافی نیست. دانشمندان در سازمان فضایی آمریکا و شرکای آن برای آمادگی باید با احتمالات مختلف و عدم قطعیت‌های مختلف روبرو می‌شدند.

این تمرین با کشف یک سیارک با احتمال ۷۲ درصد برخورد با زمین در ۱۴ سال آینده آغاز شد. سختی امتحان این بود که این سیارک قبلاً هرگز دیده نشده بود و از زمین نیز امکان مشاهده و محاسبه مدار دقیق، ترکیب یا اندازه آن میسر نبود.

باید به این موارد اضافه می‌شد که سیارک در آستانه پنهان شدن از چشم ناظر زمینی و رفتن به پشت خورشید به مدت هفت ماه قرار داشت.

امسال اما چالش‌ها متفاوت بود. به لطف ماموریت «دارت» (DART) ناسا ما می‌دانیم که می‌توانیم یک سیارک را منحرف کنیم، با این حال تنها رفتن به سمت سیارک و شلیک به سمت آن کافی نیست. دانشمندان در سازمان فضایی آمریکا و شرکای آن برای آمادگی باید با احتمالات مختلف و عدم قطعیت‌های مختلف روبرو می‌شدند.

این تمرین با کشف یک سیارک با احتمال ۷۲ درصد برخورد با زمین در ۱۴ سال آینده آغاز شد. سختی امتحان این بود که این سیارک قبلاً هرگز دیده نشده بود و از زمین نیز امکان مشاهده و محاسبه مدار دقیق، ترکیب یا اندازه آن میسر نبود.

باید به این موارد اضافه می‌شد که سیارک در آستانه پنهان شدن از چشم ناظر زمینی و رفتن به پشت خورشید به مدت هفت ماه قرار داشت.

تیم‌های محققان از مشاهدات اولیه خود دریافتند که این سیارک می‌تواند بین ۶۰ تا ۸۰۰ متر قطر داشته باشد و ممکن است به هر نقطه‌ای بین سواحل غربی مکزیک و ویرجینیا یا بین پرتغال و عربستان سعودی برخورد کند.

اگر قرار بر اصابت بود، ۴۵ درصد احتمال دارد که هیچ فردی تحت تأثیر قرار نگیرد اما همزمان ۲۸ درصد نیز احتمال داشت که دستکم ۱۰۰ هزار نفر تحت تأثیر قرار گیرند.

لیندلی جانسون، افسر بازنشسته دفاع سیاره‌ای در مقر ناسا در واشنگتن، در بیانیه‌ای گفت: «عدم قطعیت‌ها در این شرایط اولیه برای تمرین به شرکت‌کنندگان اجازه داد تا مجموعه‌ای از شرایط چالش‌برانگیز را در نظر بگیرند. یک برخورد بزرگ سیارکی به طور بالقوه تنها فاجعه طبیعی است که بشر از فناوری آن برخوردار است تا سال‌ها قبل پیش‌بینی کند و برای جلوگیری از آن اقدام کند.»

در جریان این تمرین مشخص شد که واقعیت‌های سیاسی موجود و محدودیت بودجه اقدامات فوری برای چاره‌اندیشی در خصوص سیارک را محدود می‌کنند. این در حالی است که خطر پخش گسترده اطلاعات نادرست نیز وجود دارد و هیچ ساختار یا استراتژی مشخصی وجود ندارد که چه کسی و چگونه تلاش برای جلوگیری از برخورد با سیارک را رهبری خواهد کرد.

گزارش کامل این تمرین چند ماه آینده منتشر خواهد شد، با این وجود طبق نتایج اولیه فرآیندهای تصمیم‌گیری درست، هماهنگی به‌موقع بین‌المللی، ارتباطات شفاف، مؤثر و دقیق و موارد دیگر در یک سناریوی واقع‌بینانه وجود ندارد.

آقای جانسون می‌گوید: «کار ما نشان می‌دهد که این تمرینات چقدر مهم هستند. در حال حاضر هیچ خطر شناخته شده‌ای برای زمین وجود ندارد، اما اگر قرار بود سر و کله یکی از آن‌ها پیدا شود ما باید آماده باشیم. این هماهنگی برای ایجاد این آمادگی است.»

ناسا در همین حال به ماموریت نقشه‌برداری از اجرام نزدیک به زمین ادامه می‌دهد. این کار بر عهده تلسکوپ فروسرخی خواهد بود که هدف آن شناسایی سیارک‌های بالقوه خطرناک برای برخورد با زمین تعریف شده است.

این ابزار به ما این امکان را می‌دهد تا بیشتر سیارک‌های عبوری به سمت زمین را کشف کنیم. پرتاب فعلی این تلسکوپ برای ژوئن ۲۰۲۸ برنامه‌ریزی شده است.