دکتر جاسپر اشمیت پرسون، عضو دانشگاه جنوب دانمارک، سرپرست یک پروژه پژوهشی است که نشان میدهد کاهش ساعات استفاده از صفحه نمایش برای کودکان و نوجوانان تاثیرات مثبتی بر سلامت روان و بهبود رفتار آنها دارد.
به گزارش ایتنا و به نقل از یورونیوز، در این پژوهش ۸۹ خانواده با مجموع ۱۸۱ کودک و نوجوان شرکت کردند و بهشکل تصادفی در یکی از دو گروههای انتخابشده قرار گرفتند.
گروه اول مجبور شدند تلفنهای هوشمند و تبلتها را یک دوره دو هفتهای کنار بگذارند و همچنین استفاده از سایر صفحات نمایش مانند تلویزیون و کامپیوتر را، بدون احتساب وقت کار و مدرسه، به سه ساعت یا کمتر در هفته محدود کنند. اما گروه کنترل هیچ محدودیتی نداشتند. میانگین سنی کودکان بین ۴ تا ۱۷ سال و به طور متوسط بین ۸ تا ۹ سال متغیر بود. سپس خانوادهها پرسشنامه نقاط قوت و دشواری (SDQ) را در پایان دوره تحقیقات پر کردند که علائم روانی کودکان را ارزیابی میکرد.
طبق نتایج، کودکانی که زمان تماشای آنها محدود بود از سلامت روانی بهتری برخوردار بودند، بهخصوص در نحوه مدیریت احساسات و هنگام صحبت با همسالان به شیوههای مفید و باملاحظهای واکنش نشان دادند. آنها همچنین مشکلات رفتاری کمتری داشتند. این نتایج ماه گذشته در نشریه آمریکایی «جاما نتورک اوپن» (JAMA Network Open) منتشر شد.
خطرات صفحات نمایش
سازمان خدمات بهداشت عمومی ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۲۳ درمورد استفاده جوانان از شبکههای اجتماعی توصیههایی را منتشر کرد و بر نگرانیهای مربوط به سلامت روان تاکید کرد. دکتر جاشوا استاین، روانپزشک کودک و نوجوان به فاکسنیوز گفت: «شواهد نشان میدهد کودکانی که در سنین پایین بیش از حد از صفحه نمایش استفاده میکنند یا اینکه به شبکههای اجتماعی دسترسی دارند، بیشتر با افسردگی یا اضطراب مواجهاند.»
این متخصص به مطالعه تحقیقاتی گالوپ در سال ۲۰۲۳ اشاره کرد که میگفت نوجوانانی که در روز بیش از پنج ساعت را صرف شبکههای اجتماعی میکنند ۶۰ درصد بیشتر احتمال دارد که افکار آسیبزننده داشته باشند. استاین، که در پژوهش گروه دانمارکی مشارکت نداشت، افزود: «این کودکان ۲.۸ افکار منفی بیشتری درمورد بدنشان دارند، همچنین احتمالا ۳۰٪ بیشتر اندوه عمیق را تجربه میکنند.»
به گفته استین دسترسی به گوشیهای هوشمند و شبکههای اجتماعی، خطر آزار سایبری، افسردگی، نگرانیهای مربوط به خواب، آسیب زدن به خود و مشکلات مربوط به تصویر بدن را افزایش میدهد. او میگوید: «این مسئله همچنین میتواند عزت نفس را کاهش دهد و فرد را از نظر اجتماعی تحت فشار بگذارد تا خارج از اخلاق و اعتقادات خانوادگیاش عمل کند.»
مدت زمان مناسب تماشای صفحات نمایش
آکادمی روانپزشکی کودکان و نوجوان آمریکا توصیه میکند که زمان نمایش برای کودکان دو سال و بالاتر را به دو ساعت در روز محدود کنید. وبسایت این آکادمی توصیه میکند که از هر نوع صفحه نمایش برای کودکان کمتر از دو سال جلوگیری کنید. در این وبسایت همچنین دستورالعملهای خاصی برای هر گروه سنی ارائه شده است.
طبق توصیه این وبسایت، استفاده از صفحه نمایش برای نوزادان تا ۱۸ ماه را به چت ویدیویی با بزرگسالان محدود کنید. بین سنین ۱۸ ماهگی تا ۲۴ ماهگی، استفاده از صفحه نمایش را فقط به آموزش اختصاص دهید. برای کودکان دو تا پنج سال هم یک ساعت در روزهای هفته و سه ساعت در آخرهفتهها را برای موارد غیرآموزشی اختصاص دهید. این آکادمی برای سنین شش سال و بالاتر محدودیت زمانی در نظر نمیگیرد، اما توصیه میکند که عادتهای سالم را ترغیب و فعالیتهای مبتنی بر صفحه نمایش را محدود کنید.
دکتر زیاد بیکر، پزشک اطفال در نیوجرسی، پیشتر به فاکسنیوز گفته بود: «با صداقت بگویم که برای کودکان کمترین میزان استفاده از صفحه نمایش مفید است.» به گفته او، وقتی پای انجام تکالیف به شکل آنلاین در میان باشد، تعیین استفاده متعادل برای والدین دشوار میشود. او معتقد است که چگونگی استفاده از صفحههای نمایش هنگام اعمال محدودیت زمان استفاده از آن نقش دارد. او میگوید که استفاده آموزشی و مطالب عمیق و موضوعات ارزشمند با تماشای محتویات بیاهمیت و بیارزش در اینترنت بسیار متفاوت است.
او توصیه میکند که کودکان روزهای هفته را به محتویات آموزشی و علمی اختصاص دهند و آخر هفته به رسانههای اجتماعی یا کانالهای تلویزیونی خاص دسترسی داشته باشند. این متخصص خاطرنشان میکند که والدین نباید محدودیتهای زمان نمایش را تنبیهی برای کودکان در نظر بگیرند، بلکه باید فعالیتهای دیگری مانند بیرون رفتن و بازی کردن را تشویق کنند. به گفته او، افزایش فعالیت و سطح ویتامین دی بدن، نهتنها برای سلامت جسم مفید است که برای سلامت روان هم مزیتهای بسیار دارد.